The Rub And Spare Change

Michael Formanek

Twenty Three Neo; The Rub and Spare Change; Inside the Box; Jack’s Last Call; Tonal Suite; Too Big to Fail
Muzycy: Michael Formanek, kontrabas; Tim Berne, saksofon altowy; Craig Taborn, fortepian; Gerald Cleaver, perkusja

Michael Formanek od ponad trzydziestu lat zalicza się do grona niezwykle kreatywnych i oryginalnych kontrabasistów jazzowych. Urodzony w San Francisco w 1958 roku już w wieku zaledwie 19 lat stał się muzykiem zespołu Tony’ego Williamsa Lifetime. Nieco później, w 1978 roku, przeniósł się do Nowego Jorku, gdzie natychmiast rozpoczął aktywną działalność zarówno jako sideman, jak i lider oraz kompozytor. Jego solidne brzmienie basu, uniwersalność oraz indywidualny język zdobyły sobie uznanie wśród znanych artystów nowojorskich, takich jak Dave Liebman, Dave Douglas, Tim Berne, Joe Henderson, Freddie Hubbard, Stan Getz, Fred Hersh, Wayne Krantz i wielu innych. Nagrywał też swoje własne płyty autorskie.

Ostatnim jego projektem (po dwunastu latach przerwy) i pierwszym dla wytwórni ECM  jest album „The Rub And Spare Change”. Krążek ten zawiera sześć kompozycji lidera nagranych z własnym kwartetem w czerwcu 2009 w studiu w Hampton (New Jersey), miksowanych w studiu Avatar przez samego szefa ECM – Manfreda Eichera.

Utwory tworzą dosyć spójną całość, coś na kształt suity. Muzyka Formanka jest ekspresyjna i nowoczesna, łącząca elementy współczesnego jazzu akustycznego z awangardą i elementami kontrolowanej muzyki free. Lider umiejętnie łączy elementy tradycji jazzowej z nowatorskimi eksperymentami twórczymi. Wszystko jednak mieści się w ramach zorganizowanej przestrzeni harmonicznej, tonalnej melodyce, pulsującej wyraźnym rytmem, czasami o nieregularnym lub nieparzystym  metrum. Słychać gdzieniegdzie echa i pewne wpływy Monka, McTynera, czy Mingusa (Formanek współpracował z big bandem Mingus Dynasty).

Partnerami muzycznym lidera są jego znakomici koledzy, z którymi wielokrotnie spotykał się w różnych konfiguracjach – alcista Tim Berne, pianista Craig Taborn i perkusista Gerald Cleaver. Kwartet ten tworzy zgrany zespół, którego brzmienie jest oryginalne i świeże. Muzycy wzajemnie inspirują się tworząc osobliwy klimat, zwłaszcza w odważnych, pełnych napięcia i ekspresyjnych improwizacjach.

Nie wszystkie jednak zabiegi artystyczne i kompozycje trafiają do mnie. Najbardziej przypadły mi do gustu takie utwory jak: Inside the Box (utrzymany w metrum na 15/8), a także kompozycja tytułowa inspirowana supergrupą soul-funkową Tower Of Power z Oakland. Chociaż utwór ten jest dynamiczny i zawiera ciekawe rytmy, to z założenia zdecydowanie nie przypomina T.O.P.

Autor: Zbigniew Wrombel