Annie Ross

Paweł Brodowski

Słynna brytyjsko-amerykańska wokalistka i aktorka zmarła w Nowym Jorku 21 lipca 2020.

Odeszła na cztery dni przed swoimi 90 urodzinami. Wybitna artystka do historii jazzu wpisała się przede wszystkim jako członkini legendarnego tria Lambert, Hendricks & Ross, prekursorka nowoczesnej wokalistyki. 

Przyszła na świat 25 lipca 1930 roku w Surrey w Anglii jako Annabelle Allan Short w rodzinie szkockich artystów wodewilowych. Mając cztery lata przeniosła się z rodziną do Nowego Jorku, gdzie zdobyła wyróżnienie w organizowanym przez Paula Whitemana dziecięcym konkursie radiowym. Zamieszkała wkrótce u ciotki w Los Angeles. Mając osiem lat dostała rolę w serialu filmowym „Our Gang”. W 1947 roku powróciła do Europy. Zmieniła swoje nazwisko na Annie Ross i rozpoczęła karierę wokalistki jazzowej. Śpiewała m.in. z zespołami takich liderów jak James Moody i Coleman Hawkins. Miała krótki romans z perkusistą Kennym Clarkiem, w 1950 roku urodził się ich syn, Kenny Clarke Jr. 

Ponownie wyjechała do Stanów w 1952 roku. W Nowym Jorku razem z muzykami Modern Jazz Quartetu nagrała płytę „Singin’ And Swingin’”.  Rozgłos przyniósł jej kolejny album, nagrany wspólnie z pionierem wokalizy „King Pleasure Sings/Annie Ross Sings”. Ross zdobyła tytuł Nowej Gwiazdy magazynu „Down Beat”. Swego rodzaju konsternację wywołał utwór Twisted, w którym Annie Ross w zapierającym dech tempie śpiewa nuta w nutę improwizację saksofonisty Wardella Greya z ułożonym przez siebie tekstem. Twisted stanie się sztandarową pozycją jej repertuaru do końca kariery (utwór ten nagrała wiele lat później Joni Mitchell na płycie „Court And Spark”).

W 1953 roku Annie Ross odbyła trasę po Europie z zespołem Lionela Hamptona, w którym grali m.in. Clifford Brown, Art Farmer i Quincy Jones. Cztery lata później z jej udziałem zawiązała się chyba najsłynniejsza jazzowa grupa wokalna wszech czasów: Lambert, Hendricks & Ross. Dave Lambert, Jon Hendricks i Annie Ross już pierwszym albumem wywołali sensację. Na „Sing A Song Of Basie” L, H & R śpiewają utwory z repertuaru Counta Basie’ego w aranżacjach orkiestrowych rozpisanych na głosy. Na kolejnym albumie „Sing Along With Basie” (1959) wokalistom towarzyszy już nie tylko sekcja Basie’ego, ale cała orkiestra. Trio L, H & R okrzyczane zostało najgorętszym nowym brzmieniem jazzu („the hottest new sound in jazz”). Krytyk Leonard Feather nazwał Annie Ross „największą nową wokalistką od czasu Elli Fitzgerald”. Lambert, Hendricks & Ross koncertowali  z wielkim powodzeniem na całym świecie. W okresie od 1957 do 1962 roku Ross nagrała z kultowym triem siedem albumów, m.in. również „Sing Ellington” (1960), „High Flying” (1962), i „The Real Ambassadors” (1962). Ten ostatni to oczywiście projekt Dave’a Brubecka. 

Niestety w owym czasie Annie  uległa nałogowi heroiny. W maju 1962 roku po kon-cercie w Londynie opuściła zespół, musiała poddać się rehabilitacji. W 1963 poślubiła aktora Seana Lyncha. Rok później otworzyła w Londynie własny night club Annie’s Room, gdzie oprócz niej samej występowali m.in. Joe Williams, Nina Simone, Stuff Smith, Blossom Dearie, Anita O’Day, Jon Hendricks, Erroll Garner. Kompilacja utworów nagranych w tym klubie w 1965 roku została wydana po latach na płycie „Live In London” (2006). W 1965 Annie Ross po raz pierwszy i ostatni wystąpiła  w Polsce na Jazz Jamboree z towarzyszeniem Tria Wojciecha Karolaka. Owacyjne przyjęty koncert wydany został na płycie Polskich Nagrań i wspominany jest do dziś (patrz „Annie Ross w Warszawie”, str. 34).

Annie Ross występowała i nagrywała do końca życia. Była również wytrawną aktorką, zagrała w wielu filmach, z których chyba najgłośniejszy to „Na skróty” („Short Cuts”) Roberta Altmana z 1993 roku. 

W 2010 roku amerykańska fundacja National Endowment for the Arts przyznała jej zaszczytną nagrodę Jazz Masters. Dwa lata później wszedł na ekrany film dokumentalny pt. „No One But Me”. Nikt tylko Ona. Annie Ross była artystką wybitną i bardzo szczególną. Nikt jej nie zastąpi.