Primitivo

Oleś Brothers & Antoni Gralak

Na przestrzeni ostatnich 20 lat Bracia Oleś pokazywali swoją klasę w formacjach z Kenem Vandermarkiem, Davidem Murrayem, Theo Jörgensmannem, a także polskimi artystami – Przybielskim, Trzaską, czy Pierończykiem. Pięknie sobie też radzą w etnicznych klimatach, jak na dwóch płytach z Jorgosem Skoliasem.

Niezwykłą i wciąż niedocenioną postacią jest Antoni Gralak. Niektórym kojarzyć się on będzie tylko z legendarnym Tie Breakiem czy Young Power, innym z płytami Stanisława Soyki. Fakt, Gralak z autorskimi projektami wychyla się niezbyt często, ale to, co tworzy, zawsze robi wrażenie. Mnóstwo powodów do zachwytu przyniosła ostatnia płyta jego zespołu Graal, czyli „Czarne 13”, m.in. z Markiem Pospieszalskim i wokalistą grupy Pogodno. Ale na niniejszej płycie anarchistyczna dzikość ekspresji została osadzona w surowych, plemiennych ryzach.

Kameralne trio Primitivo to wyzwolenie szamańskich, uduchowionych brzmień – a może nawet powrót do tej bardziej natchnionej twarzy, jaką prezentował Gralak z Tie Breakiem, grającym do wierszy ks. Twardowskiego. Ten powrót do pierwotności to przede wszystkim ogromna oszczędność brzmienia – trzy instrumenty, bez wspomagania się nałożonymi ścieżkami, elektroniką, czy stosem przeszkadzajek. To też sięgnięcie nie tylko po własne kompozycje, ale też tradycyjne pieśni tybetańskie, meksykańskie, czy pochodzące z plemienia Suazi z południowej Afryki.

Dominuje transowa aura, zwłaszcza w długich utworach Suazi, Odwalla czy Hindu. I choć całość zdaje się łagodna i nastrojowa, spokój ten przerywają co jakiś czas zrywy czy lekkie, freejazzowe wstawki, jak w azjatyckim Nangma. Nie będę jednak ukrywał, że dla mnie takich zrywów było za mało – miałem nadzieję, że ta artystycznie potraktowana „prymitywność” skłoni zwłaszcza Gralaka do ostrzejszego grania. 

Autor: Barnaba Siegel