Avant-garde Out Of Poland

Hati & Zdzisław Piernik

Rafał Iwański, muzyk o wyższym wykształceniu etnologicznym, to jedna z najciekawszych, najbardziej wszechstronnych i płodnych osobowości twórczych nie tylko środowiska toruńskiego, z którym jest związany od początku, czyli od lat ponad dwudziestu. Znany głównie jako lider Hati, specjalizującego się w niebanalnych kreacjach perkusyjnych (obecnie w duecie z Rafałem Kołackim), jest również kuratorem CoCArt Music Festival w grodzie Kopernika, jednego z ciekawszych punktów na krajowej mapie sztuki (neo)awangardowej. Występuje też na prestiżowych imprezach zagranicznych, jak londyński Equinox Festival. Współpracował też z takimi artystami jak ZEV (Stefan Joel Weisser), nieżyjący już prekursor industrial music czy Zdzisław Piernik – najwybitniejszy rodzimy wirtuoz tuby, z równym powodzeniem  wykonujący własne transkrypcje Vivaldiego czy J.S. Bacha i współpracujący z muzykami z kręgu  free improv (jak kontrabasista Sławek Janicki, „mózg” słynnego bydgoskiego Mózgu).

Na omawianej płycie odnajdujemy cykl pejzaży dźwiękowych bliskich estetyce sonoryzmu, kojarzonego z wczesną twórczością Pendereckigo czy Góreckiego. Są one jednak odmienne od dzieł owych mistrzów; „materia sonica” sprowadza się tu do nietypowych brzmień perkusyjnych, czasem przypominających zwykłe brudy dźwiękowe, oraz partii tuby, traktowanej raczej kolorystycznie niż melodycznie (w tej drugiej funkcji głównie w Yeowe). Wszelako dominująca niniejszym narracja – „psychodelicznie” spowolniona, pozornie zdezintegrowana i na ogół atematyczna – ma walor sugestywności i umiejętnie stopniowaną dramaturgię (patrz choćby Ve I). W aspekcie kulturowym można tutaj widzieć nadspodziewanie spójną syntezę nieprzystawalnych na pozór światów: wschodniej medytacji i euroamerykańskiego zgiełku cywilizacyjnego. Syntezę, o którą mogą się pokusić tylko artyści o szerokich horyzontach i niepospolitej wrażliwości. Artyści prawdziwie wybitni.

Autor: Andrzej Dorobek