Lawrence D. „Butch” Morris

Marek Romański

Lawrence D. „Butch” Morris, jeden z najsłynniejszych współczesnych kompozytorów wywodzących się z jazzu, dyrygent, znakomity kornecista, zmarł 29 stycznia 2013 r. na raka płuc.

Urodził się 10 lutego 1947 r. w Long Beach, w stanie Kalifornia. Od dziecka był obdarzony wybitną muzykalnością, otwartym umysłem i odwagą w prezentowaniu własnego spojrzenia na muzykę. Jego pierwszymi idolami byli Louis Armstrong i Duke Ellington, wkrótce jednak zafascynował się Johnem Cage’em i współczesną muzyką europejską, a także tak, wydawałoby się, odległymi od jazzu postaciami, jak Chuck Berry czy wykonawcy kubańskiej salsy.

Nim zdążył zaistnieć na muzycznej scenie, został wcielony w szeregi amerykańskiej armii i wysłany na wojnę do Wietnamu. Po demobilizacji powoli, ale konsekwentnie, zdobywał pozycję w nowojorskim środowisku loftowego jazzu. Czerpiąc z doświadczeń Ornette’a Colemana, Alberta Aylera, czy Dona Cherry’ego wypracował sobie własny styl improwizacji i indywidualny, ciepły ton kornetu. Zasłynął w grupach takich artystów jak David Murray, Steve Lacy, Frank Lowe, czy Horace Tapscott.

Pod koniec lat 70. rozpoczął studia nad strukturalną (kontrolowaną) swobodną improwizacją w ramach big bandu. Eksperymenty w tej dziedzinie doprowadziły go do oryginalnej idei Conduction, którą miał rozwijać aż do końca życia. Jedną z pierwszych udanych realizacji swojej idei było wykonanie w nowojorskim klubie The
Kitchen w 1985 r. kompozycji Current Trends in Racism in Modern America, przez big band złożony w większości z młodych, awangardowych muzyków nowojorskich (w składzie znajdował się m.in. stawiający pierwsze kroki na jazzowej scenie John Zorn).

W dalszej części kariery porzucił kornet na rzecz kompozycji i dyrygentury. W kolejnych realizacjach Conductions (było ich ponad 170) przemierzył niemal cały świat, swoje projekty realizował z wieloma zespołami, na kilku kontynentach, wykorzystując także miejscowe tradycje muzyczne. W 2007 r. zaprezentował ideę Conduction także w naszym kraju, z młodymi polskimi muzykami, w ramach Seminarium Ad Libitum. Wystąpił także w 2011 r. na festiwalu Warsaw Summer Jazz Days wraz ze swoją Nublu Orchestra.

Marek Romański