ANTONI KRUPA: Miasto błękitnych nut,  czyli historia krakowskiego jazzu i nie tylko…

Bogdan Chmura

To już druga, obok pracy Grzegorza Tusiewicza, wydana ostatnio książka, traktująca o jazzie w Krakowie. Jej autorem jest Antoni Krupa – radiowiec, muzyk, dziennikarz, krytyk, juror, kolekcjoner płyt, jednym słowem – barwna postać krakowskiego środowiska jazzowego, bluesowego i rockandrollowego. Dzieło – jakże efektowne w formie, wadze i rozmiarach – jest namacalnym dowodem na to, że Antoni Krupa (zwany tu przez wszystkich Antkiem) potrafi nie tylko wspaniale opowiadać o jazzie (audycje, z jego charakterystyczną barwą głosu i wybitnym „r”, trwają w Radiu Kraków od 1977 roku),  ale też zgrabnie przekładać „mówione” na „pisane”.

Trzeba od razu wyjaśnić, że książka Krupy nie jest typową pracą historyczną, z chronologią, datami, odnośnikami, objaśnieniami, skorowidzem. Metodologiczny warsztat uniwersyteckiego naukowca jest Antkowi na szczęście obcy. „Miasto błękitnych nut” to przede wszystkim pamiętnik autora z muzyką na pierwszym planie, w który wpleciono fragmenty wypowiedzi artystów tworzących polski jazz, a których Antek miał okazję zwabić do radiowego studia i szczegółowo przepytać. Zatem narracja książki odbywa się na dwóch poziomach: pierwszy to jazz widziany oczyma młodego, wrażliwego młodzieńca, drugi to portret miasta namalowany słowami m.in. Tomasza Stańki, Janusza Muniaka, Zbigniewa Seiferta, Jarka Śmietany, Jacka Ostaszewskiego, Jana Jarczyka, Witolda Szczurka i wielu, wielu innych.

Historię jazzu w Krakowie autor rozpoczyna od roku 1926, kiedy powstało tu pierwsze w Polsce Stowarzyszenie Jazzowe. Potem były czasy klubu YMCA, okres katakumbowy, pierwsze Zaduszki i szalone lata Jazz-Klubu Helikon; to właśnie tam grał Komeda, Wacek Kisielewski, Stańko, Makowicz; dziś po tym budynku nie ma nawet śladu... Oczywiście nie zabrakło opowieści o Jaszczurach, festiwalach Jazz Juniors, Solo Duo Trio i tym w Piwnicy Pod Baranami. Dzieje krakowskiego jazzu doprowadza Krupa do czasów najnowszych (tj. do roku 2008); w tekście pojawiają się wypowiedzi Mencla, Pierończyka, Kaczmarczyka.

Wątek osobisty i historyczny biegną równolegle, uzupełniają się, tworząc barwną, wypełnioną humorem i anegdotami opowieść, która potrafi oczarować czytelnika. Ogromnym walorem książki są unikalne fotografie (zajmują aż 200 stron!), pochodzące z prywatnych zbiorów (m.in. Jerzego Skarżyńskiego, Mariana Ferstera, Maćka Dyląga); także Marek Karewicz bez wahania zezwolił na bezpłatne wykorzystanie swoich prac.

Książka Krupy jest pozycją wydaną niezwykle starannie pod względem edytorskim; strona graficzna (projekt okładki, rysunki, a nawet rodzaj papieru) zasługuje na najwyższe uznanie. Polecam gorąco tę lekturę wszystkim fanom jazzu, nie tylko tym z Krakowa.

Bogdan Chmura

Antoni Krupa „Miasto błękitnych nut,  czyli historia krakowskiego jazzu i nie tylko...”, Kraków, Centrum Kultury „Dworek Białoprądnicki”, 2008