This Land

Theo Bleckmann & The Westerlies

Trudno w kilku słowach scharakteryzować tak bogatą i niejednoznaczną postać, jak Theo Bleckmann. Pod względem techniki wokalnej, muzykalności, bogactwa środków wyrazu niemiecki wokalista jest światowym arcymistrzem klasy – powiedzmy – Kurta Ellinga. To, że jak każdy prawdziwy artysta traktuje technikę jedynie jako środek do celu, jest oczywistością. Ale oczywistością już nie jest rozpiętość stylistyczna jego muzycznych zainteresowań, a także liczne, czasem nawet szalone pomysły, jakie realizuje z żelazną konsekwencją.

Czy znajdziecie innego wokalistę, który z jazz-rockowym zespołem nagrywał utwory Charlesa Ivesa? Czy ktoś inny porwał się na przenicowanie szlagierów Kate Bush? Już same nazwiska muzyków, z którymi współpracował, dają pojęcie, z kim mamy do czynienia: Laurie Anderson, Anthony Braxton, Steve Coleman, Dave Douglas, Philip Glass, John Zorn.

I także album „This Land” jest daleki od jakiejkolwiek konwencji. Zacznijmy od tego, że to odpowiedź Bleckmanna na nasze trudne i skomplikowane czasy, na radykalizujące się nastroje, na skrajne ruchy polityczne i autorytaryzmy rodzące się w różnych częściach świata. Wokalista reaguje po swojemu – interpretując „pieśni oporu i ukojenia” autorstwa m.in. Joni Mitchell, Woody Guthrie’ego, Bertolta Brechta czy Paula Dessau. Towarzyszy mu w tym kwartet dęty The Westerlies złożony z młodych, nowojorskich muzyków oraz subtelnie użyta elektronika. Bleckmann jest daleki od dominowania na tej płycie – utwory Guthrie’ego Tear the Fascist Down, The Jolly Banker czy I Ain’t Got No Home in This World słyszymy w krótkich, instrumentalnych cytatach.

Theo Bleckmann w tym repertuarze wspina się na wyżyny swojej wokalnej maestrii. Nie należy tego jednak rozumieć jako okazji do popisu. Wręcz przeciwnie – każdy z tych utworów został potraktowany z ogromnym szacunkiem dla wykonawczej tradycji i zaśpiewany tak, by wyeksponować jego charakter i przesłanie. Zadziwia tu właśnie umiejętność tak plastycznego dostosowania się wokalisty do konwencji.

I tak antywojenny song Joni Mitchell The Fiddle and the Drum został zaśpiewany spokojnym, czystym głosem, bez żadnej emfazy, fragmentami a cappella – jedynie z okazjonalnymi riffami dęciaków. W tradycyjnym work songu Wade in the Water słychać w jego głosie ból i rezygnację. Hymn Armii Zbawienia In the Sweet By and By przechodzi w swoją parodię The Preacher and the Slave, w której głos Bleckmanna emanuje zjadliwym sarkazmem.

Kwartet The Westerlies nie jest tu tylko grupą akompaniującą. Muzycy często dialogują z wokalistą, sugerują emocje – trochę jak w filmowej ścieżce dźwiękowej. Niektóre utwory wykonują sami. Czasem, gdy ciężar tekstu i interpretacji jest duży, instrumentaliści ograniczają się jedynie do tworzenia harmonii bądź podkreślania fraz unisonem.

„This Land” to płyta przesycona emocjami, ważny głos artysty, który mówi nie tylko o świecie wokół nas, ale także – pośrednio – o tym, że nic nowego się nie dzieje, że ból i niesprawiedliwość towarzyszyły nam zawsze i zawsze rolą sztuki było na nie reagować.

Autor: Marek Romański