Ernst-Ludwig Petrowsky

Legendarny saksofonista, ojciec free jazzu w NRD, zmarł 10 lipca 2023 r. w Berlinie.

Ernst-Ludwig „Luten” Petrowsky urodził się w Güstrow 10 grudnia 1933.

Był jednym z niewielu muzyków z byłej NRD, któremu pozwalano grać po drugiej stronie Żelaznej Kurtyny już w latach 60. Grać jazz nauczył się sam – było to ewenementem wśród profesjonalnych muzyków we Wschodnich Niemczech. Żeby wtedy móc koncertować, trzeba było mieć świadectwo ukończenia szkoły muzycznej. Petrowsky już od 1957 r. współpracował z wieloma muzykami z różnych obszarów świata jazzu. W latach 60. podjął pierwsze próby grania free w swoim zespole Studio IV. Z tą grupą wystąpił m.in. na festiwalu w Montreux. Był członkiem-założycielem Sekstetu Manfreda Ludwiga  (w którym grał pianista Joachim Kühn) .

W latach 70. założył jazz-rockowy zespół SOK oraz freejazzowy kolektyw Synopsis – z takimi muzykami jak Ulrich Gumpert na fortepianie, Günter „Baby” Sommer na perkusji i Conny Bauer na puzonie. Synopsis nagrywał zachodnioniemieckiej firmy FMP. Szerokim echem odbiła się ich płyta „Auf der Elbe schwimmt ein rosa Krokodil” (1974) uważana za jedno z najważniejszych dzieł niemieckiego free jazzu. Petrowsky był wieloletnim członkiem Globe Unity Orchestra Alexandra von Schlippenbacha. Współpracował także z takimi formacjami jak George Gruntz Concert Jazz Band i Tony Oxley Celebration Orchestra. Grał w European Jazz Ensemble i Günter Lenz Springtime, a także w Big Bandzie Klausa Lenza (z którym współpracował Jarek Śmietana).

W latach 80. nawiązał współpracę z wokalistką Uschi Brüning – prywatnie jego żoną. Muzyczną ideę grupy Synopsis kontynuował w swoim Zentrallquartett. Po upadku Muru Berlińskiego Petrowsky nie zwolnił tempa – współpracował z kolejnymi generacjami niemieckich jazzmanów. Był muzykiem wszechstronnym, multiinstrumentalistą, grał na saksofonach, klarnecie i flecie,

potrafił grać z furią, ale także subtelnie swingować. Sam uważał się za tradycjonalistę, wzorował się na takich artystach jak Charlie Parker czy Ornette Coleman. Zagrał niewielką rolę w oscarowym filmie „Życie na podsłuchu” (2006), a w ścieżce dźwiękowej znalazła się jego muzyka.

W Polsce występował m.in. na Jazz Jamboree ’68 (wraz ze Studio IV), przyjaźnił się z Jerzym Milianem i Janem Ptaszynem Wróblewskim. Odszedł po długiej chorobie, miał 89 lat.

Marek Romański