Jazz Jantar – Jesień

23. edycja gdańskiego festiwalu w Klubie Żak w dn. 23.10 – 12.12, szeroka prezentacja polskiego jazzu

Piszą organizatorzy festiwalu:

Młoda Polska
Wrześniowe koncerty pokazały siłę sceny trójmiejskiej, teraz nadszedł czas na resztę Polski. Zwłaszcza, że dzieje się sporo – choćby w samej Warszawie. Pierwszymi reprezentantami stolicy na scenie Klubu Żak będą Aleksander Żurowski (Żal), Teo Olter (Pokusa) i Tadeusz Cieślak (Brutah), którzy połączyli siły w nową – jak sami się określają – supergrupę: ATT Trio. Elektronika, piano, saksofon tenorowy i bębny budują konstrukcje, trzymając jednocześnie groove i implodując falami improwizacji. Muzycy skrzyknęli się w październiku 2019 roku i właśnie nagrali pierwszy materiał, który będzie miał premierę w Żaku. Z kolei zespół Brutah, który z ATT Trio łączy osoba saksofonisty Tadeusza Cieślaka sięga po jazzcore, hiphop, afrobeat i techno. Ale Młoda Polska (pod tym szyldem odbędzie się 6 z zaplanowanych 15 koncertów), to także zespół– laureat tegorocznego konkursu „Jazzowy debiut fonograficzny” Instytutu Muzyki i Tańca –Damian Hyra Quartet. Konkursowawygrana zaowocowała wydaniem albumu „Z oddali” i gdańska publiczność usłyszy właśnie materiał z tej płyty.

Brutah

Wrześniowe koncerty nie wyczerpały trójmiejskich zasobów dobrego jazzu, bo grający w zmienionym składzie (z Emilem Miszkiem na trąbce) Tomasz Chyła Quintet wydaje swój czwarty album. Muzyka na „Da Vinci” stanowi połączenie muzyki chóralnej, jazzu, rocka oraz muzyki współczesnej. Z kolei Franciszek Pospieszalski Sextet tworzą dobrze znani z wcześniejszych edycji Festiwalu Jazz Jantar muzycy młodego pokolenia, którzy szukając twórczej inspiracji, wyjechali na studia do Rytmisk Musikkonservatorium w Kopenhadze. A my nie wyobrażamy sobie program Festiwalu bez tego „duńskiego dotknięcia”.

Tomasz Chyła Quintet fot. Anna Maria Biniecka

Blok koncertów bloku Młoda Polska zamknie Marcel Baliński Trio, o którym dziennikarz muzyczny Kuba Gutkowski pisze, że „ciągnie za sobą potężny ładunek harmonicznych kontrastów, nieokiełznanej improwizacji i czułej melodyki. (…) Zainspirowane neoklasycyzmem Strawińskiego trio charakteryzuje duże przywiązanie do wypełnionej szczegółem faktury i inteligentna manipulacja prymitywistyczną harmoniką, rozsypującą się w dysonans pod wpływem emocjonalnych napięć. Jako kompozytor, Baliński pozostawia dużą przestrzeń do improwizacyjnej eksploracji dźwiękowych krajobrazów, traktując wszystkich członków zespołu na równej stopie, i oddalając się znacznie od standardowego formatu temat-solo na rzecz organicznie rozwijającej się struktury.

Marcel Baliński fot. Maciej Moskwa 

Polska Scena Jazzowa
O ile młodzi twórcy dopiero budują swoją pozycję, kolejny z wymienionych jest obecny na scenie od 25 lat, a w styczniu skończył pięćdziesiątkę. Rok 2020 jest więc dla Adama Pierończyka rokiem prezentów, które daje miłośnikom swojego talentu. Do Żaka przyjedzie ze Sławomirem Kurkiewiczem, a gdańska publiczność usłyszy kompozycje Adama w oryginalnych aranżacjach na nietypowy skład, jakim jest duet saksofonu z kontrabasem.

New Bone to kwintet jazzowy znany festiwalowej publiczności. Grupie przewodzi trębacz Tomasz Kudyk, syn lidera Jazz Band Ball Orchestra Jana Kudyka, który ze względu na koneksje rodzinne jazzem interesuje się już od czasów szkoły średniej. „To dzięki Tacie jestem w tym miejscu dzisiaj i robię to, co On” –uzasadnia motyw wydania płyty „Longing” Tomasz Kudyk. „Muzyka na tym albumie jest o emocjach, z jakimi przyszło mu się zmierzyć, i czasie, którzy przeżył po utracie ojca – nie tylko rodzica, ale muzycznego mentora, również trębacza. Człowieka, który zaszczepił w nim miłość do muzyki i do trąbki” – pisała Mery Zimny dla Jazzpress.

Dla zespołu Aleksandra Kutrzepa Quartet występ w Żaku będzie pierwszym kontaktem z naszą festiwalową publicznością. Zespół powstał w 2015 roku, a tworzą go absolwenci Akademii Muzycznej im Karola Szymanowskiego w Katowicach oraz Instytutu Muzyki na Wydziale Jazzu i Muzyki Estradowej w Lublinie. Muzycy łączą elementy jazzu współczesnego i free z muzyką ilustracyjną, wykorzystując elektronikę wspierającą barwę akustycznych instrumentów.

Jakub Paulski Trio to projekt warszawskiego gitarzysty. Zespół współtworzy wspominany wyżej kontrabasista Franciszek Pospieszalski, muzyk o szerokich horyzontach i kreatywnym podejściu do muzyki oraz Peter Somos, węgierski perkusista eksplorujący brzmienia tradycyjnych instrumentów perkusyjnych jak np. bendir i riq. Podczas koncertu trio po raz pierwszy w całości wykona materiał z płyty „Preludium”. Jakub Paulski Trio zdobyło nagrodę Grand Prix na Jazz Juniors 2019.

Artyści zagraniczni do Gdańska przyjadą z Berlina, Wiednia oraz z Czech.
„Wyjątkowy debiut, godny pochwały w dążeniu do łączenia odmiennych stylów”– tak o „Schumann Kaleidoskop”, tegorocznym solowym debiucie Johanny Summer, można było przeczytać na łamach magazynu „Down Beat”. Jej koncert otworzy jesienny blok koncertów Jazz Jantar i będzie polskim debiutem scenicznym artystki. W jej muzyce pobrzmiewają echa klasycznego repertuaru zainspirowanego przede wszystkim Robertem Schumannem (na albumie można usłyszeć fragmenty jego „Kinderszenen” oraz „Album Für Die Jugend” rozwinięte w autorskie improwizacje), free jazzu, a także popu w nastrojowym, nieco melancholijnym wydaniu. Portal Jazz Blues News, określił pianistkę mianem„jednej z największych nadziei niemieckiego jazzu”.

Johanna Summer fot. Gregor Hohenberg

Co można zrobić za pomocą wyłącznie zestawu perkusyjnego, przesterowanej kalimby i odrobiny elektroniki? Katharina Ernst udowadnia, że bardzo wiele, z jednej strony poszukując nowych, eksperymentalnych rozwiązań, z drugiej sięgając po rytmy, przy których trudno ustać w bezruchu. Wiedeńska artystka współpracowała z bardzo różnymi twórcami, od free jazzowych projektów Kena Vandermarka przez uliczny teatr La Compagnie Luc Amoros po elecroclashowe Chicks On Speed. Dopiero jednak na „Extrametric” - solowym debiucie sprzed dwóch lat - w pełni ukazała własną wizję muzyki, w której najważniejsze są „polirytmiczne, polimetryczne, dziwne i chaotyczne struktury oraz pojmowanie redukcji dźwięków jako sposobu na ukazanie ich złożoności”.

Scenę czeską przybliżą nam kwartet Pavel Zlámal & PQ i grupa E Converso. Ten pierwszy jest jednym z licznych projektów doświadczonego na polu jazzowych eksperymentów muzyka, kompozytora, improwizatora i pedagoga Pavla Zlámala. Do wspólnej gry zaprosił trójkę znakomitych młodych instrumentalistów wywodzących się z dynamicznego środowiska skupionego wokół Akademii Muzyki i Sztuki im. Leoša Janáčka w Brnie oraz Akademii Jazzcampus z Bazylei: perkusistę Václava Pálkę, kontrabasistę Juraja Valenčíka oraz pianistę Martina Konvičkę.  Na łamach portalu jazzport.cz Jan Hocekpisze o jednym z ich koncertów: „Lider przypomina Franka Zappę, który podobnie jak on silną ręką kontrolował wydarzenia na scenie – dynamikę, ekspresję jak i kierunek, w którym podążają część improwizowana i skomponowana…”

Pavel Zlámal

Twórczą ideą powstałej w 2011 roku grupy E Conversojest nie związana podziałami na gatunki muzyczne eksploracja różnorodnych metod działania na bazie improwizacji. Liderem grupy jest saksofonista i klarnecista Michal Wróblewski, który wykształcenie muzyczne odbierał w Akademii Muzyki i Sztuki im. Leoša Janáčka w Brnie oraz Akademii Muzycznej w Oslo. Komponując dla E Converso Wróblewski wzorem Johna Zorna nie odżegnuje się od korzystania z wpływów wszelkich znanych gatunków, toteż w muzyce grupy zawiera się zestaw elementów zaczerpniętych z rocka, metalu, country, folku, muzyki współczesnej, filmowej czy też popu.

Finał
23. Festiwal Jazz Jantar zamknie koncert tria Krystyny Stańko, Piotra Lemańczyka i Dominika Bukowskiego.

Krystyna Stańko: „7 marca zaśpiewałam ostatni koncert przed pandemią, to był wieczór szczególny, zaprosiłam swoich studentów wokalistyki i zaprzyjaźniony zespół instrumentalny. Poszło dobrze i już cieszyliśmy się na kolejne muzyczne wydarzenia. Tymczasem komunikaty zewsząd informowały o grocnym wirusie... Ustały zajęcia w Akademii Muzycznej, a pojawiły się online... ustały próby, koncerty, wszystkie plany stanęły pod wielkim znakiem zapytania. Nastąpił lockdown, zakaz wychodzenia, nawet do pobliskiego lasu. W naszym domu zapanował inny rytm, nie miał nic wspólnego z dotychczasowym nieustającym pośpiechem. Czas stał się naszym sprzymierzeńcem, więcej bliskości, zauważanie drobnych spraw i wspaniałości natury, jej niewiarygodnego znaczenia. Mimo niepewności jutra, w mojej głowie zakiełkował plan nagrania płyty w trio, z muzykami, którzy towarzyszą mi od lat: Dominikiem Bukowskim i Piotrem Lemańczykiem, artystami, którym ufam, których podziwiam i którzy są dla mnie ogromną inspiracją. Umówiliśmy się na kompozycje, pisanie tekstów i próby: jak tylko pandemia odpuści”.

Pandemia nie odpuściła, ale nowy materiał (kiedy przygotowujemy ten tekst) właśnie jest nagrywanyi zostanie zaprezentowany publiczności 12 grudnia. Oprawę koncertu przygotuje Robert Turło, znany z oryginalnej kreski twórca filmów animowanych.

Pandemia niewątpliwie mocno wpłynęła na kształt festiwalu, ale z każdej sytuacji da się wydobyć coś dobrego. Dla Festiwalu, muzyków i ekipy Klubu tym dobrem będą trzy pełne filmowe rejestracje koncertów, które udostępnimy na klubowym kanale Youtube.

Festiwal jest realizowany ze środków Miasta Gdańska oraz dzięki dofinansowaniu ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury w ramach programu „Muzyka”, realizowanego przez Instytut Muzyki i Tańca, a także przy wsparciu GIWK, Grupy Żywiec, Firmy Ziaja i Toyota Carter Gdańsk. Nasza strona: jazzjantar.pl, aktualności i relacje z koncertów pisane przez dziennikarzy muzycznych publikujemy na Facebook.com/JazzJantar. Także w naszych mediach społecznościowych publikujemy fotorelacje z koncertów, które dokumentuje ekipa fotografów z kolektywu TestigoDocumentary