Jazz on the Cover w Łodzi i Elblągu

Aneta Norek

Wystawa okładek JAZZ FORUM Rafała Olbińskiego prezentowana w Wytwórni i Centrum Sztuki Galeria EL
.

Od 3 lipca do 4 września 2014 r. wystawę można oglądać w Wytwórni, przy ul. Łąkowej 29 w Łodzi w ramach Letniej Akademii Jazzu.

http://letniaakademiajazzu.pl/index.php?ev=1137#startContentPage

Od 3 lipca wystawa prezentowana będzie przez miesiąc w ramach festiwalu Jazzbląg w Centrum Sztuki Galeria EL przy ul. Kuśnierskiej 6 w Elblągu.

Rafał Olbiński, światowej sławy malarz i ilustrator. Jesienią 1981 roku przyjechał do Nowego Jorku na wystawę swoich plakatów w Polskim Instytucie Naukowym. Po wprowadzeniu w Polsce stanu wojennego w grudniu 1981 pozostał w Nowym Jorku. Pierwszą okładkę zaprojektował dla magazynu „Psychology Today” już w marcu 1982 roku. Wkrótce przyszły kolejne dla magazynów: „Time”, „Newsweek”, „Business Week”, „Playboy” i wielu innych. Przez wiele lat jego charakterystyczne malarskie ilustracje ukazywały się regularnie na łamach „The New York Times”, gdzie współpracował z legendarnymi dyrektorami artystycznymi, Jerelle Kraus i Stevenem Hellerem. W latach dziewięćdziesiątych stworzył serię wielokrotnie nagradzanych plakatów operowych dla New York City Opera, czego kontynuacją były projekty plakatów oraz scenografii dla wielu teatrów operowych w USA i w Polsce. Poza ilustracjami oraz plakatami muzycznymi, filmowymi, teatralnymi i społecznymi zajmuje się też twórczością malarską utrzymaną w stylu poetyckiego surrealizmu.

Za swoje prace otrzymał ponad 150 nagród, w tym złote i srebrne medale przyznawane przez Klub Dyrektorów Artystycznych w Nowym Jorku oraz złote i srebrne medale od Towarzystwa Ilustratorów w Nowym Jorku i Los Angeles. W 1994 roku otrzymał międzynarodowego Oscara za Najbardziej Znaczący Plakat Świata, Prix Savignac w Paryżu. W 1995 roku jego plakat zwyciężył w konkursie „Nowy Jork stolicą świata", wybrany przez jury pod przewodnictwem ówczesnego burmistrza miasta Rudolfa Giulianiego.
Jednak zanim rozpoczęła się jego międzynarodowa kariera w Nowym Jorku, przez 10 lat pracował dla polskiego magazynu „Jazz Forum”, tworząc okładki kolejnych numerów oraz ich szatę graficzną. W tym czasie spod jego ręki wyszło wiele wspaniałych prac realizowanych różnymi technikami, które stworzyły unikalną oprawę plastyczną pisma. To właśnie ta współpraca przygotowała Olbińskiego do pracy dla amerykańskich magazynów i okazała się bezcenną podstawą, na bazie której stopniowo rozwijał i doskonalił swój warsztat.

Rafał Olbiński podczas otwarcia wystawy wybranych okładek „Jazz Forum” w Warszawie w lipcu 2012 r. powiedział: „Wspaniale wspominam pracę w Jazz Forum, bo miałem tam absolutną wolność twórczą. Żaden dyrektor czy redaktor naczelny żadnego pisma na świecie nie dał mi później takiej wolności jaką miałem zapewnioną najpierw przez Jana Byrczka (założyciel Jazz Forum i jego pierwszy redaktor naczelny), a potem przez Pawła Brodowskiego (redaktor naczelny od 1979 r.) w Jazz Forum, którzy nie wtrącali się w to, co ja sobie robiłem. Mogłem sobie eksperymentować, stąd widzą Państwo tu różne style, różną jakość okładek. Gdyby nie ten trening, to ja przypuszczam, że nie robiłbym tego co robię w tej chwili. Jazz Forum dodało mi skrzydeł. (…) Jestem zaszokowany, że te rzeczy po tylu latach się bronią.” (…)

Paweł Brodowski, redaktor naczelny „Jazz Forum” wspominał dziesięcioletnią pracę Rafała Olbińskiego w redakcji czasopisma: Rafał przychodził do redakcji od czasu do czasu, zawsze był na luzie, miał taką ogromną teczkę, komputerów wtedy oczywiście nie było, zawsze się interesował tym co leżało w redakcji dookoła, jakieś czasopisma, zawsze brał, przeglądał, i jak coś mu się spodobało to nie bacząc na nic, brał duże nożyczki i od razu wycinał. Ja czasami protestowałem, ale mówił, żebym się nie martwił. W tej teczce miał zapas rysunków, kiedy były przydatne, były wykorzystywane. Przez te 10 lat kiedy z nami współpracował, robił wszystkie okładki, albo prawie wszystkie okładki i robił też makiety. Zabierał takie długie szpalty do domu i we własnym studio układał. Pracował nie tylko w redakcji, współpracował też z Pagartem, robił plakaty. Wierzył w siebie, wysyłał na różne konkursy i prawie zawsze jak coś wysłał to zdobywał jakąś nagrodę. Sam się dziwił. Potem Jan Byrczek wyjechał do Stanów Zjednoczonych, jeździłem pomagać na zaproszenie Byrczka. Potem wyjechał Rafał i został już na stałe. To był rok 1981 i początek jego międzynarodowej kariery. My sobie lubimy tak cicho myśleć, że ta praca w „Jazz Forum”, przygotowanie, pierwszy warsztat, umożliwiło potem Rafałowi karierę. Do tej pory jesteśmy bardzo dumni, że Rafał z nami współpracował, spośród wszystkich ludzi, których poznałem z tamtego okresu, może późniejszego, Rafał zrobił najprawdziwszą karierę”.

Jazz Forum to unikatowy na skalę światową magazyn, który od ponad 40 lat relacjonuje na bieżąco najważniejsze wydarzenia ze sceny jazzowej. Założony w 1965 roku przez niezwykle aktywnego działacza Jana Byrczka, który był redaktorem naczelnym przez 10 lat. Jazz Forum było unikatowe, gdyż jako jedyne tego typu czasopismo było wydawane w języku angielskim (1967-1992) i niemieckim (1976-1981) w czasach kiedy w Polsce panował system komunistyczny. Jazz Forum dzięki ponad 100 korespondentom z całego świata informowało o nowościach w jazzie. W Jazz Forum można znaleźć wywiady z gwiazdami, między innymi z Milesem Davisem, Tomaszem Stańką, Zbigniewem Seifertem, Joe Zawinulem, Gilem Evansem, Chickiem Coreą, Patem Methenym, Janem Garbarkiem, ale także Krzysztofem Pendereckim, Czesławem Niemenem, Stingiem, artykuły o muzykach wśród nich: John Coltrane, Charles Mingus, Urszula Dudziak, Krzysztof Komeda, Zbigniew Namysłowski, relacje z międzynarodowych festiwali: Newport – New York Jazz Festiwal, Monterey Jazz Festival, Berliner Jazztage, North Sea Jazz Festival, Montreux Jazz Festival, Jazz Jamboree, Jazz nad Odrą i innych, wykłady muzyczne Joachima Berendta, Romana Kowala, Andrzeja Schmidta, Stefana Zondka, recenzje płyt i książek, Euro-Jazz Personalities – sylwetki biograficzne słynnych muzyków z różnych krajów, grafiki Rafała Olbińskiego, Jana Sawki, Edwarda Lutczyna, unikalne reklamy z okresu PRL-u.

Wszystkie okładki wykonane przez Rafała Olbińskiego dla Jazz Forum można obejrzeć na stronie www.polishjazzarch.com gdzie znajdują się zdigitalizowane archiwalne numery magazynu z lat 1965-2000 w wersji polskiej, 1967-1992 w wersji angielskiej i 1976-1981 w wersji niemieckiej.

Izabela Gabrielson – absolwentka Wydziału Artystycznego Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej i Historii Sztuki Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego jest pomysłodawcą projektu wystawy okładek. Obroniła pracę doktorską na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, poświęconą twórczości Rafała Olbińskiego i będącą częścią dokumentacji polskiej sztuki emigracyjnej. Izabela Gabrielson mieszka i pracuje w USA, gdzie wykłada historię sztuki w Northwest College of Art and Design oraz pracuje w galerii sztuki współczesnej Foster/White Gallery w Seattle.

Organizatorem wystawy jest Fundacja im. Zbigniewa Seiferta (www.zbigniewseifert.org), która w 2011 r. zrealizowała projekt digitalizacji archiwalnych numerów Jazz Forum.
Materiał nieodpłatnie umieszczony jest na portalu www.polishjazzarch.com. 

SERDECZNIE ZAPRASZAMY!