Benon Hardy

Ryszard Gloger

Pianista, pierwszy w Polsce muzyk, który grał na organach Hammonda, zmarł 19 września 2022 roku.

Jego skromność, pracowitość i brak przebojowości były proporcjonalne do rozmiarów talentu i kreatywności. Muzycy, z którymi grał i przyjaźnił się od wielu dekad, podkreślają, że zasługiwał na miano wirtuoza.

Urodził się w Chorzowie 3 stycznia 1930 roku, właściwie nazywał się Bernard Biegoń. Gry na fortepianie uczył się u profesora Karola Szafranka w Rybniku, którego wychowankami byli m.in. Lidia Grychtołówna, Piotr Paleczny oraz Adam Makowicz.  Benon Hardy kontynuował naukę już w Warszawie, u profesora Zbigniewa Drzewieckiego. Istnieje anegdota, że młody talent miał wziąć udział w konkursie pianistycznym imienia Fryderyka Chopina, lecz w dniu przesłuchania pianista zaspał. W połowie lat 50. Benon Hardy współpracował z piosenkarką Marią Koterbską, aktorką Lidią Wysocką, śpiewakiem operowym Paulosem Raptisem i kabaretem Wagabunda.

W 1957 roku Hardy’ego ściągnął do Poznania inżynier, a także muzyk i kompozytor Jerzy Geisler. Wkrótce potem Rozgłośnia Polskiego Radia w Poznaniu zatrudniła go w redakcji muzycznej i zakupiła na Międzynarodowych Targach Poznańskich, skromny model organów Hammonda. Przez następne 20 lat właśnie na organach Hammonda Benon Hardy dokonał dziesiątków nagrań z własnym zespołem oraz z orkiestrą Poznańska Piętnastka Radiowa pod dyrekcją Zygmunta Malika. Uczestniczył w sesjach Jana Ptaszyna Wróblewskiego i Jerzego Miliana. Z tamtego okresu pozostały w radiowych zbiorach nagrania Hardy’ego grającego również na akordeonie.

Kariera artysty przebiegała dwutorowo. Jako Benon Hardy znany był z ogólnopolskiej anteny radiowej. W kręgu muzyki popularnej i jazzowej był bardzo ceniony jako niezwykły improwizator i aranżer. Pod prawdziwym nazwiskiem Bernard Biegoń wykonywał natomiast utwory Chopina, Moniuszki, Paderewskiego, Noskowskiego, Kurpińskiego i innych kompozytorów, koncertował z Symfoniczną Orkiestrą Objazdową prowadzoną przez skrzypka Jerzego Młodziejowskiego. W tym wcieleniu współpracował ze słynnymi chórami, takimi jak Poznańskie Słowiki Stefana Stuligrosza i Polskie Słowiki Jerzego Kurczewskiego. Grał wówczas na fortepianie, organach kościelnych i klawesynie.

Pod koniec lat 70. został zwolniony z radia, co pozostawiło głęboką zadrę w jego sercu. Nie miał warunków do pełnego korzystania ze swojego potencjału twórczego. Współpracował z rozmaitymi orkiestrami (m.in. z Zespołem Estradowym Wojsk Lotniczych), dawał recitale, dużo komponował. Bardzo trudno było namówić Hardy’ego na wywiad radiowy. Jeśli już do tego doszło, mówił o swoim artystycznym życiu z dużą skromnością i bez cienia egzaltacji.

W roku 2000 podczas kameralnego spotkania świętował 50-lecie pracy artystycznej i 70-te urodziny. W 2014 przekazał swoje archiwum Bibliotece Narodowej, zbiory trafiły do Archiwum Jazzu Polskiego. Były to oryginalne zapisy nutowe jego utworów, materiały dokumentujące karierę i sukcesy artystyczne, w tym programy koncertów oraz fotografie. Zbiór obejmował utwory jazzowe oraz klasyczne: „Pięć preludiów”, Fantazja, Mały walc, Sonatina, w tym liczącą siedemnaście stron partyturę Ostatniego dnia jesieni oraz45-stronicową partyturę Małej rapsodii. Archiwa uzupełniły nuty i partytury wielu piosenek skomponowanych przez artystę. Jest grzechem zaniedbania, że tej klasy muzyk nie doczekał wydania płyty, która ukazałaby chociaż wycinek jego twórczości. Na początku bieżącego roku, podczas spotkania z okazji rocznicy urodzin, zwierzył się, że w domowych warunkach ciągle nagrywa swoje nowe kompozycje.

Benon Hardy zmarł 19 września 2022 roku, w wieku 92 lat. Tuż po pogrzebie, przyjaciel i gitarzysta Wojciech Lechowski, wręczył znajomym sporządzoną własnym sumptem płytkę CD „Benon Hardy i jego klawiatury – od klasyki do jazzu”.

Ryszard Gloger