Avec Le Temps

Giovanni Guidi

Giovanni Guidi to włoski pianista, który tradycyjne techniki gry ma opanowane doskonale, ale jednak największe znaczenie w jego wypowiedziach mają środki kształtowania muzycznych emocji. Stosuje je w sposób tak indywidualny i nowatorski, że wśród znanych mi pianistów nie potrafię wskazać nikogo, kogo mógłbym do niego przyrównać. Może tylko Paul Bley przywołuje w pamięci daleko posunięte podobieństwa. Idea emocjonalnej narracji jest istotna zresztą dla wszystkich muzyków kwintetu. Instrumenty są dla nich nie tylko narzędziami do artykułowania dźwięków, ale, przede wszystkim, podmiotami służącymi tworzeniu muzycznej ekspresji. Przykładowo, kontrabas, oprócz realizowania podstaw harmonicznych, jest równorzędnym partnerem instrumentów solistycznych, a perkusja stanowi głównie instrument kolorystyczny.

Muzyka na omawianej płycie prezentuje dwie estetyki dźwiękowe: instrumentalne piosenki – wykonywane ad libitum w ściśle określonych tonalnościach, ze śpiewnymi melodiami i klasyczną akordyką oraz kompozycje awangardowe – z dalekimi odniesieniami do free jazzu, ze szkicowo nakreślonymi motywami melodycznymi i z harmonią negującą uwarunkowania tonalno-kadencyjne. A jednak, mimo tak odmiennych cech stylistycznych, materia dźwiękowa albumu jest spójna, niemal jednorodna. Wynika to z faktu, iż nadrzędną rolę w utworach pełnią techniki interpretacji.

Wśród zarejestrowanych utworów, pięć jest autorstwa Guidiego, dwie – całego kwintetu (wspomniane awangardowe) i jedna, tytułowa, Leo Ferrego. Ostatnią z wymienionych – będącą w oryginale piosenką miłosną – wykonuje trio w składzie: fortepian, kontrabas i perkusja. Giovanni Guidi, Thomas Morgan i Joāo Lobo już wcześniej współpracowali razem realizując album dla wytwórni ECM. Kolejną kompozycję gra już cały pięcioosobowy zespół. Nawiązuje ona do stylistyki z okresów współpracy Keitha Jarretta z Deweyem Redmanem, a później z Janem Garbarkiem. Kolektywne improwizacje z frag­mentami solistycznymi (m.in. tenoru w duchu „coltrane’owskim” i fortepianu klasycyzującego) stanowią formę, po której ponownie pojawia się pozycja nawiązująca do idiomu „jarrettowskiego”.

Jest jeszcze na krążku ballada z atonalnie budowanymi przebiegami melodyczno-harmonicznymi i kończące album dwie kompozycje o charakterze popularnym, wykonywane jednak w sposób wyrafinowany. Pierwsza z nich to niemal „frisellowskie” country, a ostatnia, Tomasz, jest hołdem dla zmarłego Tomasza Stańki. Giovanni Guidi koncertował dwa lata temu z naszym trębaczem w Kwintecie Enrico Ravy podczas europejskiej trasy i teraz zadedykował mu utwór odwołujący się do folkloru słowiańsko-żydowskiego.

Płyta jest dla mnie znaczącym dokonaniem, poszerzającym stylistyczne bariery muzyki improwizowanej.

Autor: Piotr Kałużny