Parallax Error

HeFi Quartet

Nowa płyta Leszka „HeFi” Wiśniowskiego nie zdążyła jeszcze na dobre pojawić się w sklepach, a już zbiera bardzo dobre recenzje. Oszczędzę czytelnikom rozważań o rozwiązaniach zagadkowych tytułów. Inni już to zrobili, a ja zajmę się muzyką i warsztatem.

Kompozycje Leszka są oryginalne, zaskakujące, doskonale wymyślone. A także ostre, niebanalne, nowoczesne, wielofragmentowe i przez to ciekawe. Wyjątkowo długi program, trwający blisko 80 minut, jest zróżnicowany i słucha się tego bardzo dobrze. Są tu dwa utwory na flet solo, jeden na kontrabas (piękna, nastrojowa improwizacja), jeden na fortepian solo i jest też duet. Mikrofon jest ważnym sprzymierzeńcem solisty, możemy usłyszeć wiele niuansów artykulacyjnych i całe bogactwo brzmień, które Leszek potrafi wydobyć z fletu. Szczególnie ważne jest to w wypadku fletu kontrabasowego, którego solo rozpoczyna płytę i ten wstęp stanowi zapowiedź tego, co będziemy mogli usłyszeć też dalej – rytm i niezwykłe efekty przykuwające uwagę.

Choć brzmienie rozmaitych fletów oscylujące między piccolo, a fletem kontrabasowym, jest najbardziej charakterystyczną cechą tej muzyki, to także towarzysząca soliście sekcja rytmiczna spełnia trudne i odpowiedzialne zadanie. Choć zestaw instrumentów jest tradycyjny, to sekcja brzmi wręcz kolorowo. Mało kto potrafiłby zagrać tak nowocześnie, gęsto harmonicznie i zarazem przejrzyście jak Dominik Wania. Pianista korzystając ze swobody, jaką daje kompozytor, tworzy swoje własne, muzyczne, małe światy. Na przykład w utworze Deliberations Duo kreuje piękną, niezależną, quasi-polifoniczną w stosunku do fletu partię (a Leszek stosuje permanentny oddech).

Kontrabas Tomka Kupca ma piękny dźwięk, a Bartek Staromiejski potrafi grać na perkusji tak finezyjnie, że ich długie dialogi i solówki w utworze Surface wydają się naturalną kontynuacją muzyki. W tym samym utworze Leszek prezentuje rozmaite techniki zadęcia, który to efekt staje się już w samym głównym temacie ważnym, rozwijanym dalej pomysłem. Podobnie oryginalnie brzmi temat Deliberations Part III oparty na wykorzystaniu efektu uderzania samymi klapkami fletu. Barwy są tu ważnym materiałem konstrukcyjnym. Do jakiego stopnia może być to interesujące, pokazuje np. trwający ponad pięć minut solowy i błyskotliwy Dialectic.

Ta płyta to mozaika ułożona z zaskakujących pomysłów. Początkowy temat Dream Simulation wykonywany jest tylko przez piccolo i kontrabas. A jak pięknie kończy się Parallax Error – efektem whistle tone pianissimo. Formy utworów są obszerne (trzy najdłuższe trwają razem 30 minut!) i zdają się rozwijać bardzo swobodnie, choć zarazem mają przez kompozytora przewidziane różne „dodatkowe fragmenty”, riffy, małe interludia, które wzbogacają formę. Nastrój i tempa są zróżnicowane. Deliberation Part II jest bardzo swobodny pod względem harmonii i rytmu, ale ponieważ jest utrzymany w wolnym tempie, to każda fraza nabiera dużego znaczenia. W temacie Parallax Error możemy rzeczywiście usłyszeć przesunięcie melodii (to jakby nieprecyzyjny unison), tak jak zapowiada to tytuł. Ale jeszcze większe przesunięcie i nałożenie różnych fragmentów wcześniej zagranych utworów następuje w ostatnim utworze, Parallax Error – Summary. To zabawa studyjna dająca satysfakcję także słuchaczom.

Eksperyment jest niezbędnym i ważnym elementem kompozycji Leszka Wiśniowskiego. Te wcześniej wymyślone idee przekształcone w dźwięki i utwory sprawiły, że całość jest interesująca.

Autor: Ryszard Borowski