The Cutting Edge 1965-66 The Bootleg Series vol. 12 (6 CD)

Bob Dylan

„Seria bootlegowa” Boba Dylana wydawana oficjalnie przez Columbię nie przestaje zaskakiwać kolejnymi archiwalnymi odkryciami. Przed rokiem ukazały się legendarne „Taśmy piwniczne” („The Basement Tapes”) Dylana i The Band, nareszcie w kompletnej, albo prawie kompletnej, postaci. Dziś otrzymujemy nagrania artysty z jego najbardziej przełomowego, „radykalnego” okresu: lat 1965-66. Bob Dylan wydał wtedy trzy płyty i – jak zauważono to już dawno – gdyby nie nagrał ani jednej więcej, jego miejsce na piedestale geniuszy rocka byłoby zapewnione. Jak wiemy, nagrał ich o wiele więcej, a choć traktowanie dyskografii tego artysty po 1966 roku jako „wartość dodaną” byłoby krzywdzące, faktem jest, że to właśnie te dwa lata przyniosły pełen tryumf jego talentu.

Nowa edycja archiwaliów Jego Bobości zawiera nagrania z sesji, które bezpowrotnie zmieniły oblicze muzyki popularnej. Dwa lata i trzy przełomowe albumy: „Bringing It All Back Home”, „Highway 61 Revisited” oraz „Blonde On Blonde” – oto rewolucjonista i poeta rocka tworzący w stanie gorączkowej euforii, piszący utwory w studiu, zasypujący muzyków stronami tekstu, improwizujący. I nagrywający o wiele więcej, niż mogło się zmieścić na płytach. Mamy tu więc „odrzuty” z tych historycznych sesji i są to często piosenki tak wybitne, że dla innych artystów byłyby ukoronowaniem kariery: Farewell, Angelina, I’ll Keep It with Mine albo She’s Your Lover Now. Część z nich ukazała się później w nagraniach innych wykonawców, część – jak na przykład świetnie zaśpiewany blues California – poznajemy po raz pierwszy.

Dylanowi towarzyszy plejada muzyków, wśród których wiodącą rolę odgrywa gitarzysta Mike Bloomfield, jeden z pionierów białego bluesa w USA. Do legendy przeszedł udział Ala Koopera grającego na organach i to z dwóch powodów: jego riff z Like a Rolling Stone to dziś absolutna klasyka, a w dodatku… po raz pierwszy grał wtedy na organach.

Nie zapominajmy, że znaczna część sesji „Blonde On Blonde” powstała w Nashville i mamy tam do czynienia z perfekcyjną grą najlepszych studyjnych muzyków (jakkolwiek niekonwencjonalnie potraktował ich lider wymyślający nowe piosenki w studiu i płacący za oczekiwanie tyle samo, co za granie). Były to także początki współpracy Dylana z muzykami The Hawks (późniejszego The Band) i kilku z nich występuje w nagraniach, m.in. Robbie Robertson. Piosenka Can You Please Crawl Out Your Window? – wydana na singlu w 1965 roku powstała z udziałem całego zespołu. Tutaj poznajemy jej krótszą wersję. No właśnie – wersje. Cała istota „bootlegowej serii”, to prezentacja nieznanych utworów, albo nieznanych wersji piosenek, o których myśleliśmy, że wiemy wszystko.

Wysłuchanie po kolei pięciu ewoluujących wersji piosenki Stuck Inside of Mobile with the Memphis Blues Again to dla fana niekłamana przyjemność. Ale cierpliwość nawet największych zapaleńców zostaje wystawiona na próbę przy CD3 – znajdziemy na nim 16 wersji jednej piosenki, a potem jeszcze cztery tracki z wybranymi ścieżkami instrumentalnymi utworu. Piosenką tą jest Like a Rolling Stone, co wiele tłumaczy (utwór epokowy, prawdopodobnie najważniejszy w całej twórczości Dylana), ale mamy tu ponad 65 minut Like a Rolling Stone! To dlatego istnieje kilka edycji „bootlegów”…

Columbia wydaje zwykle archiwalia Dylana w edycjach 2 CD (podstawa) i 6 CD (więcej wersji, niespodzianki, książka). Teraz, po raz pierwszy, dla absolutnych maniaków, ukazała się – do nabycia jedynie przez oficjalną stronę artysty – opcja 18 CD! Ten limitowany do 5000 egzemplarzy nakład zawiera… komplet studyjnych nagrań Dylana z lat 1965-66. Po prostu wszystko. Każde podejście. Każda pomyłka i próba, każdy falstart. Chcieliście więcej wersji? To macie. Szczęśliwi nabywcy wersji „wypasionej” otrzymali od Columbii nieoczekiwany prezent pod choinkę: 208 plików elektronicznych z nagraniami koncertowymi Dylana z 1965 roku – od Santa Monica po Londyn. Podobne „czyszczenie magazynów” nie ma precedensu w historii fonografii. I tak rodzi się pytanie. Czyje wszystkie nagrania chcielibyśmy mieć? I czy na pewno?

Autor: Daniel Wyszogrodzki