Chris Barber

Legendarny puzonista i bandleader zmarł 2 marca 2021 roku. Miał 90 lat.

Był ostatnim z wielkiej trójki brytyjskiego trad jazzu przełomu lat 50. i 60. ubiegłego wieku, którą tworzyli również trębacz Kenny Ball i klarnecista Acker Bilk.

Chris Barber urodził się 17 kwietnia 1930 roku w Hertfordshire. Jazzem zainteresował się jeszcze  w czasie wojny. Uczył się gry na puzonie i kontrabasie w Guildhall School of Music w Londynie. Pierwsze płyty nagrywał pod koniec lat 40. W 1953 roku wszedł w skład zespołu, który utworzył trębacz Ken Colyer. Rok później, po odejściu Colyera, zespół ten przyjął naz­wę Chris Barber Band. Większa część oryginalnego składu zespołu przetrwała razem do 2008 roku – Barber i trębacz Pat Halcox grali ze sobą przez 54 lata! Przez wiele lat, od 1959 roku, występowała z nimi irlandzka wokalistka Ottilie Patterson, którą Barber poślubił (miał cztery żony).

W 1959 Chris Barber Band jako pierwszy europejski zespół jazzowy wystąpił na Newport Jazz Festival (trzy lata później jako pierwszy zza Żelaznej Kurtyny koncertował w Newport nowoczesny kwintet The Wreckers Andrzeja Trzas­kowskiego).

Na przełomie lat 50. i 60. brytyjskie zespoły jazzu tradycyjnego cieszyły się ogromną popularnością. Przez dwa lata z listy przebojów nie schodził nagrany przez zespół Barbera Petite Fleur – melodia Sidneya Becheta, którą na klarnecie wykonywał Monty Sunshine (w tym utworze Barber grał na kontrabasie). Z hitami muzyki pop konkurowały również m.in. ballada Ackera Bilka Stranger on the Shore i Midnight in Moscow Kenny’ego Balla (jazzowa adaptacja Podmoskiewskich wieczorów). Cała trójka panów B wystąpiła ze swoimi zespołami w 1962 roku w filmie „It’s Trad, Dad!”, który pod tytułem „Zabawa na 102” zrobił furorę również i w Polsce. Reżyserem tego filmu był Richard Lester, który wsławił się dwoma filmami z udziałem grupy The Beatles – „A Hard Day’s Night” i „Help!”.

Chris Barber położył również duże zasługi jako popularyzator rocka i rhythm and bluesa. W jego zespole jeszcze za czasów Colyera grał na banjo Lonnie Donegan. Jego hit z 1956 roku, Rock Island Line (w którym Barber grał na kontrabasie), zapoczątkował w Wielkiej Brytanii szał na muzykę skiffle.

Chris Barber już w połowie lat 50. zaczął zapraszać do Wielkiej Brytanii amerykańskich bluesmanów, jak Muddy Waters, Sonny Terry & Brownie McGhee, Big Bill Broonzy, czy Sister Rosetta Tharp. Zainspirowali oni takich prekursorów brytyjskiego bluesa jak Alexis Korner, John Mayall, Peter Green, Eric Clapton. Tą ścieżką poszły zespoły Blues Incorporated, The Rolling Stones, The Animals, Cream i The Beatles. Paul McCartney w 1967 roku napisał dla Barbera utwór Cat Call (wydany póżniej na kompilacji pt. „The Songs Lennon And McCartney Gave Away” (Piosenki, które Lennon i McCartney oddali innym).

Chris Barber nie stał w miejscu. Poszerzał repertuar włączając do swojego programu kompozycje muzyków jazzu nowoczesnego, jak Charles Mingus i Joe Zawinul. Wydał setki płyt, zagrał ponad 15 tys. koncertów w 50 krajach na pięciu kontynentach, ale najczęściej gościł w Niemczech i Holandii. Kilka razy występował ze swoim zespołem w Polsce, m.in. w warszawskiej Stodole, na Złotej Tarce w Iławie i Jazzowej Jesieni w Bielsku-Białej (na zaproszenie Tomasza Stańki). W 2008 roku przyjechał na Wiosnę Jazzową Zakopane, by wystąpić gościnnie jako solista z Jazz Band Ball Orchestra na Gali Jazz Top.

Pod koniec kariery utworzył Big Chris Barber Band, z którym wykonywał utwory idola swojej młodości – Duke’a Ellingtona. W 1991 roku został odznaczony Orderem Imperium Brytyjskiego za zasługi dla muzyki. W 2014 ukazała się jego autobiografia „Jazz Me Blues”. W ostatnim czasie Barber cierpiał na demencję. Jego kariera trwała prawie 70 lat.

Paweł Brodowski