40 lat Jazz Juniors

Bogdan Chmura

KONKURS

40. Międzynarodowy Konkurs Młodych Zespołów Jazzowych Jazz Juniors odbył się w dniach 2-5 grudnia ub.r. Przesłuchania i koncerty odbywały się już nie w Rotundzie, od zawsze związanej z tą imprezą, lecz w Centrum Manggha, klubie Harris Piano Jazz Bar i Centrum Konferencyjnym ICE. Prezentacje zespołów zakwalifikowanych do finału Konkursu oceniało międzynarodowe jury w składzie: Balázs Bágyi (Węgry), Davor Hrvoj (Chorwacja), Enrico Moccia (Włochy), Leszek Możdżer i H. Johannes Konstantin Schmidt (Rumunia).

2 grudnia w Centrum Manggha, tuż po zmaganiach finalistów, wystąpili laureaci poprzednich edycji J.J. Słuchaliśmy Kwintetu Stanisława Słowińskiego, który wykonał repertuar z debiutanckiej płyty „Landscapes Too Easy To Explain” oraz Tria Mateusza Smoczyńskiego (z Michałem Miśkiewiczem i Łukaszem Poprawskim); wieczorem w Harrisie zagrał zespół The Flash! (Sławek Pezda, Kuba Dworak, Max Olszewski), który nieźle namieszał na Konkursie przed dwoma laty.

THEO CROKER

Następnego dnia, po zakończeniu przesłuchań, wystąpił Bágyi Balázs New Quartet. Słuchając tego setu targały mną sprzecznie uczucia. Bo z jednej strony mało ciekawe utwory z przewidywalną narracją i słabo zdefiniowaną stylistyką (o „popisach” pianisty wolałbym zapomnieć), z drugiej, ciekawe melodyczne granie lidera na bębnach oraz popis kunsztu młodego tenorzysty Soso Lakatosa, działającego w szerokiej przestrzeni – od wczesnego Coltrane’a po łagodne free; szkoda, że potencjał tego muzyka nie został w pełni spożytkowany.

Rolę gwiazdy wieczoru pełnił, goszczący po raz pierwszy w Polsce, amerykański trębacz i wokalista Theo Croker. To intrygująca postać. Jego dziadkiem był znany muzyk (również trębacz) Doc Cheatham, nic więc dziwnego, że Theo przejął po nim „gen jazzu”. Po odbyciu solidnej edukacji w Oberlin Conservatory, przez prawie dekadę przebywał w Chinach, gdzie grał różne gatunki muzyki i poznał swoją mentorkę Dee Dee Bridgewater; po powrocie do Stanów nagrał pod jej skrzydłami album „Afro Physicist”.

Wieczór wypełniły utwory z jego najnowszej płyty „Escape Velocity”, w których dominowały klimaty postbopowe. Muzycy wzbogacili je współczesnymi harmoniami, groove’owym rytmem, szczyptą funku, bluesa oraz intensywnym kolorem – obsługujący Hammonda, fortepian i Fendera Michael King świetnie wywiązał się z tego zadania. Croker grał proste, melodyjne frazy, operując miękkim, łagodnym tonem, natomiast drugi frontman, tenorzysta Anthony Ware, okazał się prawdziwym „killerem” – niestety, konwencja muzyki nie pozwoliła mu rozwinąć wszystkich „zabójczych instynktów”.

fot. Paweł Mazur

Nocą w Harrisie zagrało trio Kołakowski/Wykpisz/Korelus.

GALA 40-LECIA

Głównym wydarzeniem festiwalu była Gala 40-lecia Jazz Juniors, która miała miejsce w Centrum Konferencyjnym ICE. Poprowadzili ją Janusz Jabłoński z programu II Polskiego Radia i Mariusz Owczarek z „Trójki”. Wieczór rozpoczęła ceremonia wręczenia nagród laureatom Kon­kursu. Po przydługich oracjach, które nieco osłabiły „dynamikę zdarzeń”, odczytano werdykt jury: III miejsce (sesja w Studiu Nagrań Dworku Białoprądnickiego w Krakowie) otrzymał zespół S.O.T.A., II (sesja w RecPublica Studios, nagranie albumu dla włoskiej wytwórni Emme Record Label) przypadło formacji Mateusz Pałka Trio, zaś I Nagrodę (10 tysięcy złotych, tysiąc euro, koncert i rejestracja płyty w Polskim Radiu oraz występy w Chorwacji, Budapeszcie, na Enter Music Festival Leszka Możdżera i Sibiu Jazz Festival w Rumunii) zgarnął Tomasz Chyła Quintet.

Muzyczną część Gali wypełnił koncert „4 Fortepiany na 40-lecie”, na który złożyły się występy czwórki naszych czołowych pianistów i jednocześnie laureatów różnych edycji Jazz Juniors: Marcina Wasilewskiego (1991), Leszka Możdżera (1992), Pawła Kaczmarczyka (2002) i Piotra Orzechowskiego (2008). Był to doskonale zaprojektowany spektakl z rosnącą dramaturgią, mocnym finałem i kodą. Muzycy grali solo, parami – dobierając się wg pomysłowego „algorytmu” – w trio i „tutti”, a w ich repertuarze znalazły się wyłącznie tematy twórców polskich. Na początku wysłuchaliśmy Something Personal Kaczmarczyka, Invitation Kapera i Sudovian Dance Wasilewskiego. Muzyka nabrała mocy w fenomenalnej interpretacji Kattorny (duet Wasilewski-Orzechowski), by nieco wyhamować w pogodnej Very Sad Bossa Nova Namysłowskiego. Świetnie zabrzmiała Etiuda nr 2 Witolda Lutosławskiego w brawurowym wykonaniu Leszka Możdżera.

Apogeum nastąpiło w Svantetic Komedy. Muszę szczerze przyznać, że dawno nie słyszałem czegoś tak porywającego – niezwykła, dosłownie rozsadzająca instrumenty energia, spontaniczne dialogowanie muzyków, kosmiczna wirtuozeria, a przede wszystkim niesamowite napięcie (z wciąż „prolongowanym” rozładowaniem) wytwarzane przez jednostajną motorykę rytmiczną, po prostu wbijało fotel. Artyści wykonali jeszcze Kołysankę Komedy (podkolorowaną syntezatorem Kaczmarczyka) i Preludium c-moll Chopina. Po dwóch bisach publiczność zerwała się z miejsc i zgotowała muzykom owację na stojąco.

Tego samego wieczoru w klubie Harris zagrało Trio Mateusza Gawędy.

fot. Paweł Mazur

JAZZ SHOWCASE

5 grudnia studiu S-5 Radia Kraków odbył się koncert nagrodzonych zespołów. Ponownie odczytano werdykt jury, a muzykom wręczono okolicznościowe dyplomy. Jako pierwszy wystąpił zespół S.O.T.A. (Bartłomiej Noszka - ts, Mateusz Pałka - p, Adam Tadel - b, Grzegorz Pałka - dr). Ta akustyczna formacja, w swojej muzyce łączy różne odmiany jazzu, skutecznie omija tradycyjne schematy formalne, nie stroni od eksperymentów, głównie na poziomie brzmienia i ekspresji.

Po chwili pojawił się kolejny laureat – Mateusz Pałka Trio (lider - fortepian, Piotr Południak - kontrabas, Grzegorz Pałka - perkusja). I tu zaskoczenie, bo okazało się, że 2/3 składu stanowili członkowie poprzedniego zespołu. Zatem podobny poziom, ale zupełnie różna formuła muzyki – Trio eksponowało głównie grę pianisty, co niezbyt korzystnie odbiło się na formie wykonywanych utworów i roli sekcji.

I wreszcie laureat I Nagrody – Tomasz Chyła Quintet (lider - skrzypce, Piotr Chęcki - saksofon tenorowy, Szymon Burnos - fortepian, Krzysztof Słomkowski - kontrabas, Sławomir Koryzno - perkusja). Głównym filarem grupy jest skrzypek, kompozytor i aranżer Tomasz Chyła. Może nie jest on rasowym wirtuozem, ale znakomicie operuje mocnym, szorstkim brzmieniem, wywodzącym się z bluesa oraz przyciemnioną, matową barwą, którą obficie wzbogaca efektami szmerowymi. W jego grze słychać było echa stylu Seiferta, co dodatkowo potwierdził wykonany na bis Man of the Light. Słowa uznania należą się wszystkim muzykom zespołu, szczególnie saksofoniście i pianiście. Kwintet Chyły wyróżniał się na tle pozostałych laureatów – w pełni zasłużone zwycięstwo.

Ostatni akord Jazz Juniors zabrzmiał w klubie Harris, gdzie grupa Electro Acoustic Beat Sessions zaprezentowała projekt „Repetitions” ze śmiałymi wersjami tematów Komedy.