Larry Coryell

Barnaba Siegel

Amerykański wirtuoz gitary zmarł 19 lutego 2017 roku w Nowym Jorku.

Jeden z najważniejszych gitarzystów w historii jazzu, „ojciec chrzestny” fusion zmarł w czasie trasy koncertowej w USA. Jeszcze dwa dni przed śmiercią występował w nowojorskim klubie Iridium. Miał 73 lata.

Urodził się 2 kwietnia 1943 roku w Galvestone w Teksasie, ale wychowywał w odległym Seattle – miał być dziennikarzem, ale równolegle uczył się gry na gitarze. W wieku 22 lat zdecydował, że chce zostać muzykiem i przeniósł się do muzycznego centrum świata – Nowego Jorku. Szybko dostał angaż u Chico Hamiltona, debiutując na płycie „The Dealer” w 1966 r. Tuż potem wraz z grupą Gary’ego Burtona przecierał szlaki muzyki fusion, nadając nowy język jazzowym kompozycjom i roli gitary. Syntezy jazzu z ówczesną muzyką rockową dokonywał wraz z saksofonistą Steve’em Marcusem oraz własną formacją – The Free Spirits.

Pod koniec dekady stał się już rozchwytywanym sidemanem, grał u boku Carli Bley, Cecila Taylora, Dona Cherry’ego, Pharoah Sandersa, Her­bie’ego Manna, a także Jacka Bruce’a z Cream i Mitcha Mitchella z zespołu Hendriksa. W końcu stał się też liderem własnego zespołu. Fuzja jazzu i psychodelicznego rocka rozbrzmiała na płytach „Out Of Sight And Sound”, „Lady Coryell”, „Coryell”, „Fairyland”, czy „Live At The Village Gate”, gdzie Larry udzielał się także wokalnie. Do legendy przeszła też akustyczna płyta „Spaces” z 1970 roku, rejestrująca popisowe duety z Johnem McLaughlinem.

W dobie dominacji jazz-rocka Coryell zdobył sławę wraz z formacją The Eleventh House, której trzon stanowili Alphonse Mouzon (zmarły w grudniu 2016 r.), Randy Brecker i klawiszowiec Mike Mandel. Formacja nagrała cztery płyty („Introducing”, „At Montreux”, „Level One”, „Aspects”), a wkrótce potem Larry coraz częściej sięgał po gitarę akustyczną, nagrywając popisowe „The Restful Mind”, „The Lion And The Ram”, czy „European Impressions” – głównie na gitarę solo. Trafił także na niewydaną dotąd sesję nagraniową Milesa Davisa.

Coryell został ojcem kolejnego wydarzenia w świecie jazzu, jakim stały się stricte gitarowe grupy. W latach 1977-78 nagrał aż trzy albumy w duetach – „Two For The Road” ze Stevem Khanem oraz „Twin-House” i „Splendid” z Philipem Catherine’em. Był też współzałożycielem legendarnego The Guitar Trio z Johnem McLaughlinem i Paco De Lucią. Trio dało kilka koncertów, ale narastające problemy z narkotykowym uzależnieniem Coryella spowodowały jego wycofanie się z projektu.

W kolejnych latach nagrywał regularnie autorskie płyty, tworzył kolejne akustyczne projekty z Alem Di Meolą czy Birelim Lagrenem, zagrał też jako sideman u takich artystów jak Charles Mingus, Sonny Rollins, Stephane Grappelli, Paco De Lucia, czy jazzmani z Niemiec i Japonii. Zapamiętamy jego serię nagrań z Michałem Urbaniakiem oraz Ulą Dudziak, która zaczęła się jeszcze w latach 70. od utworu Bloody Kishka na słynnej płycie Urbaniaka „Fusion III”, a której kulminacją był wydany w 1984 roku wspólny album Coryella i Urbaniaka „A Quiet Day In Spring” (SteepleChase). Pozostaną też w naszej pamięci jego polskie koncerty. Weterani mogą wspomnieć duet z Emily Remler w Stodole w roku 1985. Przez ostatnie 30 lat Coryell pojawiał się w Polsce wielokrotnie w najróżniejszych składach: w duecie z Johnem Scofieldem, z Markiem Eganem i Dannym Gottliebem, czy młodymi muzykami. Ostatni raz wystąpił w naszym kraju na Jazzie nad Odrą w 2013 roku.

Jako młodzian w Nowym Jorku, Coryell szczególnie hołubił gitarzystę Barneya Kessela. Ów zakorzenił mu w głowie jedną zasadę: „wrong is right” („złe jest dobre”). Larry musiał wziąć ją sobie do serca, bo nie bał się niczego, ciągle szukał. Jeszcze dwa dni przed śmiercią koncertował w nowojorskim klubie Iridium. Ostatnia płyta Coryella ukaże się w czerwcu 2017.

Barnaba Siegel