Paco De Lucia

Paweł Brodowski

Geniusz muzyki flamenco zmarł  26 lutego 2014 r. w Meksyku. Miał 66 lat.

Paco De Lucia odpoczywał z rodziną w nadmorskim kurorcie Cancón. Podczas gry w piłkę z sześcioletnim synem na plaży doznał ataku serca. Zmarł w drodze do szpitala. Trzy dni później żegnał go Madryt, 1 marca opłakiwały tłumy na pogrzebie w rodzinnym mieście Algercias na południu Hiszpanii.

De Lucia zmodernizował cygańską tradycję Andaluzji, wchłaniając do swojej muzyki elementy jazzu, popu i klasyki. Największy rozgłos i popularność przyniosły mu wspólne koncerty i nagrania z amerykańskim wirtuozami jazzu.  Album „Friday Night In San Francisco”, nagrany w trio z Johnem McLaughlinem i Alem Di Meolą, stał się milionowym bestsellerem.

Na wieść o Jego śmierci John McLaughlin powiedział: „Paco był prawdziwym człowiekiem... Wspólne z nim granie było jednym z największych błogosławieństw mego życia. W moim sercu, tam, gdzie on mieszkał, jest teraz pustka, która mnie nie opuści aż do chwili, kiedy się z nim połączę” . Al Di Meola napisał na swojej stronie internetowej: „Nigdy nie zapomnimy jego ważnego dziedzictwa! Moje lata z Paco były zdumiewające!” Chick Corea, który gościł na jego płycie „Zaryab” (1990), pisał: „Paco inspirował mnie do tworzenia własnego świata muzyki niemniej niż Miles Davis i John Coltrane, albo Bartok i Mozart. Paco był jednym z Wielkich Mistrzów, którzy będą natchnieniem dla wielu kolejnych pokoleń”.

Fenomenalny artysta przyszedł na świat w muzycznej rodzinie 21 grudnia 1947 roku jako Francisco Sánchez Gómez. Na gitarze grał od najwcześniejszych lat. („Nauczyłem się grać na gitarze tak jak dziecko uczy się mówić”). Jego pierwszym nauczycielem był ojciec, który zmuszał chłopca do ćwiczenia na gitarze po 12 godzin dziennie. Mając 14 lat Paco zwyciężył w międzynarodowym konkursie flamenco. Swój pseudonim artystyczny przybrał dlatego, że w jego cygańskim sąsiedztwie było wielu chłopców imieniu Paco, zaś Lucia – od imienia portugalskiej matki. Pierwszy album „Dos guitarras flamencas en stereo” nagrał w 1964 rok z gitarzystą flamenco Ricardo Modrego. Wypłynął na szersze wody nowatorskimi nagraniami w duecie z wokalistą Camarónem De La Isla na przełomie lat 60. i 70., inicjując Nowe Flamenco.

Międzynarodowe uznanie przyniosły mu koncerty i nagrania z amerykańskimi wirtuozami gitary jazzowej. W 1979 de Lucia utworzył Guitar Trio z Johnem McLaughlinem i Larrym Coryellem. Tego ostatniego zastąpił Al Di Meola, u którego Paco gościł rok wcześniej w utworze Mediteranean Sundance na płycie „Elegant Gypsy”. Album „Friday Night in San Francisco”, nagrany na żywo w 1981 roku, wzbudził prawdziwy zachwyt i rozszedł się w nakładzie ponad miliona płyt. Trzej tytani gitary nagrali kolejny album „Passion, Grace And Fire”  i spotkali się ponownie w 1996 na płycie „The Guitar Trio”.

W międzyczasie, już w 1981, Paco powołał do życia własny Sextet, w którym występowali dwa jego bracia, gitarzysta Ramón de Algercias i wokalista Pepe de Lucía. W 1983 wystąpił w słynnym filmie Carlosa Saury „Carmen”.
W 1991na koncercie w Royal Festival Hall w Londynie wykonał Concierto de Aranjuez Joaquina de Rodrigo w obecności kompozytora. W 2004 otrzymał nagrodę Grammy za album „Cositas Buenas”  na której gościł inny wielki gitarzysta muzyki flamenco Tomatito. W 2012 muzyk, który nigdy nie nauczył się czytać i pisać nuty, w uznaniu zasług otrzymał Doktorat Honorowy Berklee College of Music w Bostonie. Ostatnio rzadko koncertował, nagrywał okazjonalnie.

Występował w Polsce kilkakrotnie, po raz pierwszy w 1984 roku w Hali Ludowej we Wrocławiu na Jazzie na Odrą, po raz ostatni w Sali Kongresowej na Warsaw Summer Jazz Days 2013. Żegnaj, Paco!

Paweł Brodowski