Mozart Bernstein Lennon

Iiro Rantala

Iiro Rantala jest improwizującym wirtuozem fortepianu wypowiadającym się w wielu estetykach muzycznych. Będąc w nich niekwestionowanym mistrzem budowania zgodnej z wymogami nurtu ekspresji, prezentuje równocześnie swój, w pełni ukształtowany, styl gry. Cechuje go perfekcyjna motoryka, zróżnicowana artykulacja, szeroki zakres poziomów dynamiki, konsekwentne wykorzystywanie wszystkich rejestrów instrumentu, bogaty zasób środków technicznych oraz ogromna muzykalność. Nie traktuje wyjątkowo jazzu. Wykonuje i nagrywa również kompozycje wybitnych twórców muzyki popularnej (m.in. Stevie’ego Wondera, Lloyda Price’a i muzyków zespołu  Stuff) i poważnej (m.in. Giacomo Pucciniego i George’a Bizeta). W programach występów i nagrań  umieszcza jednak, przede wszystkim, własne utwory.

Na opisywanym krążku będącym rejestracją koncertu w Bremie znajdują się, obok kompozycji Rantala, dzieła twórców klasycznych: Wolfganga Amadeusa Mozarta i Leonarda Bernsteina oraz piosenka Imagine Johna Lennona. Koncert zaczyna się utworem na fortepianie. W tej solowej formie o cechach piosenki pomieszczone zostały istotne elementy pianistyki Rantali: przebiegi motoryczne obok fraz lirycznych, dynamika w rozpiętości od piano do fortissimo, operowanie całą skalą fortepianu, odwołania do stylu latynoskiego i ekspresja nasycona wielkimi emocjami.  W drugim utworze – także autorstwa Rantali – na bazie  zrytmizowanego akompaniamentu na preparowanym fortepianie (z długimi nutami kwintetu smyczkowego w tle), pojawia się melodia przywołująca skojarzenia z muzyką filmową. Interesujące solówki wykonują: skrzypek orkiestry (artykulacja klasyczna) i Rantala.

Z kolei trzyczęściowy koncert fortepianowy Mozarta (Kv 467) przedstawia pianistę w roli solisty klasycznego. Instrumentalisty, który doskonale zna idiom tej muzyki i przekonująco go realizuje. Wykonuje swoją partię zgodnie z zapisem nutowym, czasami tylko dodając jakiś ornament. Tylko w niektórych pauzach orkiestry i w kadencjach improwizuje własne faktury. Takie wykonania koncertów były zresztą kiedyś powszechną normą. Uwerturę Candida, skomponowaną przez Leonarda Bernsteina, interpretuje Rantala sam na fortepianie płynnie łącząc jej frazy ze swoimi wirtuozowskimi improwizacjami. Dwie następne swoje kompozycje w klimatach zadumy Rantala gra z towarzyszeniem orkiestry. Tears for Esbjörn to hołd dla nieodżałowanego szwedzkiego pianisty (w czerwcu minie 10 lat od jego tragicznej śmierci). Kończące płytę Imagine Rantala wykonuje solo, jeszcze raz pokazując swoje wielkie atuty. Trzeba jeszcze dodać, że kameralna orkiestra z Bremy świetnie dopełniała interpretacje pianisty.

Autor: Piotr Kałużny