Matthias Winckelmann

Marek Romański

Współzałożyciel i szef niemieckiej wytworni Enja Records zmarł 19 czerwca 2022 roku.

Firmę płytową Enja Mathias Winckelmann założył w 1971 roku w Monachium za pieniądze pożyczone od ojca. W ciągu 18 miesięcy spłacił dług. Jego partnerem biznesowym był Horst Weber, który miał bardzo dobre kontakty na rynku japońskim. I właśnie tym kontaktom firma zawdzięczała swoje pierwsze sukcesy. Nagrany w Monachium koncert amerykańskiego pianisty Mala Waldrona zyskał dużą popularność w Kraju Kwitnącej Wiśni. W katalogu Enji pojawiły się wkrótce nagrania Japończyków, trębacza Terumasy Hino i pianisty Yosuke Yamashity, a także m.in. płyty niemieckiego puzonisty Alberta Mangelsdorffa. Enja stawała się coraz bardziej znaczącą oficyną na światowym rynku – konkurowała z inną monachijską wytwórnią – ECM.

Enja wydawała europejską muzykę improwizowaną, w wykonaniu takich artystów, jak Alexander von Schlippenbach, ale w krótkim czasie w jej katalogu pojawili się także kolejni amerykańscy muzycy tacy jak Archie Shepp, Cecil Taylor, Leroy Jenkins czy Eric Dolphy. Winckelmann nie ograniczał się tylko do jazzowej awangardy, do nagrań zapraszał także muzyków głównego nurtu, jak Tommy Flanagan, McCoy Tyner, Chet Baker, Freddie Hubbard, Elvin Jones, John Scofield czy Kenny Barron. To właśnie w tej firmie swoje pierwsze płyty nagrała dzisiejsza gwiazda bigbandowej aranżacji Maria Schneider.

Z czasem firma Winckelmanna zaczęła wydawać także albumy nawiązujące do World Music w wykonaniu takich artystów jak Abdullah Ibrahim, Rabih Abou-Khalil, Mahmoud Turkmani czy Monica Akihary. Winckelmann dawał dużo swobody artystycznej swoim artystom. Nagrania Enji charakteryzowały się wysokim poziomem realizacji. Była to jednak zupełnie inna filozofia dźwięku niż ta wyznawana przez szefa ECM Manfreda Eichera.

W 1986 r. drogi Winckelmanna i Webera się rozeszły. Powstały dwie konkurencyjne oficyny pod nazwą Enja kierowane przez dawnych partnerów. Horst Weber zmarł w 2012 roku. Obecnie katalog obu firm został połączony.

W 1996 r. Mathias Winckelmann dostał nagrodę organizacji Deutsche Schallplattenkritik – w laudacji podkreślano niezmiennie wysoki poziom artystyczny i realizacyjny płyt Enji. Żył 81 lat.

Marek Romański