George Wein

Amerykański impresario, promotor i pianista jazzowy zmarł 13 września 2021 w Nowym Jorku

George Wein, twórca i wieloletni producent Newport Jazz Festival, był ojcem chrzestnym wszystkich jazzowych festiwali na świecie. Zanim w 1954 roku tchnął życie w Newport, istniały właściwie tylko dwa festiwale jazzowe we Francji – w Nicei (1948) i Paryżu (1949).

Na pierwszej edycji, zorganizowanej na terenie Kasyna w nadmorskim kurorcie na Rhode Island, wystąpili m.in. Billie Holiday, Dizzy Gillespie, Oscar Peterson, Ella Fitzgerald, w roku 1955 Miles Davis i Thelonious Monk, w 1956 Duke Ellington Orchestra. Do historii przeszła edycja z 1958 roku uwieczniona na filmie „Jazz on a Summer’s Day”. Wystąpił wówczas International Newport Youth Band, słynna „Wieża Babel” złożona z młodych muzyków z różnych krajów europejskich, których Wein sam wyławiał kilka miesięcy wcześniej podczas podróży po Europie wraz z bandleaderem i aranżerem Marshallem Brownem. Był wśród nich nasz saksofonista Jan Ptaszyn Wróblewski. Cztery lata później na festiwalu w Newport wystąpił nowoczesny kwintet Andrzeja Trzaskowskiego The Wreckers (jako jeden z pierwszych europejskich zespołów). Koncerty festiwalowe w tamtym pierwszym okresie zapowiadał Willis Conover, który swoimi audycjami w Głosie Ameryki rozsławił Newport na całym świecie.

George Wein urodził się 3 października 1925 roku w Lynn w stanie Massachusetts niedaleko Bostonu. Pod koniec wojny służył w armii amerykańskiej za morzem. Studiował historię na Uniwersytecie w Bostonie. Na początku lat 50. otworzył w tym mieście własny klub jazzowy Storyville, w którym występował z zespołem jako pianista. Pianistykę jazzową traktował jako pasję, której oddawał się do końca życia. Czuł się przede wszystkim promotorem jazzu, jego zasługi w tej dziedzinie są gigantyczne. Nie tylko organizował festiwale w Newport (i Newport w Nowym Jorku), był producentem wielu innych słynnych festiwali – w Nowym Orleanie, Los Angeles, Nicei, Paryżu. Jego agencja wysyłała do Polski czołowych amerykańskich muzyków, którzy występowali na przełomie lat 60. i 70. na festiwalach Jazz Jamboree.

Swoje bogate życie opisał w autobiografii „Myself Among Others: A Life in Music” (2003). Za zasługi dla jazzu uhonorowany został Orderem Francuskiej Legii Honorowej w 1991 i tytułem NEA Jazz Master w 2005 roku. W 2016 przekazał ster festiwalu Christanowi McBride’owi, ale doglądał najważniejszych spraw prawie do samego końca. Zmarł w swoim domu na Manhattanie. Miał 95 lat.

Wywiad z George’em Weinem opublikowaliśmy w JAZZ FORUM 10-11/2012. Jego odejście to koniec całej epoki.

Paweł Brodowski