Tof Miriam

Zohar Fresco

Zohar Fresco jest artystą dość dobrze znanym polskiej publiczności, przede wszystkim jako uczestnik projektów Leszka Możdżera. Tym razem przedstawia swój autorski album nagrany w ubiegłym roku z udziałem muzyków z Izraela i Krety.

Tof Miriam to hebrajska nazwa najstarszego instrumentu perkusyjnego, znanego już w czasach biblijnych, który dzisiaj jest obecny także w krajach o celtyckim rodowodzie. Bęben ten, przypominający z wyglądu olbrzymi tamburyn, zwykle nazywany jest frame drum lub w prostym tłumaczeniu bęben ramowy. W kulturze Izraela od dawna miał swoje ważne miejsce i mistyczne znaczenie. Według Biblii prorokini Miriam – siostra Mojżesza i Aarona – grywała na tym instrumencie. Stąd się wzięła jego nazwa – motyw przewodni muzyki prezentowanej przez Fresco na tej płycie. Jest on absolutnym mistrzem tego instrumentu. Prezentuje rozmaite techniki gry, które samodzielnie udoskonalał przez lata praktyki.

Fresco wygrywa niesamowite frazy o złożonych i skomplikowanych rytmach, często w nieregularnym metrum. Ciekawie wykorzystuje swój głos, który nie tylko służy do śpiewania tematów w języku hebrajskim, ale także podkreśla dynamicznymi sylabami struktury rytmiczne (Ma Ne Gi Na), co przypomina hinduskie ragi.

Eklektyczna muzyka prezentowana na „Tof Miriam” brzmi oryginalnie. Dominują fragmenty etniczne o bliskowschodnim rodowodzie, gdzie rytm jest najważniejszym składnikiem. Nie brakuje też elementów improwizacji jazzowej (głównie w partiach fortepianu) i wątków lirycznych. Jednak chwilami odczuwa się brak głębszego osadzenia harmonicznego oraz monotonię i dłużyzny. Ale widocznie taka była koncepcja artystyczna i filozofia tego projektu, z założenia mocno odbiegającego od idiomów jazzowych i współczesnych kanonów muzyki europejskiej.

Wykonanie skomplikowanych kompozycji Zohara wymaga wielkiego kunsztu i wysokich umiejętności. Wszyscy wykonawcy wywiązali się z tego zadania znakomicie.

Autor: Zbigniew Wrombel