Uneasy

Vijay Iyer

Vijay Iyer jest postacią szczególną na jazzowej scenie, bo choć znane są w historii jazzu postacie związane nie tylko z muzyką, to trudno znaleźć przykład muzyka, który ma też akademickie i popularyzatorskie osiągnięcia w naukach ścisłych i humanistycznych. Artysta urodzony w Stanach, posiada hinduskie korzenie. Iyer należy do ścisłej światowej czołówki pianistów jazzowych prezentując imponującą technikę, bardzo szerokie horyzonty muzyczne i inwencję twórczą.

Jako intelektualista Iyer przejawia znaczną wrażliwość na współczesne przemiany i problemy społeczno-polityczne, co nierzadko znajduje odzwierciedlenie w jego muzyce. Nie inaczej jest tym razem, gdy szereg tytułów jego kompozycji nawiązuje do aktualnych wydarzeń. Muzykę można oczywiście interpretować na różne sposoby i nie zawsze zamysł autora musi wytwarzać w wyobraźni słuchacza podobne doznania. Tak czy inaczej interpretowana pianistyka Iyera porusza od lat do głębi, nie jest nigdy przeciętna, czy biegnąca głównym nurtem.

„Uneasy” to drugi album – po „Break Staff” – nagrany przez trio Iyera dla oficyny ECM. Lider zmienił skład grupy – na perkusji gra jego stary kompan Tyshawn Sorey, zaś na kontrabasie Linda Oh – niezwykle uzdolniona Australijka chińskiego pochodzenia. Ten skład zapewnił grę fantastycznie zintegrowaną, komplementarną i pełną energii. Wprawdzie dominującą rolę w grze zespołu odgrywa oczywiście fortepian, ale pulsujący bas i niespokojne bębny wyraźnie podkreślają swą obecność. Rola akompaniatorów nie jest prosta, bo znaczna część repertuaru bazuje na nieparzystych i nieswingujących rytmach. Iyer zaproponował osiem utworów własnych oraz interpretacje Night and Day (Cole’a Portera) i Drummer’s Song (Geri Allen).

Niedawna śmierć pianisty McCoy Tynera spowodowała, że będący dotąd wyraźnym indywidualistą Iyer jakby lekko uległ wpływowi stylistyki nieobecnego już mistrza, a także nieżyjącej, oryginalnej pianistki Geri Allen. To oddziaływanie mentorów jest szczególnie wyczuwalne w takich utworach jak standard Night and Day, czy w zmyślnej formie ronda Touba. Faktura wypowiedzi Iye­ra pozostaje jednakże zawsze bardziej ażurowa niż u Tynera. Nawet po paśmie bardzo intensywnych fortepianowych fraz Iyer potrafi po mistrzowsku wyciszyć atmosferę, jak w solowej refleksji Augury, czy zespołowo rozwijanych Uneasy i Retrofit . W utworach Children of Flint i Touba zachwycają piękne sploty linii fortepianu i kontrabasu. Linda Oh serwuje zachwycające energią i estetyką sola w temperamentnych Combat Breathing, Drummer’s Song i Configurations. Imponuje nie tylko dynamiczne granie tria, bo melancholijna ballada Entrustment urzekającym pięknem zamyka płytę.

Autor: Cezary Gumiński