Witold Kujawski

Paweł Brodowski

W czwartek rano 24 marca 2011 roku w Ostrowie Wielkopolskim zmarł Witold Kujawski, jeden z pionierów polskiego jazzu, kontrabasista legendarnego zespołu Melomani. Miał 83 lata.

Urodził się 14 maja 1927 roku w Ostrowie Wlkp. Był jednym z najgorętszych entuzjastów i propagatorów jazzu okresu powojennego. W jego słynnym krakowskim mieszkaniu przy ul. Stradom już w roku 1945 spotykali się na pierwszych wspólnych próbach zafascynowani jazzem młodzi muzycy, m.in. grający jeszcze wtedy na akordeonie Jerzy Duduś Matuszkiewicz.

Z tego środowiska wyłonił się na początku lat 50. zespół Melomani, pierwsza autentyczna polska grupa jazzowa, którą w początkowym okresie tworzyli muzycy krakowscy: Jerzy Duduś Matuszkiewicz - klarnet i saksofon tenorowy, Andrzej Trzaskowski - fortepian, Witold Kujawski - kontrabas i łódzcy: Witold Sobociński - perkusja, puzon; Andrzej Idon Wojciechowski - trąbka, oraz Antoni Studziński - perkusja. Dojeżdżał do nich z Poznania pianista Krzysztof Trzciński (jeszcze nie Komeda).

To właśnie Witold Kujawski uchodzi za odkrywcę Komedy, którego poznał w roku 1949 w swoim rodzinnym Ostrowie i zaprosił na wspólne granie do Krakowa, był też odkrywcą m.in. Andrzeja Trzaskowskiego oraz wybitnych saksofonistów tamtych czasów – Ala Thomysa i Stanisława „Drążka” Kalwińskiego.

W zespole Melomani Kujawski grał do końca jego istnienia, biorąc udział w potajemnych, „katakumbowych” spotkaniach, występując m.in. na I Krakowskich Zaduszkach Jazzowych w 1954 roku (to on razem z Jackiem Borowcem był organizatorem tego historycznego zlotu), a potem słynnych Tyrmandowskich imprezach okresu frenezji w roku 1955 – Jam Session Nr 1, Seans z Powidłami, Studio 55, Zimno i Gorąco, aż do legendarnego I Festiwalu Jazzowego w Sopocie w sierpniu 1956 roku, który to festiwal był ukoronowaniem jego kariery. Kiedy Melomani, będąc u szczytu popularności, przekształcili się na początku 1957 roku w Hot Club Melomani, jego miejsce w zespole zajął 19-letni Roman „Gucio” Dyląg.

Witold Kujawski przez kilka następnych lat występował w zespołach estradowych, a następnie pełnił funkcję instruktora kulturalnego w Ostrzeszowie. Ostatnie 25 lat spędził w rodzinnym Ostrowie. Zmarł u siebie w mieszkaniu, w tym samym budynku przy Rynku 32, w którym przyszedł na świat 83 lata temu.

Był nie tylko pionierem kontrabasu jazzowego, ale także prawdziwym pasjonatem i popularyzatorem jazzu, zapalonym i skrupulatnym archiwistą – w swoim domowym archiwum zgromadził pokaźną kolekcję nagrań, fotografii, plakatów i wycinków prasowych dokumentujących bohaterski okres polskiego jazzu lat powojennych. Postulował na bazie swoich zbiorów utworzenie archiwum polskiego jazzu. Jego zasługi dla polskiego jazzu są bezdyskusyjne, a miejsce w historii niepodważalne. Cześć Jego pamięci!

Pogrzeb odbył się we wtorek 29 marca w Ostrowie Wielkopolskim na Cmentarzu przy ul. Limanowskiego.

Paweł Brodowski