Jazz Juniors 2015

Bogdan Chmura

To jeden z najstarszych i najbardziej prestiżowych konkursów młodych zespołów jazzowych. Na przestrzeni prawie czterech dekad przewinęły się przez nią setki muzyków, z których wielu błyszczy dziś na polskich i zagranicznych estradach.

Festiwal toczył się w sprawdzonym rytmie – przez trzy dni w sali CK Rotunda trwały przesłuchania zespołów, po których słuchaliśmy koncertów gwiazd. Kto miał ochotę, mógł wpaść do klubu Harris Piano Jazz Bar, gdzie grali laureaci ubiegłorocznej edycji festiwalu Darek Dobroszczyk Trio, Aga Derlak Trio oraz Tommy Caggiani Therion Project – grupa kierowana przez jednego z jurorów; tamże odbywały się nocne jam sessions.

Pierwszego dnia, po prezentacji dwóch zespołów konkursowych, wystąpił Grzegorz Karnas Formula w składzie: lider - śpiew, Florian Möbes - gitara (Niemcy),Mariusz Praśniewski - kontrabas, Jerome Klein - perkusja (Luksemburg). Występ przypominał bardziej kameralny spektakl niż typowy koncert – całość miała ciekawą dramaturgię, klimatyczne światło, a lider nie stronił od elementów gry aktorskiej (recytacje, melorecytacje, mimika, pantomima).

W kolejnych interpretacjach najbardziej urzekła mnie niesamowita płynność przechodzenia Karnasa od tematów do improwizacji (szeroki rejestr głosu, bogata kolorystyka, scat, efekty dźwiękowe i dźwiękonaśladowcze) oraz świetna współpraca na linii wokalista-zespół. Karnas okazał się także, co nie było zaskoczeniem, mistrzem operowania intonacją, śpiewania „na obrzeżach”, traktowania swojego głosu jako instrumentu nietemperowanego, z umiejętnym zagospodarowaniem całej masy przestrzeni między półtonami. To nieustanne żonglowanie „czystym” i „niestabilnym”, swoista „tolerancja intonacyjna”, stanowi jeden ze znaków rozpoznawczych stylu artysty.

W repertuarze znalazły się starsze i nowsze utwory; nie mogło zabraknąć Słodkiej (hitu grupy Dżem), którą Karnas często wykonuje na koncertach, i za każdym razem robi to zupełnie inaczej. Wśród trzech bisów znalazł się temat Joni Mitchell Black Crow.

Kolejnego wieczoru wystąpił Marek Napiórkowski z zespołem złożonym z samych top-manów: Krzysztofa Herdzina, Adama Pierończyka, Henryka Miśkiewicza, Andrzeja Święsa, Pawła Dobrowolskiego. Artyści wykonali poszerzony repertuar z płyty gitarzysty „Up”. Miałem przyjemność wysłuchania tego projektu półtora roku temu i już wtedy zrobił na mnie ogromne wrażenie. Jego najświeższa wersja wydała mi się jeszcze ciekawsza – zachowując ogólne ramy utworów i aranże Herdzina, muzycy, w tym lider, nieco rozluźnili rygory formalne muzyki, działali z większą swobodą, angażując swój potencjał w rozbudowane, pełne wirtuozerii solówki. Najdalej poszli w Vietato Fumare (z albumu „Wolno”), za apogeum tego utworu i chyba całego koncertu można śmiało uznać duet Pierończyka z Miśkiewiczem (bez udziału sekcji), prawdziwy pojedynek na dwie „rury”, szalona, jednoczesna improwizacja – wielkie brawa!

Tłumy zgromadził niedzielny koncert Tria Larsa Danielssona z pianistą Grégorym Privatem i drummerem Magnusem Öströmem (ex E.S.T.). Zespół zaprezentował wybrane kompozycje z dwóch ostatnich płyt lidera „Liberetto I” i „Liberetto II”. Była to muzyka przystępna w odbiorze, zbudowana wokół wpadających w ucho tematów, prostych harmonii i wyrazistego rytmu, nasycona szlachetnym brzmieniem (wzbogaconym szczyptą elektroniki), nawiązująca z jednej strony do skandynawskiej nostalgii, z drugiej – do klasyki (Passacaglia), sonoryzmu, a nawet rocka.

Danielsson odszedł tutaj nieco od zniuansowanej kolorystycznie, rozwibrowanej przestrzeni z mnóstwem niedopowiedzeń (nagrania z Możdżerem), stawiając na bezpośredni przekaz skierowany do szerokiej publiczności. Czasem dawało się wyczuć pewną nadwyżkę ekspresji w stosunku do muzycznych treści (naszpikowane „lickami” szarże pianisty), jednak fani nie zawracali sobie głowy takimi drobiazgami – występ Tria zakończyły bisy i owacja na stojąco.

7 grudnia w Radiu Kraków miało miejsce ogłoszenie wyników i koncert laureatów. Międzynarodowe jury: Adam Huang (Chiny), Indrė Jučaitė (Litwa), György Wallner (Węgry), Tommy Caggiani (Hiszpania), Ivan Blagojević (Serbia) postanowiło przyznać Grand Prix krakowskiej grupie Stanisław Słowiński Quintet.Nagroda to nie tylko dyplomy i gratyfikacja finansowa (dziesięć tysięcy złotych), ale też możliwość nagrania płyty w RecPublica Studios w Lubrzy oraz występy na festiwalach w Chinach, na Litwie, Węgrzech, w Hiszpanii i Serbii. Tu warto zacytować słowa dyrektora artystycznego Pawła Kaczmarczyka: „Jazz Juniors nie jest już imprezą prezentującą polskie zespoły, lecz rekomendującą je na sceny zagraniczne”. II Nagrodę (dwudniowa sesja w krakowskim Studiu Nagrań Dworek Białoprądnicki) zdobyła formacja Quindependence, a III – Piotr Budniak Essential Group.

Jako pierwszy wystąpił laureat Trzeciej Nagrody. Zespół, w którego składzie znalazł się gitarzysta Szymon Mika (tegoroczny laureat Grand Prix Konkursu im. Jarka Śmietany), wykonał dwie własne kompozycje utrzymane w stylistce jazzu środka oraz autorską wersję Astigmatic Komedy – solidne granie, wsparte rzetelnym rzemiosłem.

Z kolei Quindependence, klasyczny kwintet z saksofonem, trąbką i sekcją, poruszał się w klimatach postbopowych wzbogaconych – głównie za sprawą trębacza Dominika Borka – nowszymi elementami. Podobały mi się stylowe aranże utworów oraz ogromne zaangażowanie muzyków, zwłaszcza basisty Michała Skwiruty.

I wreszcie pojawił się Kwintet skrzypka Stanisława Słowińskiego (n.b. laureata Nagrody Publiczności Konkursu im. Zbigniewa Sefierta), zasłużony zwycięzca konkursowych zmagań. Zespół zagrał włącznie utwory lidera, eksponujące umiejętności solistyczne jego członków. Słowiński na skrzypcach zaprezentował ogromną skalę cieniowania dynamiki i dobrą technikę, trębacz Zbigniew Szwajdych zaskoczył pięknym brzmieniem (szczególnie na flugelhornie) i krótkimi wycieczkami w bardziej swobodne obszary, zaś pianistka Katarzyna Pietrzko, jedyna kobieta wśród laureatów, oczarowała słuchaczy muzykalnością i urokiem osobistym; świetnie spisywała się sekcja – perkusista Max Olszewski i basista Justyn Małodobry. Wszystkim laureatom składamy serdeczne gratulację, życząc im powodzenia na jazzowych ścieżkach.

Organizatorami festiwalu było Stowarzyszenie Rotunda oraz Biuro Jazz Juniors kierowane przez nowego dyrektora imprezy Tomasza Handzlika.