16 gitar na Sacrum Profanum

Marek Tomalik

Adrian Utley zaprezentował gitarową orkiestrę na inauguracji krakowskiego festiwalu.

Angielski gitarzysta Adrian Utley polubił krakowski Festiwal. Jego gitarowa orkiestra, ta nieco mniejsza (na 6 gitar) zagrała kilka lat temu muzykę do filmu niemego „Męczeństwo Joanny D’Arc” (kwiecień 2011). W czerwcu tego roku zagrał z Portishead na koncercie stanowiącym prolog krakowskiego festiwalu muzyki współczesnej, a 15 września inaugurował główną część Sacrum Profanum w Małopolskim Ogrodzie Sztuki.

Zaproponował gitarową interpretację dobrze znanej XX-wiecznej kompozycji minimalizmu In C Terry’ego Rileya – na 16 gitar elektrycznych, trzy instrumenty klawiszowe i klarnet basowy. Godzina rytmicznie powtarzających się nieskomplikowanych fraz nie była łatwa w odbiorze. Po jakimś czasie słuchacz mógł wpaść w trans, ale bardziej strawne byłoby wcześniejsze  zakończenie utworu. Tak zresztą sugerował sam kompozytor, dopuszczając nawet wersje sceniczne trwające jeden kwadrans. Z drugiej strony siła tej kompozycji polega wzajemnych relacjach następujących po sobie fraz, przenikanie się i uzupełnianie struktur harmonicznych i rytmicznych. Aby docenić, trzeba się wsłuchać, jak w szum ulicy Nowego Jorku, z której Riley najprawdopodobniej zaczerpnął temat do In C. 

– Od jakiegoś czasu badam dźwiękowe możliwości zespołów gitarowych, w najróżniejszych kontekstach, od czystego hałasu po święte chorały Arvo Pärta. Bardzo ciekawiło mnie, co się stanie, jeśli dwadzieścia gitar elektrycznych i organy zaczną wykonywać In C. To wspaniała partytura i oryginalny pomysł, by dać zorganizowanej grupie instrumentów tyle wolności – przekonywał Adrian Utley.

Kilkanaście gitar elektrycznych na jednej scenie zabrzmiało dobrze, wyglądało zjawiskowo, niepowtarzalnie, po koncercie pozostało wrażenie uczestnictwa w czymś wyjątkowym, bynajmniej nie „minimalnym”…

Inauguracyjny wieczór festiwalu Sacrum Profanum uzupełniły dwa kolejne koncerty: Tyondai Braxton – HIVE, będący kolażem, instalacją rytmiczną na pięciu sąsiadujących platformach scenicznych i Beak – projekt Geoffa Barrowa, perkusisty …Portishead. 

Festiwal Sacrum Profanum trwa do 22 września. Pełny program: www.sacrumprofanum.com

Marek Tomalik