Fourth Dimension

Maciek Grzywacz

Element of Truth; More Than Six; At the Beginning; Fourth Dimension; Formula; Part of the Plan; I Know It When I See It
Muzycy: Maciek Grzywacz, gitara; Maciej Obara, saksofon altowy; Michał Barański, bas; Łukasz Żyta, perkusja

Ta nagrana w doborowym składzie płyta zawiera muzykę wysmakowaną, wielowarstwową, pełną podskórnych napięć. Spotkanie Grzywacza i Obary zaowocowało albumem, który ukazuje ich jako artystów o podobnych preferencjach muzycznych, lecz różnych temperamentach; Grzywacz zachowuje spokój, tworzy oparcie, bazę, natomiast dźwięki Obary są bardziej ruchliwe, rozmigotane, a jego gra wpisuje się w całą linię nowoczesnego jazzu – od cool do free. Gitara i alt operują w ścisłym zespoleniu (tematy), lub ciekawie kontrastując ze sobą.

U podstaw koncepcji tej muzyki (a przynajmniej znacznej jej części) leżą idee chłodnych linearystów z przełomu lat 40. i 50. Założenie prymatu melodii stworzyło swobodę w zakresie tonalności i przestrzeni (czwarty wymiar!). Gitarzysta w przebiegły sposób buduje tematy i sola, opierając je na wyselekcjonowanych interwałach (sekundy, tercje małe, kwarty, kwinty zmniejszone), które wpisuje w dość wąski ambitus. I choć np. temat More Than Six obejmuje (aż) oktawę (c-c), to jego główny motyw został zbudowany na dwóch opadających tercjach małych (c-a, a-fis), które tworzą tryton; chwilami melodia podąża dalej w dół, zagarniając dwie kolejne tercje (co w sumie tworzy oktawę).

Eksponowanie wspomnianych interwałów (wybrane motywy są często przesuwane o półton w górę lub w dół) daje wrażenie pewnej nieokreśloności tonalnej, choć muzyka nigdy nie brzmi dysonująco. To zasługa nie tylko lidera-kompozytora, ale też pozostałych muzyków, w tym zwłaszcza Michała Barańskiego. Słowa uznania należą się Łukaszowi Życie, którego wkład w warstwę rytmiczną, konstrukcję, fakturę i kolorystykę kolejnych utworów jest nieoceniony.

Kapitalnie zabrzmiał Element of Truth (intrygujący temat z przenikającymi się dwójkami i trójkami) oraz ballada At the Beginning  (wyciszony klimat, pełen pastelowych barw na granicy szmeru). W Fourth Dimension mamy wirtuozowskie intro Barańskiego, a po nim dwa rozbudowane i ekspresyjne sola frontmanów. W finałowym I Know It When I See It uwagę przyciąga rockowy riff basu opleciony spokojnym tematem (saksofon, gitara).

Autor: Bogdan Chmura