Nuit blanche

Francois Couturier, Anja Lechner, Jean-Marc Larché, Jean-Louis Matinier

Tarkovsky Ouartet to zespół kameralny nazwany tak dla uczczenia legendarnego reżysera, Andreya  Tarkovskiego. Album nagrany w 2016 r. w Lugano przez pianistę Francoisa Couturiera i towarzyszących mu muzyków – Anję Lechner (wiolonczela), Jeana-Marca Larché (saksofon), Jeana-Louisa Matiniera (akordeon) – nosi tajemniczy tytuł„Nuit Blanche”. Nietrudno dopatrzyć się w nim nawiązania do rodzinnego kraju Tarkovskiego i słynnych rosyjskich białych nocy. W muzyce zawartej na płycie obecne są wyraźne nawiązania do stylu reżysera: oniryzm, fascynacja ciszą, refleksyjność.

Poszczególne utwory skomponowane przez Francoisa Couturiera (lub będące owocem wspólnej improwizacji muzyków) łączą się w jeden cykl i noszą poetyckie, programowe tytuły zapisane w języku francuskim, angielskim, a także łacińskim. Utwór otwierający tę niezwykłą nocną podróż,  Rêve (Sen), zaczyna się jak gdyby szeptem – dźwięk wydobywany z instrumentów traktowany jest w eksperymentalny, sonorystyczny sposób. Nie ma tu melodii, a jedynie plamy dźwiękowe i „szelesty” rozrzucone niedbale w przestrzeni ciszy.

Ten tajemniczy i niepokojący wstęp prowadzi do kolejnej części – melodyjnej i lirycznej Nuit blanche. Pierwsze akordy fortepianowego akompaniamentu przywodzą na myśl utrzymaną w podobnym nastroju pieśń Gabriela Fauré – Apres un Rêve. Potem do głosu fortepianu dołącza się wiolonczela i akordeon, które razem snują melancholijną dźwiękową opowieść. W dalszym ciągu cyklu krótkie utwory o improwizacyjnym, abstrakcyjnym charakterze (Rêve II, Dream III, Dream IV) przeplatane są częściami kantylenowymi, utrzymanymi w nastroju smutku, skupienia i zadumy (Nuit blanche, Soleil
sous la pluie, Urga, Daydream). Na płycie znalazło się też Cum dederit delectis suis somnum Antonia Vivaldiego w autorskim opracowaniu muzyków z Tarkovsky Ouartet. Wiele utworów zawiera ślady inspiracji jazzem i muzyką impresjonistów, zwłaszcza Debussy’ego (harmonika kwartowo-kwin­towa zderzona z jazzową rytmiką w Day­dream).

Muzyczna wizja niespokojnej, letniej nocy, pełnej snów i przebudzeń okazuje się nieodparcie uwodzicielska. Artystom udało się stworzyć album wręcz hipnotyzujący nastrojem, od którego trudno się oderwać.

Autor: Aleksandra Andrearczyk