My Finnish Calendar

Iiro Rantala

Iiro Rantala plasuje się w najściślejszej czołówce europejskich pianistów jazzowych. Jego inspiracje mają nie tylko jazzowe, ale też popowe (jak w albumie „My Working Class Hero”) czy klasyczne (jak w albumie „Mozart, Bernstein, Lennon”) konotacje.Ten absolwent znakomitych konserwatoriów realizował się w grze solo, w duetach i tercetach z innymi pianistami, z sekcją rytmiczną, z big bandem, a nawet w otoczeniu orkiestry symfonicznej. Rantala posiada technikę o per­fekcyjnej motoryce, potrafi także oddać pełną gamę subtelności w partiach melancholijnych.

Niniejszy kompakt, zrealizowany solo, jest dziełem koncepcyjnym, w którym pierwszoplanową rolę odgrywają porywające elementy kompozycji i ich bogate aranżacje, a nie partie improwizowane. Umowną rzeczą jest też jazzowy charakter całości, mimo że autor jest uznawany za rasowego jazzmana w innych projektach. Rantala przedstawił na płycie dwanaście utworów charakteryzujących kolejne miesiące roku z punktu widzenia Fina.

Album zawiera książeczkę z dowcipnymi komentarzami autora, co stanowi pewną całość. Tu przychodzi recenzencka refleksja: co będzie w niedalekiej przyszłości, gdy kompakty kompletnie wyprze strumieniowanie? Ktoś powie, że w sieci można przecież też zamieścić autorskie komentarze. To prawda, tylko ilu dociekliwych tam zajrzy? Muzyka razem z grafiką i tekstem stanowią jedną materialną całość, natomiast w sieci następuje ich separacja.

Od pierwszych nut utworu January z fortepianu emanuje nastrój rozterki wywołany uszczupleniami budżetu na skutek nadmiernych bożonarodzeniowych i noworocznych wydatków. Całkowicie odmienna i bardzo skoczna atmosfera w February oddaje radość aktywności Finów na śniegu i lodzie. Nastrój znużenia zimą doskwiera w March, a motyw fortepianu w formie walca ma odzwierciedlać marzenia o południowych krajach. April, uznawany w świecie za miesiąc radosny, wywołuje u wielu Finów depresję, co sygnalizuje basowe ostinato fortepianu z preparowanymi wtrętami w górnym rejestrze. Jednakże May to okres planów wakacyjnych i fortepian, inaczej preparowany, fascynuje tanecznym tematem.

Najpiękniejszy kompozycyjnie fragment płyty przypadł na miesiąc June, bo to przecież koniec szkoły, choć często pada deszcz. July jest okresem obowiązkowych wakacji, a klawiatura i perkusjonalia wyraziście imitują odgłos pracy lokomotywy wiozącej w krainy znane i nieznane. W August bywa najlepsza pogoda w Finlandii, lecz pora iść wtedy do szkoły lub pracy, więc chyba dla otuchy towarzyszy marszowi pięknie kołysząca fuga. September to najbardziej romantyczna dla Finów pora roku, co odzwierciedla zarówno balladowa, jak i dynamiczna część utworu. W chwilami sztormowej aurze utworu October Rantala opowiada jak Finowie gromadzą siły na przetrwanie zimy. Jednakże dopiero November ze swymi ciemnościami wywołuje depresję, którą trzeba przetrwać w takt kołysanki. Między nutami zamykającej kompozycji December wyczuwa się nastrój nadchodzących świąt; z klawiatury bije zagrzewający zapałem marsz z pompatycznym i barwnym finałem.

Autor: Cezary Gumiński