Restored, Returned

Tord Gustavsen Ensemble

The Child Within; Way In; Lay Your Sleeping Head, My Love; Spiral Song; Restored, Returned; Left Over Lullaby No. 2; The Swirl/Wrapped in Yielding Air; Left Over Lullaby No. 1/O Stand, Stand at the Window; Your Crooked Heart; The Gaze; Left Over Lullaby No. 3
Muzycy: Tord Gustavsen, fortepian; Tore Brunborg, saksofon tenorowy (4-8, 10) i sopranowy (1); Kristin Asbjørnsen, śpiew (3-8, 11); Mats Eilertsen, kontrabas (2-10); Jarle Vespestad, perkusja (2-10)

Projekty muzyków skandynawskich są na ogół uosobieniem spokoju, melancholii, przestrzeni wypełnionej ładnymi melodiami i subtelną nieskomplikowaną harmonią. Ten sielankowy obraz bywa czasami zakłócony niespokojnymi elementami improwizacji freejazzowej. Tak już jest od lat, co wcale nie oznacza, że wszystkie płyty pochodzące z północnych obszarów naszego kontynentu są takie same. Oczywiście jest sporo różnic wynikających choćby z inspiracji artystów rodzimym folklorem, muzyką klasyczną, czy mainstreamowym jazzem muzyków amerykańskich, których w Skandynawii nie brakuje.

Artystą, którego muzyka z jednej strony pasuje do tego wizerunku, z drugiej strony posiada dość wyraźnie zarysowane cechy indywidualnego stylu, jest pianista i kompozytor Tord Gustavsen. Muzyk ten jest ostatnio bardzo aktywny na scenie jazzowej, nie tylko w Europie. Twórczość jego stała się bardziej znana po wydaniu trzech albumów w trio dla firmy ECM. Popularność Gustavsena szybko rośnie, rzesze fanów powiększają się do tego stopnia, że zaryzykuję stwierdzenie, że w pewnym sensie wypełnia on lukę po stracie tragicznie zmarłego w 2008 roku szwedzkiego pianisty Esbjörna Svenssona.

Ostatnim projektem Gustavsena jest album „Restored, Returned”, który dość mocno odbiega od poprzednich nagrań artysty. Tym razem koncepcja tria została poszerzona o saksofon (Tore Brunborg) i charyzmatyczny wokal (Kristin Asbjornson). Nie oznacza to bynajmniej, że materia dźwiękowa nowego zespołu Gustavsena zagęściła się. Czasami wręcz przeciwnie, kombinacje instrumentów i wokalu są na ogół bardzo kameralne, od duetu do kwintetu. Została zachowana przestrzeń, zmieniła się jedynie paleta barw, którymi artysta maluje swój quasi-impresjonistyczny obraz muzyczny.

Cztery piosenki z sześciu wykonanych przez Kristin Asbjorn oparte są na fragmentach dzieła „Another Time” angielskiego poety W.H. Audena (1940 rok). Mają one bardzo nastrojowy charakter. Najbardziej przejmujący dla mnie jest tytułowy utwór płyty oraz pieśń Lay Your Sleeping Head, My Love. Oba te utwory są zgrabnym połączeniem hymnu, ballady jazzowej  i stylistyki gospel. Unikalny głos Kristin i jej interpretacje poszczególnych utworów oscylują pomiędzy poezją śpiewaną, a bluesem w stylu Janis Joplin. Ciekawy i niebanalny jest też akompaniament sekcji i aranżacje poszczególnych piosenek. Szczególnie podoba mi się kołyszący charakter aranżacji utworu Wrapped in Yielding Air.

Album „Restored, Returned” stanowi przemyślaną całość artystyczną i trudno tutaj wyróżniać poszczególne utwory, czy muzyków. Interpretacja wykonawców jest całkowicie podporządkowana koncepcji kompozytorskiej lidera. Jest to muzyka o specyficznym uroku skierowana do wrażliwego odbiorcy.

Autor: Zbigniew Wrombel