Z Mistrzem Wprost: Michał Polcyn

Marek Romański

Michał Polcyn opowiada o organizowanych przez siebie nowatorskich warsztatach online

Okres pandemii koronawirusa dotknął nas wszystkich, a w pierwszej kolejności środowisko muzyczne. To trudny czas, z którym musimy sobie poradzić. Jednym z rozwiązań w tej sytuacji są projekty online. Muzyk i wykładowca Michał Polcyn opowiada o organizowanych przez siebie w sieci nowatorskich pod względem formy i treści warsztatach „Z Mistrzem Wprost”. W rozmowie wzięli udział też Paweł Tomaszewski – jeden z wykładowców warsztatów, dziekan Wydziału Jazzu i Muzyki Rozrywkowej Akademii Muzycznej im. K. Szymanowskiego w Katowicach, pianista, kompozytor, aranżer i producent oraz Łukasz Fedorko – współtwórca platformy wabbit.pl, dzięki której ta inicjatywa była możliwa.

Jazz Forum: Opowiedz trochę o sobie – kim jesteś, czym się zajmujesz, dlaczego podjąłeś się organizacji tych warsztatów?

Michał Polcyn: Z wykształcenia jestem muzykiem, ukończyłem „jazz” na Akademii Muzycznej w Katowicach w klasie puzonu. Po ukończeniu studiów zacząłem pracę na Akademii Muzycznej w Bydgoszczy prowadząc klasę puzonu jazzowego na nowo powstałym kierunku jazzowym. Przekazuję również moją wiedzę w Autorskiej Szkole Muzyki Rozrywkowej i Jazzu im. K. Komedy w Warszawie. Rolę warsztatów muzycznych poznałem prowadząc klasę puzonu na Cho-jazz w Chodzieży. Na puzonie gram głównie jako sideman w różnej maści programach TV w orkiestrach Grzegorza Urbana oraz Marcina Partyki.

Moim muzycznym hobby jest zamiłowanie do łączenia form rodzimej muzyki ludowej z improwizacją. Tak zresztą powstała (z olbrzymim udziałem Nikoli Kołodziejczyka) płyta „Cuiaviana” inspirowana muzyką Kujaw oraz otwartymi formami. Jako organizator wraz z moją Agencją Artystyczną Jazz-On Production staram się zawsze przedkładać jakość ponad wszystko. Można tu wymienić jako przykłady organizację kilkudziesięciu koncertów dla Muzeum Powstania Warszawskiego, koncert finałowy festiwalu „Niewinni Czarodzieje” czy właśnie moją najnowszą dumę – warsztaty „Z Mistrzem Wprost”. Staram się dzielić mój czas na pracę wykładowcy, muzyka oraz organizatora wydarzeń artystycznych i edukacyjnych.

Michał Polcyn fot. Paweł Biderman

JF: Jak idea przyświeca warsztatom „Z Mistrzem Wprost”.

Michał: „Z Mistrzem Wprost” to kameralne spotkania o zasięgu międzynarodowym i wielkiej wadze edukacyjnej. Nazwa warsztatów wydała mi się najcelniejszym określeniem tego, co chcę organizować. Od dawna chodziło mi po głowie, żeby zorganizować spotkania dla złaknionych wiedzy słuchaczy-muzyków, bez wychodzenia z domu. Moim celem było też umożliwienie poznania najwyższej klasy muzyków-pedagogów przez osoby, dla których dotąd przeszkodą mogła być odległość, pieniądze lub brak czasu. Chciałem też, żeby chociaż część uczestników była po prostu hobbystami danego tematu, osobami, które chcą dowiedzieć się więcej, poznać mistrzów znanych dotąd z koncertów, płyt. Wszystkie spotkania były bezpłatne dla uczestników.

JF: W jaki sposób są (były) one organizowane?

Michał: Warsztaty organizowałem pierwszy raz, wielu rzeczy uczyłem się na bieżąco. Było i jest to jedno z moich najciekawszych doświadczeń. Musiałem stworzyć od początku całą infrastrukturę: strony internetowe, zasady, dobrać wykładowców, przemyśleć, jak będzie wyglądała rekrutacja, szata graficzna aż po scenariusze spotkań, technologie itd… Same spotkania wyglądały tak, że zakwalifikowani uczestnicy (dwadzieścia osób na każde ze spotkań) łączyli się ze swoich domów z wykładowcami, którzy też najczęściej nadawali ze swoich prywatnych przestrzeni.

Spotkania odbyły się między 15 lipca a 10 sierpnia br. Rozpoczynały się o  godz. 17:00 i trwały 3 do 4 godzin. W czasie spotkań korzystaliśmy ze wszystkich dobrodziejstw technologii. Na przykład na zajęciach z kompozycji prowadzonych przez Pawła Tomaszewskiego mogliśmy śledzić proces powstawania dzieła – od linii melodii, aż do rozbudowanej aranżacji, wszystko to przy użyciu programów studyjnych. Na zajęciach Bernarda Maselego mogliśmy usłyszeć o specyfice instrumentów sztabkowych, o tym że Bernard był jednym z pierwszych użytkowników KATa, słuchaliśmy i oglądaliśmy fragmentów jego występów. Ryszard Borowski mówiący o aranżacji prawdziwie twórczej zabrał wszystkich w niesamowitą podróż po nagraniach, opowieściach, anegdotach. Można by tu opowiadać w nieskończoność o kolejnych spotkaniach, ale ja zachęcam do obejrzenia nagrań z warsztatów na stronie www.zmistrzemwprost.pl.

JF: Czy te warsztaty wymagały stworzenia jakiej specjalnej infrastruktury? Jeśli tak to jakiej?

Michał: Trzeba było od początku przemyśleć możliwości i ograniczenia. Okazało się szybko, że programiści, których zaprosiłem do współpracy nie znają słowa „ograniczenia”. Wspólnie, po wielu „burzach mózgów” udało się stworzyć plan działania oraz doprecyzować funkcję platformy internetowej wabbit.pl. Stworzyli oni też przepiękną stronę całego przedsięwzięcia www.zmistrzemwprost.pl.

Łukasz Fedorko: Michał używa platformy wabbit.pl do prowadzenia zajęć online. Przyszedł do nas z pomysłem warsztatów, a my w krótkim czasie dostarczyliśmy kompleksowe rozwiązanie. Zaczęliśmy od opracowania szaty graficznej, portalu do organizacji spotkań, a na koniec wykonaliśmy montaż nagrań wideo. Technologicznym sercem przedsięwzięcia była platforma komunikacyjna wabbit.pl, której na co dzień używają szkoły, w tym na przykład Szkoła Muzyczna im. Fryderyka Chopina w Białej Podlaskiej. Wśród klientów wabbit.pl są też nauczyciele indywidualni m.in. gry na instrumentach muzycznych, języków obcych i korepetytorzy. Jesteśmy niedużą firmą technologiczną, która pozwala szybko, kompleksowo i ekonomicznie realizować pomysły.

JF: W jaki sposób zgromadzono środki na powstanie funkcjonującej sieci łączącej wykładowców i uczniów?

Michał: Całe wydarzenie sfinansowano ze środków Narodowego Centrum Kultury w ramach programu dotacyjnego „Kultura w Sieci”

JF: W jaki sposób warsztaty są promowane? Jak docierasz do potencjalnych uczniów? Jakie jest zainteresowanie?

Michał: Warsztaty to wydarzenie online więc skupiliśmy się głównie na promocji poprzez kanały internetowe. Informacja w internetowych wersjach prasy branżowej, na grupach zrzeszających pasjonatów danego kierunku. Rozesłaliśmy informację do domów kultury, do szkół muzycznych, do stowarzyszeń, w tym do tych skupiających osoby głuchonieme. Warto też wspomnieć przy tej okazji, że podczas każdego spotkania w trakcie pierwszej wykładowej godziny zajęć Mistrzowi towarzyszyła tłumaczka języka migowego. Zainteresowanie warsztatami „Z Mistrzem Wprost” bardzo mile mnie zaskoczyło. Otrzymaliśmy blisko 1000 zgłoszeń, dotąd stronę internetową odwiedziło już kilka tysięcy osób.

JF: Jak przebiegał proces rekrutacyjny?

Michał: 1 lipca o północy uruchomiliśmy możliwość zapisywania się za pomocą strony www.zmistrzemwprost.pl. Ponieważ wydarzenie jest bezpłatne, podjąłem decyzję że jedynym kryterium będzie kolejność zgłoszeń. Na każde ze spotkań zakwalifikowało się pierwsze 20 osób, czyli w sumie ponad 220 osób miało okazję uczyć się w ramach warsztatów. Już po niecałej godzinie od rozpoczęcia rekrutacji na część spotkań nie było miejsc.

JF: W jaki sposób weryfikowane są postępy uczniów? Czy masz już jakiś feedback od uczniów i innych osób na temat tego co dają im te warsztaty?

Michał: Po warsztatach dostałem wiele ciepłych słów. Większość dotyczyła wysokiego poziomu, jakości zarówno wykładowców, jak i strony technicznej i organizacyjnej. Bardzo cieszą takie słowa, dają też niezwykłego „kopa” do organizacji kolejnych tego typu wydarzeń. Dodam też, że wszystkie spotkania były nagrywane i już są dostępne na stronie www.zmistrzemwprost.pl, można je obejrzeć. W sumie to ponad 30 godzin wiedzy w najczystszej postaci!

JF: Wśród wykładowców znajdują się znani muzycy polskiej sceny – opowiedz o nich. Jakie są kryteria doboru wykładowców?

Michał: Prowadziłem rozmowy z osobami, które widziałbym w roli wykładowców już od wiosny. Grono osób, które przyjęły zaproszenie do projektu to artyści i pedagodzy, którzy zrobili i robią dużo dla muzyki. Na co dzień pracują oczywiście jako czołowi muzycy na scenach świata, mają na kontach dziesiątki nagranych płyt, ale też absolutna ich większość jest wykładowcami akademickimi. Należą do nich: Paweł Tomaszewski, Adam Bałdych, Łukasz Dmochewicz, Grzegorz Nagórski, Ryszard Borowski, Bernard Maseli, Rafał Sarnecki, Wojciech Myrczek oraz Paweł Dobrowolski.

JF: Czy praca w sieci ogranicza czy też może daje nowe możliwości, jakie nie były dostępne przy tradycyjnym nauczaniu?

Paweł Tomaszewski: Prowadzenie zajęć muzycznych w sieci nie jest ograniczeniem, o ile prowadzący potrafić znaleźć metodę, na przekazanie wiedzy i weryfikację postępów ucznia. Wymaga też odpowiedniej znajomości różnego rodzaju narzędzi i sprawnego poruszania się w kwestiach technicznych, aby zajęcia były jak najbardziej efektywne dla słuchacza i jednocześnie przystępne w odbiorze.

JF: Z punktu widzenia wykładowcy – jakie są Twoje spostrzeżenia dotyczące procesu kształcenia online? Jakie są pozytywne i negatywne aspekty takiego nauczania? Co można by zmienić, poprawić? P

Paweł: Tak jak wspomniałem, największym wyzwaniem było znalezienie odpowiedniej metody i formy zajęć. Do negatywnych aspektów można zaliczyć fakt, że nie wszyscy uczestnicy dysponują wysokiej jakości zapleczem technicznym umożliwiającym chociażby symultaniczne muzykowanie z wykładowcą. Nie stanowią one jednak większego problemu, jeżeli przed zajęciami przygotowane zostaną dobrze materiały nutowe, przykłady muzyczne czy tzw. podkłady. W zależności od możliwości technicznych ucznia dobiera się odpowiednie rozwiązania. Aspekty pozytywne, to przede wszystkim możliwość prowadzenia zajęć z dużą liczbą uczestników rozsianych po całym kraju czy świecie, czyli brak ograniczeń terytorialnych czy lokalowych. Dla mnie wejście w świat edukacji online było inspiracją do poszukiwania nowych form realizacji danego przedmiotu. Tak powstał m.in. pomysł na stworzenie zajęć z kompozycji w czasie rzeczywistym, gdzie uczestnicy mogli obserwować proces komponowania i aranżowania z wykorzystaniem nowoczesnego oprogramowania w czasie rzeczywistym, a wykorzystując możliwości platformy wabbit.pl, za pomocą ankiet mieli wpływ na ostateczny kształt kompozycji. W formie tradycyjnej tego typu zajęcia byłyby bardzo trudne, a wręcz niemożliwe do zrealizowania.

JF: W celu przeprowadzenia tych warsztatów została wykorzystana specjalna platforma wabbit.pl. Proszę opowiedzieć o jej podstawowych założeniach.  Jakie są jej możliwości? Czym różni się od innych istniejących programów umożliwiających komunikację online?

Łukasz: Wabbit.pl bazuje na rozwiązaniu open source BigBlueButton. Dzięki temu jesteśmy na bieżąco z aktualnymi potrzebami użytkowników. Jest prosty, nie wymaga instalacji, wystarczy link i przeglądarka, a do tego gwarantujemy profesjonalne wsparcie zespołu w języku polskim. To umożliwia dotarcie do większego grona odbiorców. Dzięki elastyczności i bliskiej współpracy możemy budować ciekawe projekty.

JF: W jaki sposób planujecie kontynuować te warsztaty? Czy pojawią się nowi wykładowcy?

Michał: Świat spotkań typu online to świat bez ograniczeń odległości i granic. Mam w planach rozszerzenie kadry o ciekawe, niedostępne kompletnie dotąd nazwiska sceny i edukacji światowej.

Paweł: W kontekście edukacji internetowej planujemy kontynuację sukcesu programu „Z Mistrzem Wprost”. Na razie analizujemy dotychczasowe efekty i staramy się wybrać najlepsze elementy dla potencjalnych zainteresowanych. W przyszłości mamy nadzieję na stworzenie komplementarnej platformy edukacyjnej z najlepszymi dostępnymi pedagogami, która zaspokoi oczekiwania zarówno najmłodszych adeptów sztuki muzycznej, kandydatów na studia jak i profesjonalnych muzyków szukających nowych inspiracji i możliwości kontaktu z wybitnymi artystami w danej dziedzinie.

Powinniśmy zbudować bazę stałych wykładowców, którzy będą prowadzili daną grupę uczestników i obserwowali ich rozwój oraz dostosowywali odpowiednio metody pedagogiczne. Jednocześnie jako uzupełnienie programu, zaproponowałbym zapraszanie najbardziej rozpoznawalnych i uhonorowanych w świecie muzyki artystów, którzy prowadzić będą warsztaty skoncentrowane na wybranym temacie. Taka forma zapewni stały, kontrolowany rozwój uczniów z jednoczesną ciągłą inspiracją, którą zapewnią im zajęcia z gwiazdami.

JF: W jaki sposób – w kontekście tych warsztatów online – postrzegacie pandemię koronawirusa? Czy to czas, który trzeba bezwzględnie przetrwać, czy też może pewna szansa na nowe możliwości związane z komunikacją w sieci?

Paweł: Zdecydowanie nie powinniśmy czekać na koniec epidemii, gdyż nikomu nie jest on jeszcze znany. Należy odnaleźć się w warunkach, w jakich możemy funkcjonować i stworzyć metodę jak najbardziej kreatywnego i efektywnego wykorzystania czasu. W mojej opinii wiele koncepcji, które wypracowaliśmy i zostaną jeszcze wypracowane w ramach edukacji zdalnej, pozostanie stałym punktem w przestrzeni dydaktycznej na zawsze, niezależnie od sytuacji epidemicznej.

Michał: Czas pandemii to niestety dla wielu osób z branży nieprzewidywalny czas izolacji. Moim zdaniem nie można po prostu czekać. W kontekście warsztatów czas pandemii przyspieszył prace i decyzje o przeniesieniu nauki do świata cyfrowego. Okazało się zresztą, że ten sposób prowadzenia zajęć, oprócz tak oczywistych udogodnień jak możliwość nauki w swoim miejscu zamieszkania daje też nowe możliwości – np. korzystanie z programów produkcyjnych, wykorzystywanie multimediów czy też pracę z różnymi formatami na „interaktywnej tablicy”.

Łukasz: Pandemia uświadomiła ludziom wiele rzeczy, pokazała również szanse i możliwości jakie może dać kontakt online. Postęp technologiczny nie zwalnia i pozwala odkrywać kolejne obszary ludzkiej działalności i interakcji. Do tej pory trudno było sobie wyobrazić spotkanie np. z Jacobem Collierem w małej grupie, ale takie spotkania zaczynają być w pewnym sensie codziennością, biorąc pod uwagę tempo zmian. Jako wabbit.pl chcemy być częścią tych zmian i pomóc ciekawym pomysłom.

Zapraszamy jeszcze raz na stronę www.zmistrzemwprost.pl. Pojawiły się tam nagrania ze wszystkich spotkań. Można obejrzeć naszych mistrzów w akcji!

Dofinansowano ze środków Narodowego Centrum Kultury w ramach programu „Kultura w sieci”.

Rozmawiał: Marek Romański