Last Leaf

Danish String Quartet

Inspiracją dla powstania albumu „Last Leaf” był bożonarodzeniowy hymn duński, skomponowany w 1732 r. przez teologa i poetę H. A. Brorsona i zatytułowany Den Yndigste Rose Er Funden (Odnaleziono najpiękniejszą z róż). W przeciwieństwie do innych pieśni okolicznościowych związanych z Bożym Narodzeniem, hymn ten opowiada nie tylko o Dzieciątku narodzonym w Betlejem, lecz także o tajemniczej róży, rosnącej pośród cierni i ostów. Co ciekawe, Brorson wykorzystał w nim  luterański chorał o charakterze żałobnym, co – wedle słów muzyków z Danish String Quartet – okazało się dla nich impulsem do stworzenia nagrań,w których melancholia przeplata się z radością, taniec i zabawa z zadumą, a wszystko osadzone jest w estetyce duńskiej muzyki ludowej.

Muzyczna podróż po krainie skandynawskiego folkloru rozpoczyna się luterańskim chorałem (Despair Not, o Heart). Kolejne kompozycje to mniej lub bardziej fantazyjne wariacje na duńskie tematy (Shore), szybkie utwory o żywiołowym charakterze (Polska from Dorotea) lub kompozycje inspirowane klasycznymi formami tanecznymi (Minueto no. 60). Większość pozycji na płycie ma długą historię: niektóre z nich to autorskie wersje popularnych melodii i tańców skomponowanych w XVIII – XIX wieku. Znajduje się między nimi także intrygująca, autorska przeróbka najstarszej znanej w krajach nordyckich pieśni świeckiej o poetyckim tytule Przyśnił mi się sen (Dromte mig en drom). W wersji Danish String Quartet kompozycja ta zaczyna się w duetem skrzypiec i dzwonków, które w ściszonej dynamice intonują tytułową melodię. W następnych taktach dołączają kolejne instrumenty, a ludowy temat ulega  wariacyjnym przekształceniom o swobodnym, improwizacyjnym charakterze.

Na uwagę zasługuje także inna tradycyjna pieśń: Unst Boat Song. Melodia ta pochodzi z Szetlandów, gdzie była śpiewana w języku staronordyjskim, którym Skandynawowie porozumiewali się od IX do XIII wieku. Tekst pieśni opowiada o silnych morskich wiatrach i zawiera prośby do bogów o błogosławieństwo dla żeglujących statków. W wersji duńskiego zespołu melodia ta nabiera cech nastrojowej, muzycznej opowieści, wykorzystującej brzmienie nie tylko instrumentów smyczkowych, lecz także fortepianu. Idealne podsumowanie całości stanowi wspomniany wcześniej hymn pt. Odnaleziono najpiękniejszą z róż, stanowiący ostatnią pozycję na płycie: spokojną, wyciszoną i melancholijną.

„Last Leaf” z pewnością przypadnie do serca nie tylko wielbicielom skocznych ludowych rytmów i lirycznych ballad, lecz także amatorom skandynawskich baśni i legend.

Autor: Aleksandra Andrearczyk