Transeamus

The Hilliard Ensemble

To wielcy mistrzowie muzyki dawnej, szczególnie średniowiecznej, genialni wykonawcy muzyki nowej, a również tej z pogranicza jazzu – warto wspomnieć choćby ich owocną, dwudziestoletnią współpracę z Janem Garbarkiem (trzy płyty dla ECM: „Officium”, „Mnemosyne”, „Officium Novum”, do tego wiele wspólnych koncertów w świątyniach świata).

Brytyjski kwartet wokalny Hilliard Ensemble po czterdziestu latach pracy zakończył swą działalność. Ostatni koncert w Polsce dał 12 grudnia na gdańskim festiwalu „Actus Humanus”; muzycy zwieńczyli go danym na bis szkockim Remember Me My Dear. Pozostaje nam odpowiedzieć tylko: „We will”; tak kunsztownej, genialnej muzyki się nie zapomina. Możemy na szczęście zawsze sięgnąć do przeszłości Hilliardów i ujrzeć ją w pełnej krasie, niczym na starych fotografiach; pełnię artystycznego blasku dostrzeżemy na płytach zespołu. Przechodząc na emeryturę Hilliard Ensemble pozostawił nam „Transeamus”, swe ostatnie wydawnictwo. Jeśli zima, grudzień, to za najlepszy prezent pożegnalny – i gwiazdkowy – artyści uznali pastorelle, muzykę związaną z czasem adwentu i Bożego Narodzenia.

„Transeamus” (czyli „idźmy”) – nie spodziewajmy się na tej płycie powszechnie dziś znanych kolęd i Christmas Carols. Mamy tu angielskie polifonie z XIV i XV wieku: uroczą kołysankę, którą Maryja śpiewa Dzieciątku (Lullay, I　Saw), utwór wychwalający Matkę There Is No Rose of Such Virtue, błagalny Ave Maria, Mater Dei mówiący o narodzeniu Maryji. Jest także modlitwa do jej matki, św. Anny, oraz pieśń św. Józefa (Marvel Not Joseph). Nie mogło zabraknąć również kompozycji o Zwiastowaniu (Sancta Mater Gratiae/Dou Way Robin) oraz tej, obrazującej Świętą Rodzinę w radości po narodzinach (Ah, My Dear, Ah My Dear Son). Całość podsumowuje zwrotkowa Ah, Gentle Jesu Sherynghama – przejmujący dialog grzesznika poszukującego ukojenia w już Zmartwychwstałym, pieśń o pięknym opracowaniu retorycznym („kwestie” Chrystusa przyjmują niskie tony, przedstawicielowi sfery profanum dano zaś najwyższe, ciekawa jest figura słowno-muzyczna obrazująca rany Chrystusa na krzyżu).

Głosy śpiewaków nie są na tej płycie już tak cudownie nieskazitelne, jak kiedyś, co przed emeryturą nie może dziwić. Muszę też wspomnieć, że angielski Renesans nie stworzył muzyki porywającej (w przeciwieństwie do np. flamandzkiego), jednak kojący, krystaliczny repertuar bożonarodzeniowy dawnych czasów nie może melomana nie nęcić.

Autor: Marta Januszkiewicz