Christian Escoudé

Wybitny francuski gitarzysta i kompozytor zmarł 13 maja 2024 roku nieopodal rodzinnego Angoulême.

Christian Escoudé urodził się w 1947 roku w Angoulême. Był synem Francuzki z Charentes i ojca Cygana z Hiszpanii, gitarzysty i wielbiciela Django Reinhardta. Na gitarze zaczął grać w wieku dziesięciu lat. W 2022 roku otrzymał nagrodę Victoire du Jazz d’Honneur  za całokształt i podsumowanie  wspaniałej artystycznej kariery. Zaledwie dwa miesiące temu Escoudé wydał album „Ancrage”. Te nagrania to  powrót artysty do korzeni,  odzwierciedlenie ewolucji jego stylu inspirowanego m.in. Gilem Evansem, Antonio Carlosem Jobimem czy Clausem Ogermanem. W towarzystwie saksofonisty i flecisty André Villégera, flecisty Ludivine Issambourg, perkusisty Simon Goubert i organisty Antoine Hervier, Escoudé złożył hołd ziemi francuskiej, na której się wychował  i muzyce, która go artystycznie ukształtowała (bebop, jazz z Zachodniego Wybrzeża i piosenka francuska).

Początkowo grał na na balach musette i weselach, zanim  dołączył do wielkiej orkiestry Aimé Barelliego w Monaco. W 1972 wyjechał do Paryża, gdzie zaczął regularnie akompaniować wokalistom i piosenkarzom: Jeanowi Ferratowi, Nicole Croisille i Michelowi Fugainowi, a także występować  w klubie Jazz In, gdzie poznał m.in. organistę Eddy’ego Louissa oraz  Aldo Romano, perkusistę z korzeniami włoskimi. W tym czasie założył także swój pierwszy zespół, kwintet z gitarzystą Boulou Ferré, do którego zaprosił amerykańskiego saksofonistę Steve’a Pottsa. Nawiązał również współpracę z innymi składami, jak Strings Swing Didiera Levalleta czy Michel Portal Unit.

 W 1976 roku Akademia Jazzu przyznała gitarzyście nagrodę Django Reinhardta dla najlepszego francuskiego muzyka jazzowego roku. Grał wtedy m.in. w kwartecie z Michelem Graillierem, Aldo Romano i Albym Cullazem, a także z Martialem Solalem. Fraza i brzmienie Christiana Escoudé urzekły także gitarzystę Johna McLaughlina, który latem 1980 roku zabrał go na tournée po Stanach Zjednoczonych, Brazylii i Japonii. W kolejnych latach współpracował z Solalem, Didierem Lockwoodem, a także z Philipem Catherinem. Założył Trio Gitan z Boulou Ferré i Babikiem Reinhardtem.

W 1991 roku powrócił do repertuaru Django Reinhardta, nagrywał z orkiestrą smyczkową, a następnie realizował się w Gipsy Trio z Paulem Challainem Ferretem i Frédéricem Sylvestrem. Zrejestrował szereg  płyt dla wytwórni  Universal oraz Verve, jak „Gipsy Waltz”, „Live At The Village Vanguard”, „Plays Django Reinhardt”, In L.A., Cookin’ In Hell’s Kitchen”, „At Duc des Lombards” i „A Suite For Gypsies” ( jazzrockowy repertuar będący hołdem dla cygańskich dzieci, które zginęły w obozach koncentracyjnych).

 W 2003 roku, z okazji pięćdziesiątej rocznicy śmierci Django, Escoudé założył orkiestrę złożoną z siedemnastu muzyków, a następnie Nouveau Trio Gitan z gitarzystami Davidem Reinhardtem i Jean-Baptiste Layą. Współpracował także z takimi zespołami jak Progressive Sextet z akordeonistą Marcelem Azzolą i Gypsie Planet  ze skrzypkiem Florinem Niculescu, znanym z wieloletniej współpracy z Birelim Lagrenem. Wśród wielu  innych muzyków, z którymi w tym okresie nagrywał i występował, należy wymienić Stéphane’a Belmondo (trąbka), Lew Tabackina (saksofon), Thomasa Bramerie (kontrabas) i Billy’ego Harta (perkusja).

15 czerwca 2008 roku Christian Escoudé został uhonorowany międzynarodowym trofeum „Django d’Or de la Guitare”. W 2010 roku wraz z dwoma  muzykami z Trio Gitan oraz Thomasem Savym (klarnet), Darrylem Hallem (kontrabas), Anne Pacéo (perkusja) i Fioną Montbet (skrzypce) nagrał płytę „Catalogne” zawierającą muzykę cygańską, ale wykraczającą poza jej standardowe ramy. W 2011 roku wydał album „Au bois de mon coeur”, w  hołdzie dla  George’a Brassensa (gościem specjalnym był Bireli Lagrene), dwa lata później płytę pt. „Saint-Germain-des-Près” w hołdzie dla Johna Lewisa.

Christian Escoudé  był nie tylko wielkim wielbicielem Django, ale także Johna Coltrane’a i Wesa Montgomery’ego. Posiadał bardzo osobisty język, który odróżniał go od gitarzystów jazzowych inspirujących i naśladujących wielkiego mistrza gitary cygańskiej. Jego bardzo oryginalny styl, wyczucie frazowania, brzmienia, ogromna muzykalność, sposób podejścia do instrumentu i bardzo rozpoznawalne podejście rytmiczne czynią go niezwykłą postacią jazzowej gitary zarówno we Francji, jak i na świecie.

Zmarł w wieku 77 lat po ciężkiej chorobie nowotworowej.

Karol Dobrowolski