Voicingers 2010

Bogdan Chmura

Żory to urokliwa, jakby trochę zagubiona miejscowość na gęstej mapie miast i miasteczek Górnego Śląska. Nie mam pojęcia, z czym dziś kojarzą się Żory statystycznemu mieszkańcowi naszego kraju (dawniej z przemysłem węglowym), wiem natomiast, jakie konotacje wywołują u fanów jazzu. Warto dodać, że właśnie stąd pochodzi Stanisław Soyka.

KONKURS
Od trzech lat odbywa się w Żorach Voicingers – Międzynarodowy Konkurs Jazzowy dla Muzyków Śpiewających, który przyciąga wykonawców z najdalszych stron świata; w tym roku w śpiewały tu wokalistki m.in. z Turcji, Australii, RPA. O fenomen Żorów zapytałem pomysłodawcę imprezy i jej dyrektora artystycznego Grzegorza Karnasa: „Istnieje duże zapotrzebowanie na taki konkurs. Jest wielu artystów, mających coś ważnego do przekazania, którzy poszukują właściwego miejsca dla prezentacji swojej muzyki. To dla nich jest nasz Konkurs. Staramy się trzymać wysoki poziom, zapewniamy świetną sekcję, prężnie działa nasza strona internetowa, uczestnicy dobrze czują się w Żorach, nawiązują tu kontakty, przyjaźnie; wszystkie te informacje wędrują w świat”.

W tym roku do Konkursu zakwalifikowało się dwanaście osób, w tym – o zgrozo! – tylko jeden mężczyzna (miły Lois Le Van z Francji). Polskę reprezentowały: Iwona Kmiecik, Ewa Navrot i Aleksandra Trzaska. Formuła Konkursu była otwarta, a jedyne ograniczenie to ramy czasowe (20-30 minut programu). „Naszą ideą – wyjaśnił Karnas – nie jest przepytywanie uczestników ze znajomości standardów, lecz chęć poznania ciekawych osobowości; mile widziane są także wszelkie odloty, wciąż na nie czekamy”. Wykonawcy przywieźli ze sobą aranże, które zostały błyskawicznie przyswojone przez sekcję rytmiczną (Michał Tokaj, Michał Jaros, Sebastian Frankiewicz); o umiejętnościach tych muzyków, artystycznym wkładzie w każdą interpretację i stylu współpracy z solistami należałoby napisać osobny tekst – pełny profesjonalizm!

Przesłuchania konkursowe odbywały się w Scenie na Starówce i trwały od czwartku do soboty (23-25.09). Koncerty prowadził, z właściwą sobie swadą, Grzegorz Karnas, a prezentacjom przysłuchiwało się jury w składzie: Marek Bałata, Anna Serafińska oraz Aleksiej Kogan, dziennikarz i producent z Ukrainy. Szybko okazało się, że uczestniczki konkursu są wokalistkami o dużych umiejętnościach, często z dorobkiem i doświadczeniem (np. Nicky Shrire, n.b. moja faworytka, kształciła się pod okiem Kurta Ellinga i Sheili Jordan, wystąpiła z McFerrinem, a obecnie sama uczy śpiewu w Nowym Jorku).

W sobotę, po wysłuchaniu ostatniej uczestniczki, jury udało się na obrady, zaś na scenie pojawiła się gwiazda wieczoru Jihyle Lee z Korei. Odziana w tradycyjny strój koreański, wykonała standardy, kompozycje własne, oraz pieśni pochodzące z jej rodzinnych stron, aczkolwiek obudowane tradycyjną harmonią. Ciekawy głos, elementy egzotycznych technik wokalnych, skromność i muzykalność bardzo przypadły do gustu publiczności. Wokalistce towarzyszyła już inna sekcja, w której wyróżniał się pianista Nikola Kołodziejczyk. Następnie na scenie pojawili się Anna Serafińska i Grzegorz Karnas, by odczytać listę osób, które weszły do finału. Poziom był tak „wyżyłowany”, iż jury musiało złamać jedną z reguł – do ostatecznej rozgrywki stanęło zatem nie trzy, a sześć finalistek. Wieczór zakończył się w klubie Spinoza, gdzie od czwartku odbywały się siarczyste jam sessions.

WARSZTATY
Pełna nazwa tego projektu brzmi: „Warsztaty Wokalnej Sceny Jazzowej”. Odbywały się one 22 - 26 września, zupełnie niezależnie od Konkursu. Była to oferta skierowana do amatorów, którzy pod okiem wybitnych osobowości mieli szansę poznawania magii dźwięku. W tajniki improwizacji wprowadzała uczestników Sofia Ribeiro, zajęcia z interpretacji prowadziła Anna Gadt, zaś Grzegorz Karnas skupił się na tematyce związanej z artykulacją. Grzegorz Masłowski prowadził zajęcia z rytmiki oraz warsztaty perkusyjne, a Jorgos Skolias rozwijał formułę kolektywnego śpiewu o nazwie „pieśni cykliczne”; mówiąc w skrócie, chodziło tu o budowanie muzyki z wybranych przez uczestników „klocków”; po ugruntowaniu i zapętleniu się bazy rytmiczno – tonalnej, każdy z członków „kręgu” mógł wrzucić tam to, co aktualnie grało mu w duszy. Na warsztaty zgłosiło się ok. 60 osób. Wszyscy brali czynny udział w zajęciach, co więcej, przemieszczali się pomiędzy grupami, by sprawdzić się w różnych muzycznych sytuacjach. A wszystko to... bezpłatnie, dzięki wsparciu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego; tu także podziękowania dla Ani Sienkiewicz z Miejskiego Ośrodka Kultury w Żorach, odpowiedzialnej za przedsięwzięcie i pozyskanie koniecznych środków.

FINAŁ
Ostatni wieczór imprezy rozpoczął się od prezentacji efektów pracy Jorgosa Skoliasa z jego warsztatowym chórkiem. Potem nastąpiły dalsze przesłuchania finalistek. Bardzo dobrze wypadła, odporna na stres, Ewa Navrot; jej hebanowy głos, znakomita technika porwały publiczność.

Po zakończeniu przesłuchań odbył się koncert, podczas którego wystąpili instruktorzy warsztatów i jurorzy konkursu. Na scenie pojawili się kolejno: Sofia Ribeiro z Portugalii (laureatka pierwszego Konkursu), Grzegorz Karnas, Anna Serafińska, Anna Gadt, a na koniec Marek Bałata, który śpiewał na dwa mikrofony.

Wreszcie przyszedł czas na ogłoszenie wyników: miejsce trzecie otrzymała Miriam Crellin (Australia), drugie Hiszpanka Susana Raya, zaś pierwsza nagroda przypadła Evie Buchmann z Holandii; wyraźnie zaskoczona, z trudem opanowała wzruszenie. Buchmann studiowała w Instytucie Jazzu w Berlinie oraz w Królewskim Konserwatorium w Antwerpii, gdzie uzyskała tytuł magistra w zakresie śpiewu jazzowego, udziela się w różnych formacjach, m.in. w orkiestrze Petera Herbolzheimera. Posiada ciekawy głos, dobrą technikę i miłą aparycję. Może już czas na karierę solową?

Organizatorami Konkursu byli: Żorskie Towarzystwo Kulturalne „Kontrapunkt”, agencja Ninth Floor Productions, Urząd Miasta w Żorach oraz Miejski Ośrodek Kultury.

Bogdan Chmura

Artykuł opublikowany w JAZZ FORUM 10-11/2010