Jazztopad Festival w Nowym Jorku

Ósma edycja w Nowym Jorku odbędzie się w dn. 13 - 16 czerwca.

Podczas koncertów wystąpią: Kris Davis, która z Lutosławski Quartet zaprezentuje światową premierę The Solastalgia Suite, Amalia Umeda, Hand To Earth (Peter Knight, Aviva Endean, Sunny Kim, David i Daniel Wilfred), Hamid Drake, Michael Bates’ Acrobat, Marta Sanchez, Lesley Mok, Stephan Crump i inni.

Koncerty odbywać się będą na Manhattanie w Hearst Plaza Outdoor Stage at Lincoln Center, Rizzoli Bookstore, Dizzy’s Club w Jazz at Lincoln Center oraz na Brooklynie w Public Records i Barbès.

Program nowojorski obejmuje światową premierę nowego dzieła pianistki Kris Davis oraz Lutosławski Quartet (wydarzenie będzie transmitowane na żywo z Dizzy’s Club w Jazz at Lincoln Center), a także  kameralne koncerty młodej polskiej skrzypaczki Amalii Umedy (w tym z hiszpańsko-amerykańską pianistką Martą Sánchez oraz amerykańskimi basistami Michaelem Batesem i Stephanem Crumpem, a także perkusistką Lesley Mok, niedawną zdobywczynią nagrody Deutscher Jazzpreis w kategorii Najlepszy Międzynarodowy Debiut Płytowy).

W programie nie zabraknie także północnoamerykańskiej premiery utworu The Crow australijskiego zespołu Hand to Earth oraz występów basisty Michaela Batesa, współpracującego z grupą Acrobat i Lutosławski Quartet, prezentującego obok aranżacji muzyki Witolda Lutosławskiego zupełnie nowe opracowania utworów Karola Szymanowskiego.

W tym roku nowe zamówienie utworu Kris Davis najpierw zabrzmi w Nowym Jorku, a następnie w mieście macierzystym Jazztopadu. Czerpiąc inspirację z zniewalająco pięknego Kwartetu na koniec czasu Messiaena, powstałego w czasie II wojny światowej, The Solastalgia Suite emanuje egzystencjalnym lękiem i zaprasza do introspekcji. Davis umiejętnie łączy wpływy Messiaena, Beyoncé i Cecila Taylora, tworząc bogatą dźwiękową materię, która płynnie integruje napisane kompozycje z elementami improwizacji.

Jazztopad angażuje się w zacieranie muzycznych granic, dlatego w tegorocznym programie bierze udział Hand to Earth, australijski zespół prowadzony przez trębacza Petera Knighta, w skład którego wchodzi koreańska wokalistka Sunny Kim, a także dwóch rdzennych muzyków z Australii – bracia David i Daniel Wilfredowie, kuratorzy jednej z najstarszych znanych tradycji wokalnych na świecie.

Odbyło się już kilka odsłon projektu Hand to Earth, ale to, co artyści zaprezentują w Nowym Jorku – The Crow, projekt zamówiony wspólnie z Międzynarodowym Festiwalem Jazzowym w Melbourne – będzie wyjątkowe dzięki udziałowi Amalii Umedy, ekscytującej artystki, której rozwojowi towarzyszą różne projekty Jazztopadu. Zespół, w skład którego wchodzi także uznana klarnecistka Aviva Endean, wykorzystuje ekspansywną improwizację, aby połączyć dźwięki otoczenia z tradycyjnymi manikay (pieśniami) w języku Wagiläk. Hand to Earth wykona The Crow na scenie plenerowej Hearst Plaza w Lincoln Center, inny nastrój zrodzi się podczas koncertu Bungul w Public Records w Boerum Hill na Brooklynie. Do Amalii Umedy i muzyków z Hand to Earth dołączy znakomity perkusista z Chicago Hamid Drake.

„Założeniem jest zgromadzenie muzyków z różnych konstelacji i wspólne przeżycie kilku godzin improwizacji; to bardziej transowa medytacja niż prawdziwy koncert” – wyjaśnia Piotr Turkiewicz.

Po raz pierwszy Jazztopad zawita do księgarni Rizzoli w NOMAD, gdzie do Amalii Umedy podczas improwizowanego spotkania dołączy nowojorski basista Stephan Crump.

O ARTYSTACH 

Amalia Umeda
W tworzeniu muzyki skrzypaczka, kompozytorka i aranżerka Amalia Umeda najbardziej ceni możliwość manipulowania przestrzenią, odzwierciedlania różnych stanów emocjonalnych, budowania napięć i ilustrowania nawet najbardziej abstrakcyjnych pomysłów. Amalia znalazła się w gronie sześciu artystek wybranych do międzynarodowego programu Footprints Europe 2021. Trasa obejmowała koncerty podczas Oslo Jazz Festival (Oslo), Umea Jazz Festival (Umea), Cologne Jazzweek/NICA Exchange (Kolonia), Nasjonal Jazzscene (Oslo), Jazzahead! European Showcase (Brema), w NOSPR (Katowice), Periscope (Lyon) i Bimhuis (Amsterdam). Artystka jest laureatką III nagrody na Międzynarodowym Konkursie Skrzypcowym im. Zbigniewa Seiferta w 2022 roku, nagrody specjalnej na Young Crocus Jazz Contest 2021 (Amalia Umeda Quartet) oraz II nagrody na Blue Note Poznań Competition 2020 (kategoria solowa).

Kris Davis
Kris Davis to pianistka i kompozytorka, zdobywczyni nagrody Grammy, opisana przez „The New York Times” jako drogowskaz ułatwiający „decydowanie, gdzie danego wieczoru posłuchać jazzu (w Nowym Jorku)”. Davis wydała dwadzieścia cztery nagrania jako liderka lub współtwórczyni i współpracuje z takimi artystami jak Terri Lyne Carrington, Dave Holland, John Zorn, Craig Taborn, Ingrid Laubrock, Tyshawn Sorey, Julian Lage i esperanza spalding. Została wybrana Doris Duke Artist 2021 wraz z Wayne’em Shorterem i Danilo Perezem, Pianistką Roku magazynu „DownBeat” w 2022 i 2020 r. oraz Pianistką i Kompozytorką Roku przez Jazz Journalists Association w 2021 r. Najnowsze wydawnictwo Davis, Diatom Ribbons Live at the Village Vanguard, zostało uznane za najlepszy album 2023 roku między innymi przez NPR i PopMatters. Kris Davis jest zastępczynią dyrektora programowego ds. rozwoju kreatywnego w Berklee Institute of Jazz and Gender Justice oraz założycielką Pyroclastic Records i IMCCW. Artystka gra na fortepianach marki Steinway. 

Lutosławski Quartet
Lutosławski Quartet wykonuje muzykę współczesną oraz utwory zamówione niedawno, skupiając się na popularyzacji muzyki polskiej, m.in. dzieł Lutosławskiego, Bacewicz, Szymanowskiego, a także kompozycji jednego z członków zespołu – Marcina Markowicza. Zespół, złożony z artystów wszechstronnych i otwartych, łączy repertuar współczesny z klejnotami muzyki klasycznej, romantycznej i jazzowej. Kwartet współpracował z Charlesem Lloydem, Vijayem Iyerem, Kennym Wheelerem, Johnem Taylorem, Sylvie Courvousier, Markiem Feldmanem, Jamesem Brandonem Lewisem i innymi znakomitościami jazzu, a dla wytwórni CD Accord nagrał pierwszą na świecie płytę z dziełami kameralnymi Witolda Lutosławskiego.

Michael Bates’ Acrobat
Od czasu wydania debiutanckiego albumu Outside Sources (2004) kanadyjski basista i kompozytor Michael Bates czuł, że nawet współczesny jazz go ogranicza. Twierdzi, że czerpie inspiracje zarówno z twórczości Milesa Davisa, jak i z punkowych nagrań Bad Brains. To właśnie od punka zaczął swoją przygodę z komponowaniem i wykonawstwem muzyki. Wraz z Acrobat (kwintetem prowadzonym przez Batesa) wytyczał nowe granice, odważnie podejmując dziedzictwo i inspirując się techniką kompozytorską Szostakowicza (Music for, and by, Dmitri Shostakovich, 2011). Od tego projektu było już blisko do odkrycia przez Batesa jednego z najważniejszych polskich kompozytorów XX wieku, Witolda Lutosławskiego. Aranżacje jego utworów autorstwa Batesa miały swoją premierę w wykonaniu Acrobat i Lutosławski Quartet podczas nowojorskiej edycji festiwalu Jazztopad w czerwcu 2022 roku. Kilka miesięcy później we Wrocławiu muzycy spotkali się ponownie, aby nagrać tę muzykę i utrwalić w ten sposób swoją fantastyczną przygodę dla przyszłych pokoleń

Hand to Earth
To projekt wymykający się gatunkom, przemierzający kontynenty, łączący to, co starożytne z tym, co współczesne. Hand to Earth powstał podczas rezydencji Australia Art Orchestra na odległych wyżynach Tasmanii. Śpiewak Yolgnu, Daniel Wilfred i koreańska wokalistka Sunny Kim z łatwością stworzyli artystyczne porozumienie, które obejmuje kontynenty i kultury, a jednocześnie w głęboki sposób wyraża podobieństwa między ludźmi. Ich podejście wokalne wtapia się w elektroniczne nastroje tworzone przez trębacza i kompozytora Petera Knighta, który czerpie z minimalizmu Briana Eno i Jona Hassella, aby stworzyć podłoże dla tych pięknie kontrastujących głosów. Daniel śpiewa w swoim ojczystym języku i jest kuratorem Yolgnu manikay (pieśni) z północno-wschodniej Ziemi Arnhema, których historia sięga ponad 40 000 lat. Jest to najstarsza, nieprzerwanie praktykowana tradycja muzyczna na świecie. Kim śpiewa po angielsku i koreańsku oraz intonuje pozbawione słów wokalizy, które przywodzą na myśl surowe siły żywiołów. Razem śpiewają o gwiazdach, ogniu i chłodnym deszczu, przy dźwiękach trąbki Petera Knighta i różnych elektronicznych odgłosach. Hand to Earth wyraża coś z „tu i teraz” w muzyce i reprezentuje współczesną Australię w najlepszym wydaniu: wyrafinowaną, inkluzywną, różnorodną i patrzącą w przyszłość. Zespół występował w najlepszych salach koncertowych i najważniejszych festiwalach: Pierre Boulez Saal Berlin, WOMADelaide, Darwin Festival. Odbyli również trasę po Terytorium Północnym Australii.

Peter Knight – trąbka, elektronika, perkusja (Hand to Earth)
Nieustannie ciekawy rzeczy nowych, kompozytor, trębacz i artysta dźwięku Peter Knight funkcjonuje w przestrzeniach pomiędzy kategoriami, gatunkami i kulturami. Pełni istotną rolę w światowej muzyce współczesnej, inicjując zamówienia, współpracę i występy z rozmaitymi artystami, w tym ostatnio z Anthonym Braxtonem (USA), Nicole Lizée (Kanada), Amirem ElSaffarem (USA), Danielem Wilfredem (Ziemia Arnhema), Hyelim Kim (Wielka Brytania/Korea), Baliphonics (Sri Lanka) i Alvinem Lucierem (USA). Peter Knight był dyrektorem artystycznym Australian Art Orchestra w latach 2013–2023 i poprowadził ten zespół do wielu nagród i wyróżnień. Peter regularnie prezentuje także własną muzykę, zarówno jako wykonawca, jak i kompozytor w różnych sceneriach; komponuje także dla teatru współczesnego i filmu oraz tworzy instalacje dźwiękowe. Artysta zdobył wiele nagród, nominacji i stypendiów. Uzyskał doktorat w Queensland Conservatorium Griffith University.

David Wilfred – yidaki, głos, taniec (Hand to Earth)
Członek aborygeńskiego ludu Ritharrŋu i tradycyjnym Djunggayi (zarządcą) manikay z kraju Nyilipidgi. Mieszka w Ngukurr na Terytorium Północnym i uczy śpiewu i tańca dzieci w szkole Ngukurr. Wraz z członkami rodziny, Benjaminem Wilfredem i Danielem Wilfredem, występuje z Australian Art Orchestra, od prawie piętnastu lat dzieląc się pieśniami i kulturą Australii z ludźmi na całym świecie. Wraz z Danielem otrzymał przyznaną przez APRA AMCOS i Australian Music Centre nagrodę Northern Territory Luminary Award za „przywództwo kulturalne i trwały wkład twórczy w Australii i poza nią” podczas gali Art Music Awards 2020.

Sunny (Yoon Sun) Kim – głos, elektronika, perkusja (Hand to Earth)
Urodzona w Korei wokalistka, improwizatorka, kompozytorka i pedagożka mieszkająca w Melbourne. Jest wykładowczynią na Wydziale Sztuk Pięknych i Muzyki Uniwersytetu w Melbourne w Australii. Przed objęciem obecnego stanowiska Sunny była adiunktką w Dongah Institute of Media and Arts (Korea Południowa), gdzie zajmowała się studiami nad muzyką stosowaną. W 2005 roku, po ukończeniu studiów jazzowych w Konserwatorium New England w Bostonie, Sunny przeprowadziła się do Nowego Jorku, gdzie występowała i nagrywała z wieloma muzykami o międzynarodowej sławie. Jest dwukrotną zdobywczynią nagrody czytelników magazynu JazzPeople w kategorii Najlepsza Wokalistka i współpracuje ze współczesnymi i tradycyjnymi muzykami, tancerzami i artystami wizualnymi, skupiając się na badaniu ekspresji tożsamości, duchowości, płci i interdyscyplinarnych formach sztuki. Sunny Kim jako liderka wydała pięć albumów. 

Aviva Endean – klarnet basowy, flet harmoniczny, elektronika  (Hand to Earth)
Klarnecistka, kompozytorka, improwizatorka, kuratorka, artystka dźwiękowa iperformerka. Aviva regularnie pracuje w różnych kontekstach, w tym eksperymentalnych i muzyki improwizowanej, nowej muzyki kameralnej. Uczestniczy w tworzeniu dzieł teatralnych przeznaczonych do słuchania i projektów interdyscyplinarnych. Jej twórczość wykracza poza granice jednej formy artystycznej ku nowym wyobrażeniom możliwości praktykowania sztuki dźwięków. Aviva była pierwszą laureatką programu Music Leadership „Pathfinder” Australian Art Orchestra, w ramach którego otrzymała roczne stanowisko Associate Artist w tym zespole. Jej inne stanowiska to między innymi Emerging Artist-in-Residence w Chamber Made oraz ASTRA Chamber Music Society, a także Associate Artist w Banff Center for Arts and Creativity (Kanada). Aviva Endean jest laureatką wielu nagród, w tym Freedman Music Fellowship (2015).

O JAZZTOPAD FESTIVAL

Jazztopad Festival organizuje edycje satelitarne na całym świecie (Japonia, Turcja, Korea Południowa) we współpracy z takimi partnerami jak Jarasum International Jazz Festival, Tokyo Jazz Festival, Akbank Jazz Festival, Vancouver International Jazz Festival i Jazz at Lincoln Center w Nowym Jorku. Od dwudziestu lat festiwal zamawia utwory u najważniejszych amerykańskich artystów, m.in. Wayne’a Shortera, Charlesa Lloyda, Jasona Morana, Williama Parkera, Vijaya Iyera, Terence’a Blancharda, Jamesa Brandona Lewisa i Craiga Taborna. Do międzynarodowych partnerów kreatywnych Jazztopadu należą tak prestiżowe organizacje, jak Monterey Jazz Festival, Kennedy Center, London Jazz Festival i Los Angeles Philharmonic. Nagrania na żywo z festiwalu zostały wydane przez ECM i Blue Note Records.

Odkąd dyrektor artystyczny Piotr Turkiewicz i dyrektor generalny Andrzej Kosendiak przejęli stery imprezy w 2008 roku, Jazztopad stał się jednym z najważniejszych festiwali jazzowych w Europie, dynamicznym przedsięwzięciem, które prezentuje najwspanialsze rodzime talenty i angażuje najbardziej znane osobistości w historii muzyki w ambitne projekty. Piotr Turkiewicz od początku starał się wyprowadzić polski jazz poza granice swojej ojczyzny, programując występy lokalnych muzyków nie tylko we Wrocławiu, ale także organizując dla nich koncerty na całym świecie, we współpracy z uznanymi artystami jazzowymi z USA i innych krajów.

Amerykańska edycja Jazztopadu organizowana jest przez Narodowe Forum Muzyki we Wrocławiu we współpracy z Instytutem Kultury Polskiej w Nowym Jorku.

Andrzej Kosendiak – Dyrektor Generalny

Piotr Turkiewicz – Dyrektor Artystyczny