Continuum

Nik Bärtsch’s Mobile

Poczynania formacji Ronin, prowadzonej przez szwajcarskiego pianistę, znamy dobrze z trzech albumów studyjnych i jednego koncertowego. Dwa lata temu kwartetowi udało się skutecznie wprowadzić naszych fanów w trans podczas występu na Warsaw Summer Jazz Days. U jednych te poczynania wzbudzają podziw za iście szwajcarską precyzję i dyscyplinę wykonania, innych zaś może wprost drażnić kult mechanicznie serwowanego rytmu z lekkimi ubarwieniami. Puls każdego utworu jest egzekwowany nie tylko przez instrumenty rytmiczne, ale też przez fortepian, klarnet lub saksofon. Bardzo mało w ich grze spontanicznych improwizacji, które zastępują w kolejnych taktach ewoluującymi modyfikacjami.

Jak się okazuje, aktualny kwartet Mobile powstał jeszcze przed kwintetem Ronin, tak więc Mobile został jakby reaktywowany przez Bärtscha. Oprócz lidera w obu grupach udzielają się Sha i Rast. Wzmocnienie warstwy melodycznej w kilku utworach niniejszego albumu uzyskano poprzez dokooptowanie do składu Mobile kwintetu smyczkowego Extended. To był celny zabieg i szkoda tylko, że wykorzystano brzmienie smyczków zaledwie w kilku kompozycjach.

Skoro mowa o utworach napisanych przez Bärtscha, to ich minimalistyczny rodowód można odnaleźć w tradycyjnej muzyce japońskiej, twórczości Gyorgy Ligetiego, Steve’a Reicha, czy niektórych projektach Roberta Frippa. Faktura poszczególnych utworów albumu „Continuum” jest zróżnicowana. Aranżacje stanowią dzieło zespołowe.

Są tematy eksploatujące żywe rytualne rytmy krzyżowe, jak w Modul 29_14, Modul 5, Modul 4 i Modul 8_11 . Dla kontrastu Modul 12 jest rozwijany w bardzo wolnym tempie dając pole do finezyjnych popisów dwóm perkusistom – szmer werbla w kontraście do odgłosu nisko strojonego wielkiego bębna, tak chętnie używanego przez Japończyków. W innych utworach zręcznie wykorzystano kwintet smyczkowy do budowania dysonansowych linii melodycznych (Modul 18, Modul 44). Natomiast w Modul 60 wpleciono ostinato przepięknego romantycznego motywu, czyniąc zeń najbardziej zapadający w pamięci fragment płyty.

Zapętlone prymitywne rytmy wykorzystuje się szeroko w muzyce dyskotekowej, jednakże to, co akustycznie kreuje formacja Mobile, nosi wszelkie znamiona inteligentnie skonstruowanej sztuki.

Autor: Cezary Gumiński