Astrud Gilberto

Królowa bossa nowy zmarła 5 czerwca 2023 roku w Filadelfii w stanie Pensylwania.

Sławę legendarnej brazylijskiej wokalistce przyniosła piosenka The Girl from Ipanema. Jej płyta z tym utworem  rozeszła się w nakładzie ponad pięciu milionów egzemplarzy na całym świecie. Astrud żyła 83 lata, od 1963 roku mieszkała w Stanach Zjednoczonych.

Urodziła się 29 marca 1940 roku w Brazylii, w stanie Bahia, jako Astrud Evangelina Weinert. Córka brazylijskiej matki i niemieckiego ojca. Wychowywała się w Rio de Janeiro w muzykalnej rodzinie, w której prawie każdy śpiewał i grał na jakimś instrumencie. Jej ojciec był profesorem lingwistyki – dzięki niemu nauczyła się mówić płynnie w kilku językach. W 1959 poślubiła gitarzystę i wokalistę, współtwórcę bossa novy João Gilberto (rozwiedli się w połowie lat 60.).

Mając 22 lata Astrud była obecna na nowojorskiej sesji wydanej na płycie „Getz/Gilberto”, w której uczestniczył również pianista i kompozytor Antonio Carlos Jobim. Towarzyszyła mężowi jako tłumaczka. Piosenkę Jobima Garota de Ipanema zaśpiewał po portugalsku João, ale gdy padł pomysł, by nagrać ją w wersji angielskiej, zgłosiła się na ochotnika Astrud. Nie miała wiele czasu na przygotowanie, ale jej subtelna, zniewalająca interpretacja, wykonywana niemal szeptem uchwyciła magię tej melodii.

The Girl From Ipanema stała się natychmiastowym przebojem, zdobyła Grammy Award jako Song of the Year. Singiel sygnowały tylko dwa nazwiska: Stan Getz i João Gilberto. Astrud została pominięta. Za udział w nagraniu w dwóch piosenek (zaśpiewała również Corcovado – Quiet Nights of Quiet Stars) otrzymała standardowe honorarium sesyjne 120 dolarów. Ale nowojorska sesja stała się trampoliną do jej solowej kariery.

W 1964 roku Astrud wystąpiła jako aktorka w filmach „Get Yourself a College Girl” i „The Hanged Man”. Rok później wydała swoją pierwszą płytę autorską „The Astrud Gilberto Album”. W latach 70. zaczęła nagrywać własne kompozycje – piosenki śpiewane po portugalsku, angielsku, hiszpańsku, włosku, niemiecku i japońsku. Z tego okresu pochodzą m.in. płyty „Astrud Gilberto Now” (1972) i „That Girl From Ipanema” (1977).

W 2022 roku wydała swój ostatni album „Jungle” i ogłosiła, że wycofuje się z czynnego życia muzycznego. W ostatnich latach poświęciła się kampanii przeciwko okrucieństwu wobec zwierząt.

W Polsce wystąpiła jeden jedyny raz na Poznań Jazz Festival w 1997 roku. Towarzyszył jej amerykański zespół. Królowa bossa novy nie była już ani w formie, ani w humorze. Była rozgoryczona. Odmówiła nam wywiadu.

Żegnaj Astrud, Twój głos pozostanie na zawsze w naszych sercach.

Paweł Brodowski