Jolanta Fajkowska: Muzyka z profilu i en face: Rozmowy o jazzie

Urodziwą dziennikarkę i prezenterkę telewizyjną Jolantę Fajkowską poznałem z końcem lat 80., gdy dzielnie zapowiadała projekcje mojego Jazz Film Salonu w warszawskim kinie „Skarpa”. Od razu zorientowałem się wówczas, że jazz jest muzyką jej bliską, toteż nie czuję się zaskoczony, mając oto przed sobą kolekcję jej dwudziestu wywiadów z plejadą polskich gwiazd jazzu. Wywiady te przeprowadziła w latach 2008 - 2014 na falach VOX FM, radia komercyjnego, które jednak nie zawahało się oddać czas antenowy na cele niekomercyjne. Czyli na jazz. Chwała mu za to!

Książkę „Muzyka z profilu i en face/Rozmowy o jazzie” dobrze się czyta i można z niej dowiedzieć się sporo – nie tylko o muzyce, ale i o życiu muzyków, ich dochodzeniu do jazzu, uwarunkowaniach rodzinnych, różnych przygodach, jakich doświadczyli na estradach i poza nimi, zainteresowaniach i poglądach. Wyłania się z tej mozaiki indywidualności obraz jazzmana jako człowieka nietuzinkowego, zwykle o barwnym życiorysie, szerokich horyzontach i dużym poczuciu humoru. Na przykład – Andrzej Dąbrowski, perkusista numer 1 w Polsce lat 60., wokalista, ale także przebojowy rajdowiec i pasjonat fotografii. I piosenkarz, w latach 70. niezwykle popularny. Albo Krzesimir Dębski – skrzypek, kompozytor, lider String Connection i innych zespołów, twórca wypowiadający się w różnych gatunkach muzycznych – jazzie, muzyce filmowej i telewizyjnej, tzw. muzyce współczesnej oraz piosenkach. Obaj świetnie potrafią opowiadać. A „ambasadorka dojrzałych kobiet” Urszula Dudziak? Wywiad z nią, pełny wielu smaczków, kończy przezabawna opowieść o alkoholiczce, śpiewającej Papaję… A Michał Urbaniak – z jego lekko sprośną „definicją jazzu”? A…

Obok wywiadów z jednym saksofonistą (Jan Ptaszyn Wróblewski) i jednym gitarzystą (Janusz Strobel) mamy u Fajkowskiej wysyp pianistów i wokalistów: zwierzali jej się Artur Dutkiewicz, Bogdan Hołownia, Krzysztof Sadowski (co prawda przede wszystkim organista), Andrzej Jagodziński, Włodzimierz Nahorny, Włodzimierz Pawlik oraz Stanisław Soyka, Lora Szafran, Janusz Szrom. W ich wypowiedziach zwraca uwagę ogromna pasja, jaka towarzyszy ich działaniom, odwaga w podejmowaniu trudnych wyzwań, wiara w Sztukę zwaną jazzem. W nagrodę otrzymują uznanie i brawa, nie tylko w Polsce. Dzięki jazzowi wielu z nich objechało cały świat, obie półkule. Tajemnicą ich powodzenia jest oczywiście talent, ale i uporczywa praca. A skąd czerpią siły fizyczne, niezbędne w tym zawodzie? Otóż niemal wszyscy uprawiają jakieś sporty – Dudziak z zapałem opowiada o swych sukcesach w tenisie, Dutkiewicz biegał, a teraz uprawia jogę, w piłkę nożną grał Jagodziński, Nahorny uprawiał „wszelkie możliwe sporty” – jak sam mówi – i codziennie się gimnastykuje.

Są w książce także wywiady z takimi osobami mocno związanymi z jaz­zem, jak fotografik Marek Karewicz czy sędziowie Jerzy Stępień i Krzysztof Karpiński. Mamy też rozmowy z artystami pogranicza jazzu i rozrywki – Andrzejem Rosiewiczem oraz Zbigniewem Kurtyczem (i jego żoną Barbarą Dunin). W sumie – jest co czytać. A minusy? Są, a jakże! W wywiadzie z Dąbrowskim jest mowa o tzw. brek maszynie (w slangu perkusistów), jako o high head, a powinno być hi hat. Na stronie 120 znajdujemy panegiryczny cytat z wypowiedzi o Jagodzińskim – jakiej? Czyjej? Próżno szukać. Na str. 162 czytamy o orkiestrze Edwarda Ciuksza… A konserwatorium w Hanowerze to nie „Hochschule Musik, jak „stoi” na str. 118, lecz „Hochschule fuer Musik, Theater und Medien”. Bywa, że nazwisko „Davis” pisane jest jako „Davies”, a amerykanizmy w niektórych wypowiedziach („Otwieraliśmy dla…” – Urszula Dudziak, albo „Zostawiłem kilka książek” – Bogdan Hołownia) nie zostają przez Autorkę wyjaśnione. Ale to wszystko drobiazgi. 

Krystian Brodacki