20. Jazzowa Jesień im. Tomasza Stańko

Święto muzyki, improwizacji i wolności w Bielsku-Białej, 17-20 listopada.

W tym roku obchodzimy 80. rocznicę urodzin Tomasza Stańko, a jednocześnie 20. rocznicę festiwalu, który stworzył i który kochał – Jazzowej Jesieni w Bielsku-Białej.

Nie może być więc inaczej – w drugiej połowie listopada czekają nas 4 wspaniałe wieczory z muzyką na festiwalu, który kontynuuje dziedzictwo i myśl Tomasza Stańko. Jazzowa Jesień w Bielsku-Białej zawsze miała na celu prezentować muzykę wyrafinowaną, wyjątkową, Artystów, którzy mają swój oryginalny język muzyczny. Tak jest i w tym roku.

Pierwszego dnia festiwalu, 17 listopada, wystąpi Tomasz Dąbrowski & Istnienia Poszczególne. Tomasz Dąbrowski – trębacz, kompozytor, improwizator. Wielokrotnie nagradzany artysta zarówno w Polsce, jak i za granicą. Okrzyknięty przez legendarny „Downbeat Magazine” jednym z najbardziej różnorodnych i wnikliwych muzyków w Europie dzisiaj. Jeden z najbardziej zapracowanych trębaczy w Europie. W 2015 roku Tomasz Dąbrowski był „uczniem” Tomasza Stańko podczas letnich warsztatów w Danii. Między mistrzem i „uczniami” (uczniami w cudzysłowie, gdyż są to warsztaty dla profesjonalnych muzyków) zawiązała się bliska relacja, która miała koncertową kontynuację w projekcie „Tomasz Stańko Experience”. Tomasz Dąbrowski jest z pewnością jednym z ciekawszych współczesnych europejskich trębaczy, który – jak Stańko – idzie drogą wolności i improwizacji. W tym roku odbyła się premiera autorskiego albumu trębacza, „The Individual Beings”, który jest dedykowany właśnie Tomaszowi Stańko.
Skład zespołu: Tomasz Dąbrowski – trąbka, elektronika, Irek Wojtczak – saksofon tenorowy, elektronika, Fredrik Lundin – saksofon tenorowy, Knut Finsrud – perkusja, elektronika, Maxence Sibille – perkusja, Grzegorz Tarwid – fortepian, moog, Max Mucha – kontrabas.

Tego samego dnia wystąpi szwedzki pianista Bobo Stenson ze swoim Trio. Od lat współpracuje z wytwórnią ECM, gdzie w różnych konfiguracjach wydał ponad 20 albumów: jako lider, oraz m.in. wraz z Janem Garbarkiem, Charlsem Lloydem oraz Tomaszem Stańko, z którym również był bliskim przyjacielem. W Szwecji jego pozycja nie ma sobie równych. Wielokrotnie nagradzany przez różne gremia jako pianista i kompozytor. Za płyty „Reflections” (1996) oraz „Goodbye” (2005) otrzymał Gyllene Skivan, nagrodę przyznawaną przez krytyków i czytelników najstarszego periodyku jazzowego na świecie „Orkester Journalen”, najlepszej szwedzkiej płycie jazzowej. Laureat Europejskiej Nagrody Jazzowej. W tym roku odbędzie się premiera jego najnowszego albumu dla ECM. Bobo Stenson – fortepian, Anders Jormin – kontrabas, Jon Falt – perkusja.

Kolejnego dnia festiwalu usłyszymy skład: Masecki / Lutosławski Quartet / Lobedan / Tarwid: Arvo Pärt. Marcin Masecki – absolwent Berklee College of Music w Bostonie, pianista, kompozytor i aranżer, poruszający się pomiędzy jazzem, muzyką klasyczną i eksperymentalną. Jego drogi muzyczne przecięły się również z Tomaszem Stańko, który zaprosił go na serię koncertów w duecie. W ciągu ostatnich kilku lat Masecki stał się jednym z najbardziej rozpoznawalnych i twórczych muzyków młodego pokolenia. Arvo Part to jeden z piękniejszych kompozytorów wywodzących się tradycji z europejskiej muzyki klasycznej. Urodził się w 1935 w Paide, Estonii. Ukończył studia kompozytorskie w Talinie i szybko znalazł się w tzw. sowieckiej awangardzie. W 1980 roku władze komunistyczne zmusiły Parta wraz z rodziną do opuszczenia kraju. Partowie udali się najpierw do Wiednia, a następnie do Berlina, gdzie Part poznał Manfreda Eichera, legendarnego dyrektora wytwórni ECM, który natychmiast podpisał z kompozytorem kontrakt i uczynił go sławnym. Tak w skrócie. Od tego czasu Part został uhonorowany wielką ilością nagród i doktoratów honorowych. Jest w czołówce żyjących kompozytorów klasycznych (a tych jest niewielu). W 2010 wrócił do Estonii, gdzie mieszka do dziś. Właśnie po repertuar tego genialnego kompozytora sięga w swoim najnowszym projekcie Marcin Masecki. Towarzyszyć mu będą muzycy również z nowej polskiej sceny: Kwartet Smyczkowy: Markowicz, Kwaśnikowska, Czarny, Pokrzywiński, oraz Grzegorz Tarwid na klawiszach.

Avishai Cohen, doskonały trębacz jazzowy młodego pokolenia, zagra  swoim autorskim projekcie. Urodził się i wychował w Izraelu, jednak od lat działa z powodzeniem w Nowym Jorku. Absolwent Berklee College of Music, okrzyknięty „wschodzącą gwiazdą” w rankingu DownBeat Critics Poll (2012) cieszy się reputacją muzyka o indywidualnym stylu i oryginalnym brzmieniu. Niezwykle kreatywny i aktywny zarówno jako lider, jak i sideman. Został również wyróżniony okładką prestiżowego DownBeat. „New York Times” opisał go następująco: asertywny, doświadczony trębacz o wysmakowanym modernistycznym stylu. Dla wytwórni ECM wydał do tej pory pięć autorskich albumów, w tym „Naked Truth” z zimy tego roku. Avishai Cohen – trąbka, Yonathan Avishai – fortepian, Barak Mori – kontrabas, Ziv Ravitz – perkusja

Nik Bärtsch’s Mobile zagrają trzeciego dnia festiwalu, 19 listopada. Nik Bartsch urodził się w 1971 roku w Zurychu i pracuje jako pianista, kompozytor i producent. Zaczął grać na perkusji i pianinie w wieku 8 lat. Gdy w wieku 14 lat obejrzał film Akira Kurosawy „Ran”, zafascynowała go estetyka wschodu. Ta fascynacja silnie wpłynęła na jego życie i muzykę, a jej spełnieniem była podróż do Japonii. Tak zaczął rozwijać swój wyjątkowy styl muzyczny, który nazywa „ritual groove music”. Stale pracuje nad jego ewolucją, jako pianista, kompozytor i lider zespołu Mobile, i w ramach Kwartetu Ronin. Między innymi w tych formacjach wydał dla wytwórni ECM już 8 autorskich albumów. Nik Bärtsch – fortepian, Nicolas Stocker – perkusja, Sha – saksofon altowy, klarnet basowy, klarnet kontrabasowy.

W ramach festiwalu Jazzowa Jesień prezentowana jest muzyka, nie tylko jazzowa, którą Tomasz Stańko szanował, która go fascynowała, której słuchał. Taki właśnie będzie koncert muzyki  Pawła Mykietyna, niezwykłego kompozytora-wizjonera, który w ramach 20. Jazzowej Jesieni zrealizuje specjalnie napisany projekt na kameralny skład. Royal String Quartet: Izabella Szałaj-Zimak – I skrzypce, Elwira Przybyłowska – II skrzypce, Paweł Czarny – altówka, Michał Pepol – wiolonczela.

Paweł Mykietyn, urodzony w Oławie w 1971 roku, rozpoczął swoją błyskotliwą karierę w bardzo młodym wieku i od początku znaczyły ją liczne sukcesy w kraju i za granicą. W 1993 roku zadebiutował utworem „La strada” na Festiwalu „Warszawska Jesień”, będąc jeszcze studentem. Odniesiony sukces zaowocował zamówieniem kompozytorskim festiwalu – utwór „Eine kleine Herbstmusik”, wykonany w 1995 r., był dużym wydarzeniem. W tym samym roku kompozycja „3 for 13”, napisana na zamówienie Polskiego Radia, zdobyła pierwszą lokatę na Międzynarodowej Trybunie Kompozytorów w Paryżu w kategorii twórczości młodych kompozytorów. Rok później rozpoczął współpracę z Krzysztofem Warlikowskim, która trwa do dziś, skomponował muzykę do większości jego spektakli, jest kierownikiem muzycznym niegdyś Studia, a obecnie Nowego Teatru. Oprócz muzyki teatralnej, napisał muzykę do filmów, był wielokrotnie nagradzany na Festiwalu Muzyki Filmowej w Gdyni. Równie ważnym elementem twórczości Pawła Mykietyna są utwory niezależne od teatru i filmu, ich lista jest imponująca, wymieniając tylko kilka z ostatnich lat: Pasja według św. Marka, na orkiestrę, sopran, chór i recytatora (2008), Symfonia Vivo XXX (2010), III Symfonia, na alt i orkiestrę (2011), Król Lear, musical w dwóch aktach (2012).

Ostatniego dnia festiwalu, 20 listopada, usłyszymy projekt: Stańko na Głos –  Envee, Michałowski i Goście (wśród gości m.in. Kasia Pietrzko).

Sponsorami festiwalu są miasto Bielsko-Biała, AQUA S.A i FCA Poland.
Patronem Festiwalu jest Fundacja im. Tomasza Stańko.

Wsparcia programowego festiwalu udzieliła legendarna wytwórnia ECM Records.

Festiwal dofinansowano ze środków Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu pochodzących z Funduszu Promocji Kultury w ramach programu „Muzyka”, realizowanego przez Instytut Muzyki i Tańca.