Historicity

Vijay Iyer Trio

Historicity; Somewhere; Galang (Trio Riot Version); Smoke; Big Brother Dogon A.D.; Mystic Brew (Trixation Version); Trident: 2010; Segment for Sentiment #2
Muzycy: Vijay Iyer, fortepian; Stephan Crump, kontrabas; Marcus Gilmore, perkusja

Wydawnictwo The Act Company (znany europejski wydawca płyt m.in. Leszka Możdżera i Pawła Kaczmarczyka) pozyskało do swego coraz bogatszego katalogu, otwartego na improwizujących muzyków z całego świata, niezwykle kreatywnego nowojorskiego pianistę i kompozytora Vijay Iyera. Ten Amerykanin o hinduskim rodowodzie, wzrastał w bezpośrednim kontakcie z tradycyjną muzyką Indii oraz szacunku dla jej kulturowych i religijnych tradycji. W Ameryce zdobył szeroką edukację muzyczną, rozwijał także zainteresowania naukami ścisłymi oraz literaturą.

I właśnie ten erudycyjny charakter twórczości Iyera to pierwsze co spostrzegamy słuchając płyty „Historicity”, chwile później odkrywamy jego kolejne doświadczenia: związek ze sceną Asian Improv – ruchem artystycznym interpretującym muzykę starego kraju w kontekście ekspansywnej kultury amerykańskiej i jazzu; spotkanie w Nowym Jorku ze sceną M-Base oraz jej liderem i teoretykiem, saksofonistą altowym Steve’em Colemanem; współpracę z The Center and School for Improvisational Music oraz Wydziałem Jazzu Nowojorskiego Uniwersytetu.

Najnowsza płyta nagrana w klasycznym jazzowym trio z udziałem młodego i utalentowanego basisty Stephana Crumpa oraz wszechstronnego perkusisty Marcusa Gilmore’a to interpretacje i odniesienia zarówno do tradycji jazzu, jak również modnych aktualnie brzmień czy trików. W tej ostatniej mierze usłyszymy efektownie wykonaną kompozycję Galang, gdzie fortepian pozostaje jakby w rytmicznej opozycji do hip-hopowo grającej sekcji. Iyer grając na fortepianie bardzo perkusyjnie, równocześnie rozwija harmoniczną fakturę kompozycji, a poprzez ten nieco komercyjnie brzmiący zabieg, niepostrzeżenie wprowadza uważnego słuchacza w poważniejsze zagadnienia jazzu – nawiązujące do pianistyki Monka czy McCoy Tynera.

Własne kompozycje Iyera to z kolei wyrafinowana intelektualnie pianistyka jazzowa na najwyższym poziomie, pozostałe tematy są autorstwa: spółki Bernstein/Sondheim, Andrew Hilla, Stevie’ego Wondera, Juliusa Hemphilla, Ronnie’ego Fostera, wspomnianej już M.I.A. Krótko mówiąc wiedza i rozrywka, nauka, kultura i współczesny świat. Spróbuję teraz przełożyć to na muzyczne słowa klucze: Ellington, Monk, Hill, Weston, czy McCoy Tyner to niewątpliwie mentorzy w klasie fortepianu, a pozostałe inspiracje? John i Alice Coltrane, Hemphill, Hendrix, James Brown, Wonder, Prince, Public Enemy, Cornelius, a nawet Aphex Twin.

Vijay Iyer to kreatywnie i nowocześnie myślący pianista, który wraz z Jasonem Moranem, Luisem Perdomo, Uri Cainem tworzy dziś nową tradycję jazzu – aktywną i charakterystyczną scenę szeroko pojętej muzyki improwizowanej w Nowym Jorku. Zdecydowanie mój typ i kierunek. Polecam płytę i koncerty.

Autor: Andrzej Kalinowski