Frederic Rzewski

Amerykański pianista, wybitny kompozytor muzyki współczesnej, zmarł 26 czerwca 2021

Frederic Rzewski urodził się 13 kwietnia 1938 roku w Westfield w stanie Massachusetts w rodzinie o polskich korzeniach. Grał na fortepianie od piątego roku życia. Odebrał gruntowną edukację na Uniwersytetach Harvarda i Princeton. Korzystając ze stypendium Fullbrighta kontynuował naukę we Florencji pod okiem słynnego włoskiego kompozytora Luigiego Dallapiccoli.

W swoich kompozycjach Rzewski często poruszał tematy polityczne i społeczne. Bardzo ważny w jego muzyce był element improwizacji. W 1966 r. wraz z Alvinem Curranem i Richardem Teitelbaumem założył w Rzymie elektro-akustyczną, eksperymentalną, improwizującą grupę Musica Elettronica Viva. Skomponował wiele utworów na fortepian.

Frederic Rzewski często stosował notację eksperymentalną i graficzną. Starał się także eksplorować nowe sposoby użycia techniki dodekafonicznej. Współpracował z wybitnymi improwizatorami wywodzącymi się z jazzu, m.in. z Anthonym Braxtonem.

Swoje lewicowe poglądy wyraził m.in. w jednym ze swoich najpopularniejszych dzieł „The People United Will Never Be Defeated!” – cyklu 36 wariacji na temat pieśni El pueblo unido jamás será vencido chilijskiego kompozytora Sergio Ortegi. Ten utwór był hymnem ruchu Unidad Popular wspierającego kandydaturę socjalistycznego prezydenta Chile – Salvadora Aliende. Cykl Rzewskiego był porównywany do takich pomnikowych cyklów w historii muzyki jak „Wariacje na temat walca Diabellego” Beethovena czy „Wariacje Goldbergowskie” J.S. Bacha. W 1980 sam kompozytor wykonał swój cykl podczas Warszawskiej Jesieni.

Był częstym gościem Warszawskiej Jesieni od lat 60. Po raz ostatni wystąpił na niej w 2011 r. Wraz z Musica Elettronica Viva zagrał na festiwalu Ad Libitum w Warszawie w roku 2019. Zmarł na atak serca w Montiano we Włoszech. Żył 83 lata.

Marek Romański