The Magical Forest

Sinikka Langeland

Mija właśnie dziesięć lat, odkąd wydała swoją pierwszą płytę dla wytwórni ECM. Zrobiła to niemal w tym samym składzie, ale z jedną różnicą – na „Magical Forest” Sinikka Langeland zaprosiła jeszcze żeńskie wokalne Trio Mediaeval. Zespół ten wykonuje głównie muzykę średniowiecza oraz współczesną nurtu spiritual minimalism, działa od dwudziestu lat i właściwie już od początku swej kariery należy do stajni ECM. Skandynawskie ludowości, w których specjalizuje się norweska wokalistka grająca na kantelach (rodzaj fińskiej cytry), spotkały się na jej nowej płycie z modalnymi dźwiękami jak z Wieków Średnich (chociaż właściwie często bliżej im do renesansu i liryki wokalnej tego czasu), a dobarwiły je jazzujące, mocno free, często sonorystyczne improwizacje trębacza Arve Henriksena, saksofonisty Trygve Seima oraz sekcji rytmicznej Anders Jormin - kontrabas i Markku Ounaskari - zestaw perkusyjny i perkusjonalia.

Na „Magical Forest” mamy muzykę korzeni hołdującą współczesnemu nurtowi nowej prostoty. W ujęciu artystki termin „korzenie” możemy potraktować nawet dosłownie – jesteśmy przecież w „magicznym lesie”. Jej język muzyczny zaprasza słuchacza do poszukiwania kolejnych, często nieoczywistych metafor. Świat lasu jest tajemniczy i pełen niesamowitości, jakby Langeland chciała powiedzieć „to tu się wszystko zaczęło: człowiek, życie, sztuka”. Bo cóż może być bardziej dla człowieka pierwotne niż natura?

Jak najbardziej sięgające w głąb historii – muzyki artystycznej i ludowej, religii, rytuałów i kultury tradycyjnej – medytacyjne pieśni oparte są na zapomnianych tekstach i legendach ludów Północy, które autorka zebrała samodzielnie. Odnajdziemy na przykład umuzyczniony przez Langeland tekst „rytuału niedźwiedzia”, w czasie którego na drzewie wieszano czaszkę niedźwiedzia i poświęcano dary jej bogowi, lub modlitwę do bóstw lasu; ponadto pieśni, którym tematyką bliżej już wierzeniom chrześcijańskim, jak dwa utwory związane z biblijną drabiną Jakuba – mogącą na przykład łączyć Ziemię z Niebem, tworząc axis mundi.

Ta muzyka, choć miejscami wielu może wydać się nawet błaha, z pewnością ukoi zmysły pogrążonego w wielkomiejskim zgiełku miłośnika muzyki – nie tylko jazzowej. Medytacyjność, często transowość, uniwersalny artystyczny przekaz ponad podziałami gatunkowymi i epokami (muzyka tradycyjna, dawna i jazz), prostota lirycznych harmonii, dźwięków poszukujących oddechu i ciszy, z dala od tonalności muzycznego dziś (choć pojawia się wiele ujmujących melodii i fraz płynących pięknie jak w romantycznej miniaturze), jest siłą tego albumu. Samą przyjemnością jest śledzenie podstawy rytmicznej nieszablonowej jazzowej sekcji Jormin - Ounaskari co nie dziwi, choćby dlatego, że obaj mają na koncie niejeden projekt poświęcony dawnym utworom Norwegii.

Szkoda tylko że na płycie nie zachwyca spoistością głosów Trio Mediaeval, które nie jest w takiej formie, jak na przykład na „Words Of The Angel” (2001), miejscami szwankuje też realizacja najdrobniejszych szczegółów – a przecież w podobnej tkance z rodzaju minimal music każdy dźwięk widzimy jak na dłoni. Niejeden jednak znajdzie w „Magical Forest” miłe schronienie. 

Autor: Marta Januszkiewicz