Onomatopeja

Onomatopeja

Onomatopeja to nie był zwykły zespół muzyczny. To była właściwie idea artystyczna i grupa, dziś powiedzielibyśmy, twórców audiowizualnych.

Powstała w pamiętnym roku 1968 w Pionkach (jako siedziba zakładów chemicznych Pronit produkujących płyty winylowe była to ówczesna stolica polskiego przemysłu rozrywkowego). W gronie założycieli znaleźli się: Jan Olszak (pseudonim Tieni), kompozytor grający na gitarze, bracia Andrzej (śpiew) i Piotr (gitara basowa, perkusja) Mitanowie, Krzysztof Deryński (gitara) i Stanisław Góra (gitara). Z czasem w zespole pojawił się również Cezary Staniszewski, którego obrazy poszerzały przekaz koncertów Onomatopei o sferę wizualną. W późniejszych latach z grupą współpracował również m.in. Grzegorz Małecki, autor plakatów.

W 1974 r. Andrzej Mitan zakotwiczył w Warszawie i błyskawicznie nawiązał współpracę z klubem Riviera Remont. Tak powstał słynny cykl Diafora Muzyki i Poezji, podczas którego występowały takie grupy jak Osjan, Kryzys, czy Milo Kurtis i Wojciech Waglewski pod szyldem Ya-Sou, no i oczywiście Onomatopeja. Prezentowane obecnie nagrania zarejestrowane zostały właśnie w Rivierze, w latach 1975-1978. Ich jakość nie jest najwyższa, ale wartość dokumentalna nieoceniona.

Jak określić muzykę Onomatopei? To konglomerat stylów kojarzonych najczęściej z ruchem hippisowskim. Jest tu sporo podszytej bluesem psychodelii, trochę folku, a specyficzną atmosferę dźwiękowego misterium nadaje jedyny w swoim rodzaju czysty, klarowny śpiew Mitana. Jego głos o niesłychanie szerokim ambitusie traktowany jest totalnie. Mamy tu cały kalejdoskop treli, krzyków, falsetu, a wszystko odrealnione długim pogłosem co, w połączeniu z mistycznymi tekstami, pogłębia wrażenie religijnej niemal ekstazy.

Autorami tekstów byli m.in. warszawski poeta Jan Gałkowski, chorwacki literat Jure Franičević Pločar i tarnowski poeta i prozaik Tadeusz Nowak.

Muzyka i teksty to tylko część przekazu artystycznego Onomatopei – ważna, ale nie wyczerpująca inwencji tych niekonwencjonalnych artystów. Pewne pojęcie o ich charyzmie i wyobraźni dają znakomite zdjęcia reprodukowane w dołączonej do płyty książeczce. 

Autor: Marek Romański