ROBERT CRAY GWIAZDĄ RAWY

Ryszard Gloger

Robert Cray będzie gwiazdą tegorocznego Rawa Blues Festival, odbywającego się w sobotę 6 października w katowickim Spodku. Wystąpi w Polsce po raz pierwszy, 32 lata po debiucie płytowym!

Obok B.B. Kinga, Buddy’ego Guya i Erika Claptona Robert Cray jest najbardziej rozpoznawalną postacią współczesnego bluesa. Jego płyty rozeszły się – jak na ten rodzaj muzyki – w imponującym nakładzie ponad 12 milionów egzemplarzy.

W rozmowie dla JAZZ FORUM mówi ten wspaniały artysta: „Jestem podekscytowany koncertem na festiwalu. Wiem, że w Polsce jest wielu fanów bluesa i słuchaliście na żywo najwybitniejszych artystów. Ja zacząłem od słuchania płyt z kolekcji moich rodziców, były to nagrania The Beatles, Otisa Rusha i Jimiego Hendriksa. Kiedy w średniej szkole usłyszałem na zabawie tanecznej Alberta Collinsa, poświęciłem się grze na gitarze. Wtedy nie sadziłem, że kilka lat później będę z nim koncertował. To stare dzieje. Właśnie nagrałem 16 studyjny album zatytułowany „Nothin’ But Love”. Mam teraz fantastyczny zespół, z basistą Richardem Cousinsem gram z przerwami 40 lat. Klawiszowiec Jim Pugh jest ze mną chyba dwadzieścia lat. Od niedawna gra z nami doświadczony perkusista i producent płyt Tony Braunagel. Grał z największymi bluesmanami, podziwiałem jego grę w zespole Bonnie Raitt. Nowa płyta dobrze oddaje energię muzyki na koncertach, nie lubię płyt nagrywanych w studiu całymi tygodniami.”      

Robert Cray nagrał pierwszą płytę w 1978 roku, jednak album „Who’s Been Talkin’” wydano dopiero po dwóch latach. W tym samym roku w filmie „Animal House” zagrał rolę basisty zespołu Otis Day And The Knights. Szersze grono odbiorców odkryło gitarzystę dzięki płycie „Bad Influence”, za którą otrzymał nagrodę W.C. Handy’ego  w kategorii „Najlepszy Album Bluesa Współczesnego”. W 1985 roku Cray nagrał z Albertem Collinsem i z Johnnym Copelandem nagrodzony Grammy album „Showdown”. Do dzisiaj muzyk ma na koncie 15 nominacji i 5 statuetek Grammy.

Do miana jednej z najjaśniejszych gwiazd bluesa przyczynił się sukces albumu „Strong Persuader” z 1986 roku. Płyta znalazła się na 13 miejscu listy bestsellerów amerykańskich. Singel „Smoking Gun” doszedł do 22 miejsca bestsellerów w USA. Bluesowo-soulowa muzyka Craya stała się częścią popkultury. Gitarzysta występował z Erikiem Claptonem podczas serii koncertów w londyńskiej Royal Albert Hall, w Japonii i w USA. Potem był specjalnym gościem trasy koncertowej Tiny Turner. Trzy lata później wziął udział w nagraniu albumu Claptona „Journeyman”. Zagrał obok Claptona i Keitha Richardsa z zespołu The Rolling Stones na koncercie zarejestrowanym na filmie „Hail! Hail! Rock And Roll” a z Steve’em Cropperem z Blues Brothers w 1992 w Sewilli w Hiszpani, podczas kilkudniowej gitarowej fiesty „Guitar Legends”. Zagrał również na kilku płytach Johna Lee Hookera.

Jego miękki, melodyjny sposób śpiewu, charakterystyczne brzmienie gitary i emocjonalna gra z mocnym atakiem, składają się na rozpoznawalny styl Craya, w którym łączy bluesa, soul, funky, rock i jazz. Tysiące koncertów i bestsellerowe płyty sprawiły, ze gitarzysta potrafił nakłonić młode pokolenie fanów rocka do akceptacji bluesa i lepiej zrozumieć język tego gatunku. 

O swojej muzyce bluesman mówi : „Komponuję utwory tak jak się tworzy dobre piosenki, lubię zachowywać właściwe proporcje. Już nie muszę grać długich improwizacji żeby udowadniać jakim jestem gitarzystą. Gram od lat na tych samych dwóch gitarach, każdą trzeba podstroić po utworze, gram mocnym uderzeniem i lubię zdecydowanie podciągnąć struny. Nie stosuję przetworników i modyfikatorów dźwięku. Nie przepadam za jam session, odmawiam także występu na płytach jako gość. Takie nagranie musi mieć sens artystyczny, jak niczego nie wnosi  to znaczy, że chodzi o zabieg komercyjny. Nigdy nie tworzyłem muzyki dla efektu komercyjnego i tak już pozostanie”.

Amerykański magazyn „Rolling Stone” w kwietniu 2011 napisał, że Robert Cray zredefiniował bluesa, nadał tej muzyce nowoczesnego oblicza. Odpowiedzi na tę tezę szukać można na zapisie koncertu artysty i wydanym rok wcześniej DVD „Cookin’ In Mobile”. Najlepiej jednak skorzystać z pierwszej nadarzającej się okazji posłuchania Craya na żywo. A ten moment nastąpi 6 października w katowickim spodku podczas 32. edycji Rawa Blues Festiwal.  

Ryszard Gloger